Στα κράτη – μέλη της ΕΕ το νομικό πλαίσιο για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας οριοθετείται από την ευρωενωσιακή Οδηγία 88 του 2003 (2003/88/ΕΚ). Η Οδηγία αυτή  ρυθμίζει ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων στην οργάνωση του χρόνου εργασίας. Στην πραγματικότητα, όμως, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο…

Από το προοίμιο κιόλας της Οδηγίας γίνεται καθαρό πως τα όρια στον εργάσιμο χρόνο τα θέτει μόνο η ανάγκη θωράκισης της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας, στο έδαφος της καπιταλιστικής παραγωγής.

Οπως σημειώνεται, «στις Οδηγίες που εκδίδονται βάσει του άρθρου αυτού (σ.σ. 137 της συνθήκης ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας), αποφεύγεται η επιβολή διοικητικών, οικονομικών και νομικών εξαναγκασμών, οι οποίοι θα παρεμπόδιζαν τη δημιουργία και την ανάπτυξη των (…) επιχειρήσεων».

Επομένως, κάθε διατύπωση περί υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων στην Οδηγία είναι παραπλανητική. Στόχος της Οδηγίας είναι να γενικεύσει την εφαρμογή της διευθέτησης ως ενός από τα βασικά εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η εργοδοσία για να επεκτείνει τον απλήρωτο χρόνο της εργασίας, το χρόνο δηλαδή που αντλεί υπεραξία, εξουθενώνοντας σωματικά και πνευματικά τον εργαζόμενο, απορρυθμίζοντας πλήρως την οικογενειακή και προσωπική του ζωή.

Τα παραπάνω ομολογεί και η Ερμηνευτική Ανακοίνωση (2017) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «για την αποσαφήνιση και εφαρμογή της Οδηγίας»:

«Τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα στις παγκόσμιες αξιακές αλυσίδες με μεθόδους παραγωγής “τη στιγμή που χρειάζεται” (just-in-time) απαιτούν αυξημένη ευελιξία και συνεπάγονται, ενίοτε, εντατικοποίηση της εργασίας. Ως εκ τούτου, το μεταβαλλόμενο περιβάλλον εργασίας και οι ευέλικτες εργασιακές ρυθμίσεις αναγνωρίζονται ως ο κύριος μοχλός αλλαγής στον κόσμο της εργασίας (…) Ταυτόχρονα, η ψηφιακή τεχνολογία ανοίγει τον δρόμο σε νέες δυνατότητες παρακολούθησης του χρόνου εργασίας».

«Κανονικότητα» με 13 ώρες δουλειά τη μέρα!

Ο,τι περιγράφεται ως «κανονικότητα» στην Οδηγία, οδηγεί τους εργαζόμενους στην κόλαση των 13 ωρών δουλειάς καθημερινά. Γράφει σχετικά η Ερμηνευτική Ανακοίνωση: «(…) όταν δεν υπάρχει παρέκκλιση, ο συνεχόμενος χρόνος εργασίας περιορίζεται σε 13 ώρες (…) και πρέπει να ακολουθείται από τουλάχιστον 11 συναπτές ώρες ανάπαυσης. Με βάση τις “κανονικές” διατάξεις της Οδηγίας, οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να εργάζονται για περισσότερες από 13 συνεχόμενες ώρες (…)»!

Δηλαδή, το μόνο όριο που θέτει η Οδηγία στην οργάνωση του χρόνου εργασίας είναι να μεσολαβούν 11 ώρες ανάπαυσης ανάμεσα σε δύο περιόδους απασχόλησης του εργαζόμενου! Αυτή είναι η κανονικότητα του κεφαλαίου, των κυβερνήσεών του, της ΕΕ.

Δεκατρείς ώρες ξεζούμισμα, ενώ στις υπόλοιπες 11 που του απομένουν, ο εργαζόμενος θα πρέπει να μετακινηθεί από το σπίτι στη δουλειά και από τη δουλειά στο σπίτι, να ψωνίσει, να μαγειρέψει, να φροντίσει τα παιδιά του, να καθαρίσει το σπίτι και να κοιμηθεί. Δηλαδή, ούτε ένα δευτερόλεπτο ελεύθερου χρόνου!

Μεταξύ άλλων η Οδηγία:

1.Δίνει συντριπτικό χτύπημα στον σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας, στις 40 ώρες δουλειά τη βδομάδα, ορίζοντας ότι τα κράτη – μέλη θεσπίζουν μέτρα ώστε «ο χρόνος εργασίας να μην υπερβαίνει, ανά επταήμερο, τις 48 ώρες, κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών». Αυξάνει δηλαδή τις ώρες εργασίας από 40 σε 48 και προβλέπει ότι οι συνολικές ώρες εργασίας ανά βδομάδα προκύπτουν ως μέσος όρος. Δηλαδή, άλλη μέρα μπορεί να δουλεύει 13 ώρες και άλλες λιγότερες, ώστε στο τέλος μιας χρονικής περιόδου (την αποκαλούν «περίοδο αναφοράς») να προκύπτουν ως μέσος όρος οι 48 ώρες ανά βδομάδα. Αυτή η «περίοδος αναφοράς», με τη λήξη της οποίας πρέπει να γίνει η «σούμα» για να βγει ο μέσος όρος, φθάνει μέχρι και τους 12 μήνες!

2.Προβλέπει μέχρι και 12 μέρες συνεχόμενη εργασία. Το άρθρο 5 αναφέρει ότι «κάθε εργαζόμενος διαθέτει, ανά περίοδο επτά ημερών, μια ελάχιστη περίοδο συνεχούς ανάπαυσης εικοσιτεσσάρων ωρών». Ακόμα κι έτσι, όμως, η Οδηγία δεν επιβάλλει στην εργοδοσία να δίνει το 24ωρο «ρεπό» ανά 7 μέρες. Οπως λέει η Ερμηνευτική Ανακοίνωση, «δεν απαιτείται η εβδομαδιαία ανάπαυση να χορηγείται την ίδια ημέρα της εβδομάδας σε κάθε περίοδο επτά ημερών». Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η βασική διαφορά της συγκεκριμένης Οδηγίας με τις δύο προηγούμενες που αντικατέστησε, είναι πως κατάργησε παλιότερη διάταξη κατά την οποία η εβδομαδιαία ανάπαυση έπρεπε να «συμπεριλαμβάνει, καταρχήν, την Κυριακή». Μέσω δηλαδή της Οδηγίας, πλαγιοκοπείται και η αργία της Κυριακής. Τελικά, με βάση τα όσα προβλέπει η Οδηγία, «ενδέχεται οι ημέρες αυτές (σ.σ. το 24ωρο “ανάπαυσης”) να διαφέρουν ανάλογα με τις σχετικές περιόδους, με αποτέλεσμα ενδεχομένως συνεχείς περιόδους εργασίας διάρκειας έως 12 ημερών».

3.Εξαιρεί το διάλειμμα από τον χρόνο εργασίας. Διάλειμμα δίνεται «όταν ο χρόνος ημερήσιας εργασίας υπερβαίνει τις έξι ώρες». Η Ερμηνευτική Ανακοίνωση λέει: «Τα διαλείμματα δεν πρέπει να υπολογίζονται ως “χρόνος εργασίας” καθώς αποτελούν “περιόδους ανάπαυσης”»!

4.Η αναγκαστική μετακίνηση του εργαζόμενου σπίτι – δουλειά και δουλειά – σπίτι, που μπορεί να φθάνει και μερικές ώρες κάθε μέρα, συμπεριλαμβάνεται στην «περίοδο ανάπαυσης» καθώς  η ΕΕ θεωρει πως «οι εργαζόμενοι σε σταθερό τόπο εργασίας έχουν τη δυνατότητα να καθορίζουν την απόσταση μεταξύ της κατοικίας και του χώρου εργασίας τους και μπορούν να χρησιμοποιούν και να οργανώνουν αυτοβούλως τον χρόνο τους προς και από τον εν λόγω χώρο εργασίας ώστε να ασχολούνται με τα ενδιαφέροντά τους»!

Πηγή: imerodromos.gr