Ευτυχώς που υπάρχει και το «σωσίβιο» του Τσακαλώτου

-Οι οικονομολόγοι του ΟΗΕ προειδοποιούν ότι η επιδημία του κορονοϊού μπορεί να προκαλέσει φέτος στην παγκόσμια οικονομία απώλειες ύψους μεταξύ 1 – 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

-Η επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ κάλεσε τις κυβερνήσεις να πάρουν άμεσα και «ουσιαστικά» δημοσιονομικά, νομισματικά και χρηματοπιστωτικά μέτρα και πρότεινε άνοιγμα απ’ ευθείας γραμμών οικονομικής στήριξης σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις παράλληλα με φοροελαφρύνσεις.

-Στις αγορές, η ταχύτητα της πτώσης παραπέμπει σε κραχ και θυμίζει εποχή LehmanBrothers.

Δεν χρειάζονται πολλά περισσότερα για να γίνει αντιληπτό ποιας κλίμακας είναι η πρόκληση και για την ελληνική οικονομία – μια οικονομία που μόλις βγήκε από την χρεοκοπία και τα Μνημόνια.Από τη μέχρι τώρα πορεία των πραγμάτων αποδεικνύεται ότι, ενώ η αντιμετώπιση του ιού είναι πρωτίστως υπόθεση της ιατρικής και της βιοτεχνολογίας, η ανάσχεση της επιδημίας είναι υπόθεση κοινωνικής και οικονομικής μηχανικής.

Και αν στο πρώτο πεδίο, έστω και με καθυστερήσεις, τα κράτη ανταποκρίνονται σε γενικές γραμμές με το ίδιο πρωτόκολλο περιορισμών των μετακινήσεων και συναθροίσεων, στο δεύτερο πεδίο, των οικονομικών παρενεργειών της επιδημίας, έχει χαθεί ο έλεγχος. Οι αγορές, οι ίδιες που βύθισαν στο χάος την παγκόσμια οικονομία το 2008 και εξώθησαν την Ελλάδα, το 2010, σε μια οδυνηρή κρίση, για ακόμη μια φορά λειτουργούν ως επιταχυντές μιας νέας κρίσης, με επίκεντρο την επιδημία.

«Όλα τελικώς θα κριθούν από τις εξελίξεις στη διεθνή οικονομία, με τη μεγάλη πτώση των τιμών του πετρελαίου και των κεφαλαιαγορών να προοιωνίζονται υφεσιακές επιπτώσεις σε αχαρτογράφητα εν πολλοίς νερά», είναι η εύγλωττη προειδοποίηση που περιλαμβάνεται στο μηνιαίο οικονομικό δελτίο του ΣΕΒ, του προνομιακού κοινωνικού εταίρου και συνομιλητή της κυβέρνησης. Και ακόμη πιο εύγλωττο ίσως είναι το μήνυμα του γενικού διευθυντή του ΙΟΒΕ – του Ινστιτούτου Ερευνών του ΣΕΒ – Νίκου Βέττα, ο οποίος έδειξε τον μεγάλο και καταλυτικό παράγοντα που ακόμη παραμένει αστάθμητος, τον τουρισμό: «Ο τουρισμός», είπε, «είναι εκείνος που κράτησε την ελληνική οικονομία σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης την τελευταία πενταετία. Εάν, λόγω της επιδημίας του κορονοϊού, χαθεί τουριστικό εισόδημα της τάξης του 10%, αυτό σημαίνει αυτομάτως και κόστος για το ΑΕΠ της τάξης του 1,5%».

Και ο κίνδυνος, και τα μεγέθη αυτά, είναι γνωστά στο οικονομικό επιτελείο. Όπως είναι σιωπηλά παραδεκτό ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να πιαστεί ο – ήδη υπερφιλόδοξος – στόχος του προϋπολογισμού για ρυθμό ανάπτυξης 2,8% το 2020.  Εν ολίγοις, οι υποσχέσεις περί αναπτυξιακής και οικονομικής απογείωσης έχουν ήδη ακυρωθεί παταγωδώς και η επιδημία του κορονοϊού έρχεται τώρα να λειτουργήσει ως επιταχυντής. Και το ερώτημα είναι τι προτίθεται, τι σχεδιάζει και τι μπορεί να κάνει η κυβέρνηση για να αποτρέψει μια νέα ύφεση, πέραν του να χρησιμοποιεί την επιδημία ως το βολικό, επικοινωνιακό άλλοθι για να δικαιολογήσει την αποτυχία του οικονομικού της, νεοφιλελεύθερου μοντέλου.

Σε πρώτο χρόνο, οι αποφάσεις του υπουργείου Οικονομικών παραπέμπουν απλώς σε ασπιρίνες. Περιορίζονται, μέχρι στιγμής, στην αναστολή πληρωμών ΦΠΑ για μετρημένες στα δάκτυλαεπιχειρήσεις, που με εντολή της έκλεισαν για τουλάχιστον 10 μέρες  στους νομούςβλέπεΗλεία όπου καταγράφονται τα περισσότερα κρούσματα και επηρεάζεται η οικονομική δραστηριότητα, καθώς και στην συλλογή… κλαδικών αιτημάτων προς υποβολή στο Eurogroup.

Ήδη άλλωστε  ο Κυριάκος Μητσοτάκηςμιλώντας στο οικονομικό φόρουμ του Βερολίνου, εμμέσως πλην σαφώς, ομολόγησε πως ο στόχος του 3,5% στο πλεόνασμα δεν θα πιαστεί φέτος. «Το 2020 θα είναι μια διαφορετική χρονιά από αυτή που περιμέναμε. Και ίσως δημοσιονομικοί στόχοι οι οποίοι μπορεί να τέθηκαν σε άλλες συγκυρίες ενδεχομένως να μην μπορούν να επιτευχθούν».

Το «μαξιλάρι» των 37 δις

Εάν αυτή η άποψη υπερισχύσει, ο Χρήστος Σταϊκούρας θα έχει εξαιρετικά δύσκολο έργο στο Eurogroup της επόμενης Δευτέρας, κι ακόμη πιο δύσκολους μήνες μπροστά του. Προς άμβλυνση των δυσκολιών αυτών, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το αίτημα που θα θέσει στους εταίρους ο υπουργός Οικονομιών θα είναι η άντληση σημαντικού ποσού από το «μαξιλάρι» των 37 δις ευρώ για την στήριξη της οικονομίας ενώπιον των έκτακτων συνθηκών.

Μένει να φανεί πώς θα ορίσει τις δράσεις αυτές η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Όπως και το εάν θα… στείλει τις ευχαριστίες της στον Ευκλείδη Τσακαλώτο και τον ΣΥΡΙΖΑ που άφησαν πίσω τους απόθεμα 37 δις και όχι άδεια ταμεία όπως κάποιοι άλλοι το 2015.