Ο ανθρώπινος εγκέφαλος φαίνεται να απειλείται.Και δεν είναι μόνο η συναισθηματική εξουθένωση από την προβολή εκφοβιστικών ειδήσεων, ο φόβος για την υγεία, ο παρατεταμένος εγκλεισμός και η πίεση των κατασταλτικών μέτρων που τον απορυθμίζουν. Αυτό που επίσημα δείχνουν οι μελέτες είναι πως ο εγκέφαλος πλήττεται ποικιλότροπος από τον ιό σε κάθε επίπεδο της λειτουργικότητας του. Και ενώ ο τρόπος που επιδρά στον εγκέφαλο είναι ακόμα αδιευκρίνιστος, τα νευρολογικά συμπτώματα που προκαλεί γίνονται ολοένα και πιο ανησυχητικά, με τηλίστα προοδευτικά να μεγαλώνει.Εγκεφαλικά, αιματώματα, απώλεια μνήμης και ένας μεγάλος αριθμός άλλων σοβαρών ασθενειών περιλαμβάνονται στον μακρύ κατάλογο των νευρολογικών παρενεργειών που εμφανίζουν οι άνθρωποι που μολύνονται από τον ιό, με την κατάσταση να γίνεται πιο δύσκολη για τα άτομα με προϋπάρχοντα νευροψυχτριακά θέματα!

“Neuro-covid” και νευροψυχολογικές επιπτώσεις

Η γνώση της επίδρασης του covid-19στον ανθρώπινο εγκέφαλο συσσωρεύεται ταχύτατα καθώς όλο και περισσότερα ευρήματα αποδεικνύουν τη σύνδεση του ιού και την εμπλοκή του στη λειτουργία του κεντρικού και περιφερικού νευρικού συστήματος. Η ιδιαίτερη αυτή πτυχή της παθολογίας του κορονοϊού, δεν αναφέρεται στο άγχος και την πίεση που προκαλεί ο εγκλεισμός, ούτε το φόβο για την απειλή της ζωής και την κοινωνική επαφή. Ουσιαστικά πρόκειται για κάποιο νευρο-φλεγμονώδη μηχανισμό που βασίζεται σε μια νευρωνική δυσλειτουργία που προκαλείται από την αλληλεπίδραση μεταξύ ιού και ανθρώπινου εγκεφάλου.

Είναι πολύ χαρακτηριστικό πως ένα μεγάλο ποσοστό όσων προσβλήθηκαν από Covid- 19 παρουσίασαν άμεσα συμπτώματα νευρο-αισθητήριων διαταραχών, όπως απώλεια όσφρησης και γεύσης.Αρκετές μελέτες έχουν δείξει πως οι άνθρωποι που νόσησαν εμφάνισαν ταυτόχρονα ένα σύνολονευρο-ψυχιατρικών νοσημάτων, όπως σύγχυση, επιληψία, εγκεφαλικό. Πολύ ανησυχητικό φαίνεται να είναι πως το 37%  των ασθενών ακόμα και μετά την ανάρρωση εξακολουθεί να παρουσιάζει νευρολογικά συμπτώματα όπως σύγχυση, ζάλη, δυσφορία, πονοκέφαλο, απώλεια αίσθησης οσμής, γεύσης και οπτικής οξύτητας.

Και ενώ οι αρχικές εκτιμήσεις, έκαναν λόγο για σύνδεση των νευροψυχιατρικών συμπτωμάτων με το ψυχολογικό στρες, όσο περνά ο καιρός τα στοιχεία επιβεβαιώνουν την άμεση επίδραση του ιού στην νευρωνική λειτουργικότητα!

Ψυχική Διαχείριση

Είναι διαμφισβητείτο πως η επέλαση του covid-19 εκτός από τις ολέθριες συνέπειες στην υγεία όσων νόσησαν, έχει επιφέρει ένα τεράστιο αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία όλων. Ο ψυχοκοινωνικός αντίκτυπος της πανδημίας περιλαμβάνει μια μεγάλη λίστα σοβαρών δυσλειτουργιών όπως υψηλά επίπεδα άγχους, κατάθλιψη, ψυχαναγκασμό, ιδεοληψίες, αντικοινωνικότητα, διάσπαση προσοχής, σύγχυση, θυμό, γνωστική εξασθένηση και μια συνολική κόπωση σε όλα τα επίπεδα της λειτουργικότητας. Όπως δείχνουν τα στοιχεία η παρατεταμένη σύγχυση και ανασφάλεια έχει συνδεθεί με τη ανάπτυξη έντονου άγχους,το οποίο και έχει οδηγήσει στην εμφάνιση θανατηφόρων ασθενειών, όπως καρδιαγγειακών νοσημάτων, καρκίνου και διαβήτη.

Στις περιπτώσεις όμως όσων νόσησαν από τον ιό, τα νευροψυχιατρικά συμπτώματα είναι σημαντικό να διαγνωσθούν εγκαίρως, διότι εάν δεν αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά μπορεί να εξακολουθήσουν χρόνια να δυσκολεύουν τη λειτουργικότητα των ατόμων, να μειώνουν την ποιότητα της ζωής και της υγείας τους. Ως εκ τούτου η έγκαιρη αξιολόγηση απαιτείται από την πρώτη κιόλας φάση της νόσου.Αυτό που επίσης δεν πρέπει να παραβλέπετε, είναι η αξιολόγηση των συναισθηματικών δυσλειτουργιών που προκύπτουν εξαιτίας της πανδημικής εξουθένωσης σε όσους έχουν νοσήσει, αλλά και στο γενικό πληθυσμό και αυτό γιατί το πανδημικό άγχος απειλεί το ανοσιακό σύστημα όλων όπως ακριβώς και ο covid-19.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται τα άτομα με προυπάρχουσες εγκεφαλικές, νευρολογικές και ψυχο-συναισθηματικές διαταραχές. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι σημαντικό να ακολουθείται εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο υποστήριξης με στόχο την πρόληψη και τη διαχείριση της δυσφορίας και των συναισθηματικών κρίσεων.Γενικά η Ψυχική υγεία απαιτεί πλάνο συνολικής διαχείρισης και περισσότερη υποστήριξη εν όψη αυτής της πρωτοφανούς απειλής της δημόσιας υγείας.

Ειρήνη Μεσσήνη

Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια