1. Ποια έργα περιλαμβάνει

Το συνολικό ύψος των έργων και μελετών που εντάσσονται στο Τεχνικό Πρόγραμμα του Δήμου Πύργου για το έτος 2026 ανέρχεται σε 24.308.362,72 €, όπως προκύπτει από τον πολυετή προϋπολογισμό όλων των δράσεων που χρηματοδοτούνται είτε από Δημόσιες Επενδύσεις είτε από ίδιους πόρους.

Από το συνολικό αυτό ποσό, η προτεινόμενη πίστωση για εκτέλεση εντός του 2026 ανέρχεται σε 12.013.442,72 €, ενώ το υπόλοιπο ποσό των 12.404.342,39 € μεταφέρεται στα επόμενα οικονομικά έτη (2027–2028) και αφορά τις δαπάνες ολοκλήρωσης των συνεχιζόμενων πολυετών έργων.

Ήδη από αυτά τα βασικά μεγέθη προκύπτουν δύο κρίσιμες παρατηρήσεις:

  1. Το 2026 είναι χρονιά υψηλής επενδυτικής έντασης, καθώς προγραμματίζεται να εκτελεστεί περίπου το 50% (12,01 εκατ. € από τα 24,30 εκατ. €) του συνολικού πολυετούς τεχνικού προγράμματος.
  2. Η ύπαρξη σημαντικού υπολοίπου για 2027–2028 δεν σημαίνει καθυστέρηση, αλλά αποτυπώνει την πραγματικότητα των σύνθετων έργων υποδομής που, εκ της φύσεώς τους, εκτείνονται σε περισσότερα του ενός οικονομικά έτη.

2. Έργα και μελέτες – Ισορροπία μεταξύ υλοποίησης και ωρίμανσης

Ένα ακόμη κρίσιμο στοιχείο είναι η αναλογία έργων προς μελέτες. Στο Τεχνικό Πρόγραμμα 2026 το 90% του πολυετούς προγράμματος αφορά άμεση, «χειροπιαστή» παρέμβαση στον χώρο, ενώ το περίπου 10% αφορά ωρίμανση νέων έργων που θα αποτελέσουν τη «δεξαμενή» των επενδύσεων της επόμενης περιόδου.

  • το 2026 είναι μια χρονιά που όλες οι Δημοτικές Ενότητες θα δουν έργα στην πράξη,
  • εξασφαλίζουμε ότι η καθημερινότητα προχωρά, αλλά ταυτόχρονα ωριμάζουν οι μελέτες για τις μεγάλες παρεμβάσεις της επόμενης περιόδου

3. Σε ποιους τομείς επενδύουμε – Θεματική εικόνα

Αν δούμε το πρόγραμμα ανά θεματική ενότητα, προκύπτει ότι:

  • περίπου το 36% των πόρων κατευθύνεται σε αστικές αναπλάσεις και πολιτιστικές παρεμβάσεις: έργα που αναβαθμίζουν το κέντρο και τις γειτονιές, αναδεικνύουν τον δημόσιο χώρο, ενισχύουν το πολιτιστικό αποτύπωμα (π.χ. Ιστορικό Κέντρο, Αστική Αναζωογόνησηκ.λπ.),
  • ένα ποσοστό της τάξης του 20% επενδύεται σε αγροτική οδοποιία και υποδομές στήριξης του πρωτογενούς τομέα, διασφαλίζοντας βελτιωμένη πρόσβαση σε καλλιέργειες, κτηνοτροφικές μονάδες και αγροτικούς οικισμούς,
  • περίπου 18% κατευθύνεται σε εκπαιδευτικές και κοινωνικές υποδομές (σχολικά κτίρια, παιδικοί σταθμοί, αθλητικές εγκαταστάσεις),
  • περίπου 11% σε περιβαλλοντικές και αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις, έργα πυροπροστασίας και θωράκισης απέναντι σε κλιματικούς κινδύνους,
  • και περίπου 15% σε ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων και υποδομών, συμβάλλοντας τόσο σε εξοικονόμηση δαπανών όσο και σε μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Έτσι προκύπτει ένα πρόγραμμα πολυκεντρικό και ισορροπημένο, που δεν περιορίζεται σε επιφανειακές παρεμβάσεις.

ΜΕΡΟΣ ΙΙ – Τμήμα Α: Δημόσιες Επενδύσεις

Το Τμήμα Α είναι ο πυλώνας των μεγάλων, ενταγμένων έργων που υλοποιούνται με εξωτερική χρηματοδότηση (ΠΔΕ, ΕΣΠΑ, “Αντώνης Τρίτσης”, Πράσινο Ταμείο,). Στο Τμήμα αυτό διακρίνουμε τρεις βασικές ζώνες έργων (Α1.1, Α1.2, Α1.3) και δύο ζώνες μελετών (Α2.1, Α2.2).

Α1.1 και Α1.2 – Έργα ενταγμένα, σε προ-συμβατικό στάδιο

Στις υποκατηγορίες Α1.1 (ενταγμένα – μεταφερόμενα, μη δημοπρατημένα) και Α1.2 (ενταγμένα, δημοπρατημένα – μη συμβασιοποιημένα) συγκεντρώνονται έργα τα οποία έχουν ήδη εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από προγράμματα, αλλά είναι λίγο πριν από την έναρξη ή στο στάδιο της συμβασιοποίησης.

Εδώ περιλαμβάνονται:

  • η Αστική Ανάπλαση Ιστορικού Κέντρου Πύργου, ένα εμβληματικό έργο με προϋπολογισμό 3.400.000 €, που αναμένεται να καθορίσει εκ νέου την εικόνα του κέντρου,
  • η Αγροτική Οδοποιία Δήμου Πύργου, με προϋπολογισμό περίπου 2,74 εκατ. €, η οποία, με σημαντική πίστωση ήδη για το 2026, σηματοδοτεί την πρόθεση να ξεκινήσει το συντομότερο η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου πακέτου παρεμβάσεων στον αγροτικό χώρο,
  • οι ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων, όπως το κτίριο Υπηρεσιών (Πολύκεντρο), με προϋπολογισμό άνω του 1,2 εκατ. €, που συμβάλλουν στη μείωση λειτουργικού κόστους και στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα,
  • έργα ενίσχυσης υποδομών σε παιδικούς σταθμούς και σχολικές μονάδες (π.χ. προσθήκη αίθουσας πολλαπλών χρήσεων και ενεργειακή αναβάθμιση του 3ου Γυμνασίου Πύργου), που συνδέουν τη σχολική στέγη με τη σύγχρονη απαίτηση για ενεργειακή αποδοτικότητα.

Για τα έργα αυτά:

  • ήδη υπάρχουν αποφάσεις ένταξης,
  • έχουν προχωρήσει ή προχωρούν διαδικασίες δημοπράτησης,
  • και ο στόχος είναι μέσα στο 2026 να περάσουν στη φάση σύμβασης και υλοποίησης.

Η επιλογή να τους δοθεί πίστωση ήδη από το 2026 αποτυπώνει την πρόθεση να μην μείνουν «έργα επί χάρτου», αλλά να περάσουν στη συμβασιοποίηση και τη φυσική υλοποίηση με σαφές χρονοδιάγραμμα.

Α1.3 – Συνεχιζόμενα, συμβασιοποιημένα έργα – αυτά που «τρέχουν τώρα»

Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η κατηγορία Α1.3, η οποία περιλαμβάνει τα συνεχιζόμενα έργα που είναι ήδη συμβασιοποιημένα. Πρόκειται για έργα που έχουν ολοκληρώσει τον πλήρη κύκλο ωρίμανσης (μελέτες, ένταξη, δημοπράτηση, ανάδειξη αναδόχου, υπογραφή σύμβασης) και εκτελούνται.

Για την κατηγορία αυτή, το 2026 αποτελεί έτος έντονης εκτέλεσης: σχεδόν το σύνολο του εκκρεμούς προϋπολογισμού τους – περίπου 5,1 εκατ. € – έχει προβλεφθεί να απορροφηθεί εντός του έτους, με στόχο να ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αντικειμένου.

Στην Α1.3 συγκεντρώνονται έργα όπως:

  • οι αστικές παρεμβάσεις στην ανατολική πλευρά της πόλης, όπου συνδυάζεται η ανάπλαση οδών του ανατολικού τμήματος του σχεδίου πόλης με την αναβάθμιση του Πολιτιστικού Πάρκου «Κούβελου», μετατρέποντας μια περιοχή με χρόνια υστέρηση σε νέα, αναβαθμισμένη «πύλη» της πόλης,
  • η ανάπλαση τμήματος της οδού 28ης Οκτωβρίου και η ευρύτερη Αστική Αναζωογόνηση του κεντρικού πολεοδομικού ιστού, , που αναδιατάσσουν τον δημόσιο χώρο στο κέντρο,
  • η επέκταση υποδομών και Β’ φάση αποκατάστασης του ανοικτού κολυμβητηρίου, ένα έργο με ισχυρή κοινωνική και αθλητική διάσταση,
  • έργα ενίσχυσης της πυροπροστασίας κατοικημένων περιοχών και παρεμβάσεις σε πυρόπληκτες περιοχές, που αποτελούν κρίσιμες ενέργειες προσαρμογής στις νέες συνθήκες κινδύνου,
  • παρεμβάσεις σε αγροτική οδοποιία και σε βασικό εσωτερικό οδικό δίκτυο, που αναβαθμίζουν τη συνδεσιμότητα και την ασφάλεια μετακινήσεων.

Το μήνυμα που εκπέμπει η εικόνα της Α1.3 είναι σαφές:
ο Δήμος επιλέγει το 2026 να τρέξει δυναμικά τα έργα που έχουν ήδη εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και σύμβαση, αποφεύγοντας τον κίνδυνο να «λιμνάζουν» ενταγμένα έργα και να χαθούν πόροι.

Α2 – Μελέτες Δημοσίων Επενδύσεων: προετοιμάζοντας τα επόμενα έργα

Στις κατηγορίες Α2.1 και Α2.2 εντάσσονται οι μελέτες που χρηματοδοτούνται μέσω ΠΔΕ ή άλλων προγραμμάτων. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει:

  • ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός και οι μελέτες για το Μανωλοπούλειο,
  • η αναθεώρηση και επέκταση πράξης εφαρμογής στο Επιτάλιο, που αφορά τον πολεοδομικό σχεδιασμό και την ευθυγράμμιση με σύγχρονες ανάγκες χωρικής ανάπτυξης.

Β1.1 – Συνεχιζόμενα έργα με ίδιους πόρους

Στην κατηγορία Β1.1 περιλαμβάνονται συμβασιοποιημένα έργα χρηματοδοτούμενα από ίδιους πόρους, για τα οποία προβλέπεται ουσιαστικά πλήρης κάλυψη του υπολειπόμενου προϋπολογισμού μέσα στο 2026. Πρόκειται για έργα όπως:

  • η αποκατάσταση οδοστρωμάτων στην πόλη του Πύργου,
  • η βελτίωση οδοποιίας σε Κολίρι – Λασταϊίκα – Σκαφιδιά,
  • οι εργασίες επισκευής και συντήρησης σχολικών μονάδων,
  • οι παρεμβάσεις πυρασφάλειας και πυρόσβεσης σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και κλειστές αθλητικές εγκαταστάσεις,

Για όλα αυτά, η πρόθεση είναι να ολοκληρωθούν εντός του 2026, να μην τραβήξουν «εις το διηνεκές».

Β1.2 – Νέα έργα με ίδιους πόρους

Τα νέα έργα που προγραμματίζονται να ξεκινήσουν με ίδιους πόρους μέσα στο 2026 (κατηγορία Β1.2) έχουν συνολική πίστωση περίπου 1,89 εκατ. € για το 2026 και απλώνονται σε όλες τις Δημοτικές Ενότητες. Ενδεικτικά:

  • Έργα αντιπλημμυρικής προστασίας (στη Δ.Ε. Πύργου, στην οδό Χαριλάου κ.ά.), που αντιμετωπίζουν άμεσα σημεία ευαλωτότητας του δικτύου,
  • συντηρήσεις και επισκευές κοινοχρήστων χώρων και οδοστρωμάτων σε Δ.Ε. Πύργου, Ωλένης, Ιάρδανου και Βώλακος,
  • ασφαλτοστρώσεις αγροτικής οδοποιίας με σαφή κατανομή ανά Δημοτική Ενότητα, ώστε να διασφαλίζεται η γεωγραφική ισορροπία και να μην μένουν ζώνες “εκτός χάρτη”,
  • η συντήρηση σχολικών μονάδων για την τριετία 2026–2028, με σημαντικό προϋπολογισμό, που εξασφαλίζει σταθερή ροή παρεμβάσεων αντί για αποσπασματικές και αναγκαστικά «πυροσβεστικές» κινήσεις,
  • η δημιουργία πολυχώρου ζωοαγοράς και εκδηλώσεων στον Βάραγγα, ως υποδομή πολλαπλών χρήσεων με αναπτυξιακό χαρακτήρα.

Μέσα από αυτά τα έργα, το Τμήμα Β συγκροτεί ένα στοχευμένο πρόγραμμα παρεμβάσεων σε οδικό δίκτυο, κοινόχρηστους χώρους, σχολικές εγκαταστάσεις και αντιπλημμυρική προστασία, με πλήρη κάλυψη όλων των Δημοτικών Ενοτήτων.

Β2 – Μελέτες από ίδιους πόρους: από την καθημερινή ανάγκη στη στρατηγική προοπτική

Το Τμήμα Β δεν χρηματοδοτεί μόνο μικρά έργα καθημερινότητας. Μέσω των μελετών των κατηγοριών Β2.1 και Β2.2, ο Δήμος επενδύει συνειδητά στην ωρίμανση μεγάλων παρεμβάσεων, που θα διεκδικήσουν χρηματοδότηση από εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα τα επόμενα χρόνια.

Στις συνεχιζόμενες μελέτες (Β2.1) εντάσσονται υδραυλικές μελέτες για τον διαχωρισμό ομβρίων και λυμάτων, κυκλοφοριακές παρεμβάσεις στον αστικό ιστό, μελέτες για την ωρίμανση του έργου : Προσθήκη  καθ ύψος  πολυχώρου & ενεργειακές παρεμβάσεις στο 3ο Γυμνάσιο Πύργουκαι η Προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου Πύργου και του δικτύου πόλεων ΔΕΠΑΝ για την πράξη «Μελέτη αποκατάστασης του διατηρητέου κτιρίου πρώην Γενικού Νομαρχιακού Νοσοκομείου Πύργου και αλλαγή χρήσης του σε Μανωλοπούλειο Κέντρο Πολιτισμού»που προετοιμάζουν συγκεκριμένες λύσεις σε διαπιστωμένα προβλήματα.

Στις νέες μελέτες (Β2.2) περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων:

  • το Master Plan αντιπλημμυρικών έργων θωράκισης της πόλης,
  • η μελέτη ανέγερσης του 1ου Λυκείου Πύργου,
  • η μικροζωνική μελέτη για το σύνολο της πόλης,
  • οι στατικές μελέτες αποτίμησης της φέρουσας ικανότητας δημοτικών και σχολικών κτιρίων,
  • μελέτες οδοποιίας όπως η βόρεια περιμετρική οδός Πύργου,
  • οι πολεοδομικές μελέτες και τα τοπικά ρυμοτομικά (για το 1ο Λύκειο),
  • προμελέτες νέων κοινωνικών υποδομών, όπως ο βρεφονηπιακός σταθμός στην περιοχή Δ.Κ. ΠΥΡΓΟΥ
  • Μελέτη ενεργειακής αναβάθμισης Κλειστού Αθλητικού Σταδίου “Γ Βασιλακόπουλος“
  • Μελέτη πράξης αναλογισμού για την διάνοιξη της οδού Αλαμάνας στον Πύργο Ηλείας
  • Τοπικό Ρυμοτομικό Σχέδιο 1ου Λυκείου Πύργου & Εργαστήριου Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κατάρτισης Βυτινεϊκων
  • Μελέτη οριοθέτησης ρέματος Αγίου Χαραλάμπους στην Βαρβάσαινα
  • Επικαιροποίηση πολεοδομικής μελέτης Αναθεώρησης Νοτίου  Τμήματος Πόλεως Πύργου 

Παράρτημα ΟΧΕ–ΒΑΑ: ο «χάρτης» των στρατηγικών έργων 2027–2028

Στο τέλος του Τεχνικού Προγράμματος, σε χωριστό Παράρτημα, καταγράφονται τα υποψήφια έργα προς χρηματοδότηση στο πλαίσιο Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων και Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΟΧΕ–ΒΑΑ). Το συνολικό ύψος αυτών των προτάσεων υπερβαίνει τα 31 εκατ. € και αφορά έργα στρατηγικού χαρακτήρα για το αστικό κέντρο και την ευρύτερη περιοχή.

Ενδεικτικά:

  • ο Πολιτιστικός & Ιστορικός Περίπατος της πόλης του Πύργου, προϋπολογισμού περίπου 14,5 εκατ. €,
  • η ενεργειακή αναβάθμιση μεγάλων δημόσιων κτιρίων (Αθλητικό Στάδιο, Λάτσειο), ύψους περίπου 3 εκατ. €,
  • η ανάπλαση της οδού Καταραχίου και η δημιουργία περιαστικού ποδηλατοδρόμου προς το παραλιακό μέτωπο, προϋπολογισμού περίπου 4,5 εκατ. €,
  • παρεμβάσεις «πράσινου δικτύου» ανακύκλωσης και πράσινων σημείων,
  • καθώς και πρόσθετες κοινωνικές και παιδικές υποδομές.

Το Παράρτημα αυτό δεν επιβαρύνει άμεσα τον προϋπολογισμό του 2026, ωστόσο συνδέεται στενά με τις μελέτες που περιλαμβάνονται στο κυρίως Τεχνικό Πρόγραμμα. Οι μελέτες του 2026 λειτουργούν ως καταλύτης ωρίμανσης, ώστε τα έργα του Παραρτήματος ΟΧΕ–ΒΑΑ να έχουν τεχνικό υπόβαθρο και ρεαλιστική πιθανότητα ένταξης. Με άλλα λόγια, το 2026 είναι χρονιά όπου χτίζεται η επόμενη μέρα, όχι απλώς για να λυθούν σημερινά προβλήματα, αλλά για να δημιουργηθούν συνθήκες ποιοτικής αναβάθμισης του Δήμου σε ορίζοντα δεκαετίας.

Τελική αποτίμηση

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, μπορούμε να συνοψίσουμε ότι το Τεχνικό Πρόγραμμα 2026:

  • διαθέτει σημαντική κλίμακα, με συνολικό πολυετές ύψος 24,16 εκατ. € και προβλεπόμενη εκτέλεση 12,01 εκατ. € μέσα στο 2026,
  • μοχλεύει αποτελεσματικά εξωτερικούς πόρους, καθώς περίπου το 70% της πίστωσης του 2026 προέρχεται από Δημόσιες Επενδύσεις, μειώνοντας την πίεση στον δημοτικό προϋπολογισμό,
  • ισορροπεί μεταξύ έργων και μελετών, δίνοντας έμφαση στην άμεση παραγωγή έργου, αλλά χωρίς να παραλείπει την ωρίμανση των μελλοντικών παρεμβάσεων,
  • κατανέμει θεματικά τους πόρους με τρόπο που καλύπτει τόσο την καθημερινότητα (οδοποιία, σχολεία, κοινόχρηστοι χώροι, αγροτική υποδομή) όσο και την αναπτυξιακή προοπτική (πολιτισμός, ενέργεια, περιβάλλον, πολεοδομικός σχεδιασμός),
  • εξασφαλίζει τη συνέχιση και ολοκλήρωση συμβασιοποιημένων έργων (δημόσιες επενδύσεις και ίδιοι πόροι), αποφεύγοντας να δημιουργούνται “έργα ουρές” χωρίς σαφή προορισμό,
  • και, τέλος, συνδέει οργανικά το 2026 με την επόμενη προγραμματική περίοδο, μέσω του Παραρτήματος ΟΧΕ–ΒΑΑ και του ισχυρού πακέτου μελετών που περιλαμβάνει.

Το Τεχνικό Πρόγραμμα 2026, έτσι όπως προτείνεται, δεν είναι μια τυπική υποχρέωση. Είναι ένα συνεκτικό επενδυτικό σχέδιο, με σαφείς προτεραιότητες και μετρήσιμο αποτύπωμα στην καθημερινότητα, την ασφάλεια, την εικόνα και το μέλλον του Δήμου Πύργου.