Η ανάγκη για σεβασμό στη Νευροποικιλότητα!

Γράφει η Ειρήνη Μεσσήνη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια*

Αν η πανδημία του κορωνοϊού είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση για άλλους, για τους αυτιστικούς ανθρώπους και τις οικογένειές τους αποτελεί μια δαιδαλώδη συνθήκη!

Η αποσταθεροποίηση της καθημερινότητας, ο εγκλεισμός, οι συνεχώς μεταβαλλόμενες κατευθυντήριες γραμμές, τα μέτρα προστασίας και οι εναλλασσόμενοι περιορισμοί έχουν προκαλέσει τεράστια σύγχυση στην κατανόηση της νέας πραγματικότητας η οποία είναι εξαιρετικά δύσκολο να εφαρμοστεί από τα αυτιστικά άτομα ειδικά από αυτά με υψηλές ανάγκες υποστήριξης.

Η πανδημία για τα άτομα με αυτισμό και τις οικογένειες τους είναι μια εξαιρετικά απαιτητική και περίπλοκη δοκιμασία! Αρκεί να σκεφτούμε πως αν για τους νευροτυπικούς το να φορούν μάσκα είναι μια διαδικασία που προκαλεί δυσφορία, για τα άτομα με αυτισμό, εκτός από δυσφορία προκαλεί σύγχυση, λόγω του ότι δυσκολεύει την αισθητηριακή τους επεξεργασία και τα οδηγεί σε αισθητηριακή υπερφόρτωση. Αυτό αποτελεί ένα μόνο παράδειγμα για το πώς η κοινωνία και η πολιτεία παραβλέπει την ύπαρξη και κλείνει την πόρτα στους νευροποίκιλους ανθρώπους και ειδικά στους μαθητές, χωρίς να προβλέπει εναλλακτικές λύσεις. Όλο αυτό φέρνει στην επιφάνεια την ανάγκη για αποδοχή του Αυτισμού ως μιας διαφορετικής Νευρωνικής Κατάστασης που απαιτεί εναλλακτικά σενάρια δράσης και όχι σαν μια ασθένεια που χρειάζεται «μόνιμη θεραπεία»!

Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό

Η δεύτερη μέρα του Απρίλη είναι η μέρα που αναγνωρίζει και διαδίδει την ευαισθητοποίηση για τα δικαιώματα των ατόμων με αυτισμό. Η μέρα αυτή αποτελεί μια ευκαιρία για γνώση και σεβασμό της νευροποικιλότητας. Και αυτό ακριβώς είναι που έρχεται να μας διδάξει ο Αυτισμός, πως δεν χρειάζεται να είσαι ίδιος για να θεωρείσαι «φυσιολογικός»!

Τι είναι ο Αυτισμός;

Πρόκειται για μια κατάσταση που συνήθως ξεκινά να φαίνεται κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια ζωής του ατόμου. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι πως εκτός από κάποια βασικά χαρακτηριστικά είναι μια ξεχωριστή κατάσταση μοναδικότητας σε ότι αφορά τον τρόπο με τον οποίο το άτομο επικοινωνεί με τους άλλους και συμπεριφέρεται, στον τρόπο που βιώνει την εμπειρία του εαυτού του και του εαυτού του μέσα στον κόσμο.

Πολύ ενδεικτικά οι έρευνες έχουν δείξει πως η Κατάσταση του Φάσματος του Αυτισμού παρουσιάζεται να είναι 4,3 φορές πιο διαδεδομένη στα αγόρια από ό, τι στα κορίτσια. Αυτό συμβαίνει διότι τα κορίτσια πολύ συχνά δεν διαγιγνώσκονται, ακριβώς επειδή τα χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν δεν ταιριάζουν με τα στερεότυπα του αυτισμού. Οι έρευνες αποδεικνύουν ότι ο Αυτισμός δεν έχει στερεότυπα, δεν είναι ασθένεια, δεν έχει θεραπεία και πως όλοι μπορεί να παρουσιάζουμε αυτιστικά χαρακτηριστικά.

Είναι σημαντικό να ευαισθητοποιηθούμε και να μάθουμε πράγματα για την κατάσταση του Αυτισμού με στόχο να καταλάβουμε πώς σκέφτονται και πώς λειτουργούν τα άτομα με αυτισμό. Ουσιαστικά δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να γιορτάσουμε την ημέρα αυτή από το να συνειδητοποιήσουμε τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων με αυτή την κατάσταση και να προσπαθήσουμε να κάνουμε τη ζωή τους καλύτερη αυξάνοντας τη δική μας κατανόηση και προωθώντας την καλοσύνη και τη θετικότητα μας προς αυτούς. Κυρίως όμως υπερασπίζοντας τα δικαιώματά τους στην διαφορετικότητα και την ποιότητα ζωής!

Κυρίαρχα θα πρέπει να δείξουμε σεβασμό σε αυτό που οι ίδιοι ορίζουν για τον εαυτό τους, χωρίς να μιλάμε εμείς για αυτούς χωρίς αυτούς. Έχουμε υπόψη μας πως σε κάθε περίπτωση τα αυτιστικά στερεότυπα δεν βγάζουν κανένα νόημα και πως κάθε άτομο με αυτισμό είναι απλά ένα ξεχωριστό άτομο όπως ακριβώς όλοι μας!

Αυτιστικό άτομο ή Άτομο με αυτισμό;

Πολλά άτομα με αυτισμό θέλουν να τους αναφέρονται ως «αυτιστικά άτομα» γιατί είναι περήφανα για τον αυτισμό τους, το οποίο θεωρούν αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας  τους. Κάποια άλλα όμως θεωρούν τον αυτισμό σαν κάτι που απλά δεν τους ορίζει, σαν κάτι που τους συνοδεύει στη ζωή τους, αλλά δεν τους ορίζει. Γενικά τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις δε βοηθούν στην κατανόηση του αυτισμού. Αν μπορεί κάτι να βοηθήσει τότε αυτό είναι η δική τους φωνή η οποία θα έλεγε:

• Ο Αυτισμός δεν είναι ασθένεια
• Ο Αυτισμός δεν έχει θεραπεία, χρειάζεται απλά κατανόηση
• Αυτισμός δε σημαίνει Νοητική Στέρηση
• Αυτισμός δε σημαίνει Ιδιοφυΐα
• Δεν υπάρχουν μόνο παιδιά με αυτισμό
• Οι ενήλικες με αυτισμό δεν είναι αιώνια παιδιά
• Σε ένα ενήλικα με αυτισμό δε μιλάμε και δε συμπεριφερόμαστε σα να πρόκειται για νήπιο
• Τα ενδιαφέροντα τους δεν αναιρούν την ωριμότητα και την ηλικία τους
• Δεν χρειάζεται να αλλάζει κάποιος συμπεριφορά απέναντι τους
• Μπορούν να έχουν σεξουαλικές και ρομαντικές σχέσεις
• Μπορούν να έχουν φίλους
• Έχουν προτερήματα και ελαττώματα όπως όλοι ανεξαρτήτως νευροτύπου!

Η παραπληροφόρηση σχετικά με τον Αυτισμό δυστυχώς αυξάνεται διαρκώς και αυτό είναι το μεγάλο εμπόδιο στην κατανόηση του. Ο Αυτισμός το μόνο που χρειάζεται είναι κατανόηση και αποδοχή! Δεν είναι ασθένεια και δε χρειάζεται «μόνιμη θεραπεία». Οι μόνοι που μπορούν να μιλούν για αυτόν είναι τα άτομα που έχουν αυτισμό, όχι οι νευροτυπικοί γονείς, δάσκαλοι, ψυχίατροι, ψυχολόγοι και λοιποί ειδικοί.

Η νευροποικιλότητα είναι μια πραγματικότητα που οφείλουμε να δεχτούμε και να κατανοήσουμε. Τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις εμποδίζουν την κατανόηση, την επικοινωνία, την ποιότητα ζωής και την πρόοδο σε κάθε επίπεδο, ας τα απορρίψουμε!

*Η Ειρήνη Μεσσήνη είναι Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

Ρήγα Φεραίου 111 / Πύργος

Αγίου Δημητρίου 44 / Αθήνα

Τηλ: 6946442653

Email: irinimessini@gmail.com