Αλέξης Μητρόπουλος-Αγγελική Μητροπούλου: Δεν απολύονται οι εργαζόμενοι ηλικίας άνω των 60 ετών που προσλήφθηκαν για να συμπληρώσουν τα ένσημά τους και να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα!

Υπέρ της παραμονής εργαζομένων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπου απασχολούνται μέσω προγράμματος της ΔΥΠΑ για μακροχρόνια ανέργους προκειμένου να συμπληρώσουν τα ένσημά τους, πέραν του χρονικού διαστήματος για το οποίο προσλήφθηκαν, τάχθηκε πρόσφατα το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, αναγνωρίζοντας πως σκοπός της δράσης ήταν ακριβώς η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.

Η Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ) κάνει λόγο για ιστορική απόφαση (2140/2025) της ελληνικής Δικαιοσύνης, τονίζοντας ότι όλοι οι φορείς του Δημοσίου (δήμοι, Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, υπουργείο Εργασίας κ.ά.) οφείλουν να συνδράμουν, ώστε να εφαρμοστεί και να μην καθίσταται προσχηματική και ρητορική η στήριξη στους ηλικιωμένους εργαζομένους.


Η υπόθεση

Στο δικαστήριο προσέφυγαν δύο εργαζόμενοι, 55 και 63 ετών, που κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες σε δήμο από τον Απρίλιο και τον Μάρτιο του 2023, αντίστοιχα, με επιδότηση κατά 75% από τη ΔΥΠΑ για 1+1 χρόνο, στο πλαίσιο προγράμματος επιχορήγησης επιχειρήσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και φορέων και οργανισμών του Δημοσίου για την ένταξη ανέργων 55-74 ετών, οι οποίοι δεν έχουν συμπληρώσει τα 15 χρόνια εργασίας για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, στην αγορά εργασίας.

Μετά την παρέλευση της διετίας ο δήμος δήλωσε ότι δεν θα αποδέχεται πλέον τις υπηρεσίες των δύο ατόμων, οι οποίοι κατέθεσαν ασφαλιστικά μέτρα προκειμένου να παρατείνουν την εργασία τους μέχρι τη συνταξιοδότησή τους και κατάφεραν να απασχολούνται μέχρι σήμερα δυνάμει προσωρινής διαταγής. Όπως αναφέρει η ΕΝΥΠΕΚΚ, ισχυρίστηκαν ότι στην πραγματικότητα η χρονική διάρκεια των συμβάσεών τους δεν λήγει μετά την παρέλευση των 24 μηνών διότι αυτές αποσκοπούν στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, δηλαδή στις 16.8.2028 για την πρώτη και στις 14.2.2026 για τον δεύτερο.

Τελικά το δικαστήριο έκρινε πως ο διετής χρονικός περιορισμός βρίσκεται σε προφανή αντίθεση με τον σκοπό της ΚΥΑ του προγράμματος αλλά και με τις διατάξεις 21 παρ. 3 και 22 παρ. 5 του Συντάγματος, γιατί «σε περίπτωση που οι δυνάμει αυτού απασχολούμενοι περιέλθουν εκ νέου σε καθεστώς ανεργίας, μετά τη λήξη της σύμβασής τους, εν όψει και της προχωρημένης ηλικίας τους, η οποία εξ αντικειμένου καθιστά δυσχερή την απορρόφησή τους στην αγορά εργασίας, θα επανέλθουν σε μια κατάσταση που θα καταστήσει δυσχερή έως αδύνατη τη συνταξιοδότησή τους».

Καθώς βέβαια στόχος του προγράμματος είναι η εργασία στο Δημόσιο μέχρι το 74ο έτος ηλικίας προκειμένου να συμπληρωθεί ο απαραίτητος χρόνος εργασίας/ασφάλισης και να κατοχυρωθεί η θεμελιωτική 15ετία για έξοδο στη σύνταξη μέχρι και το 74ο έτος της ηλικίας, το δικαστήριο έκρινε πως μια πιθανή απόλυση – διακοπή της εργασίας με τη λήξη του προγράμματος δεν τον εξυπηρετεί.

Όπως εξηγεί ο καθηγητής του ΕΚΠΑ Αλέξης Μητρόπουλος, η απόφαση 2140/2025 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών αναφέρει ότι οι προσλήψεις των ανέργων ηλικίας 55-74 ετών αποσκοπούσαν στη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος.

Ο περιορισμός της χρονικής διάρκειας της απασχόλησης κάθε «ωφελουμένου» για χρονικό διάστημα μέχρι και 24 μήνες, εφόσον μέσα σε αυτή τη διετία ο εργαζόμενος δεν θεμελίωνε συνταξιοδοτικό δικαίωμα, «ουδόλως εξυπηρετεί τον σκοπό της ΚΥΑ, ευρισκόμενος σε προφανή αντίθεση με αυτόν, αλλά και τις διατάξεις 21 παρ. 3 και 22 παρ. 5 του Συντάγματος» αναφέρεται χαρακτηριστικά. Και αυτό επειδή, «εάν οι δυνάμει αυτού απασχολούμενοι περιέλθουν εκ νέου σε καθεστώς ανεργίας, μετά τη λήξη της σύμβασής τους, ενόψει και της προχωρημένης ηλικίας τους, η οποία εξ αντικειμένου καθιστά δυσχερή την απορρόφησή τους στην αγορά εργασίας, θα επανέλθουν σε μια κατάσταση που θα καταστήσει δυσχερή έως αδύνατη τη συνταξιοδότησή τους», δηλαδή δεν θα έχει επιτευχθεί ο σκοπός τού προγράμματος.

Μάλιστα ξεκαθαρίζεται ότι «καθίσταται σαφές ότι το απώτατο χρονικό διάστημα των 24 συνολικά μηνών αφορά μόνο την υποχρέωση επιδότησης του εργαζομένου από τη ΔΥΠΑ και όχι τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας του τελευταίου, η εξακολούθηση της οποίας και μετά το ως άνω χρονικό σημείο ουδόλως απαγορεύεται».

Η πολύ σημαντική αυτή απόφαση, όπως επισημαίνει η διδάκτωρ – δικηγόρος Αγγελική Α. Μητροπούλου, δίνει μια ουσιαστική κατεύθυνση για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας που δημιουργούνται από το συγκεκριμένο πρόγραμμα της ΔΥΠΑ, μέχρι το χρονικό σημείο της συνταξιοδότησης κάθε εργαζομένου, εφόσον ο εργοδότης του επιθυμεί τη συνέχιση των συμβάσεων αυτών. Άλλωστε και η απόφαση ορίζει πως «για τις συμβάσεις αυτές, κατά την κρίση του δικαστηρίου τούτου, δεν έχει εφαρμογή η απαγόρευση συνέχισής τους».

Οι δύο επιστήμονες που εξειδικεύονται σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης υπογραμμίζουν πως πρόκειται για μια απόφαση από τις πιο σημαντικές της ελληνικής Δικαιοσύνης των τελευταίων ετών, γιατί «παρακάμπτει με ουσιαστική επιχειρηματολογία την απαγόρευση του άρθρου 103 παρ. 8 του Συντάγματος, που απαγορεύει τη μετατροπή των συμβάσεων ορισμένου χρόνου (ΣΟΧ) σε αορίστου (ΣΑΧ) και προτάσσει το άρθρο 22 τού στενού κοινωνικού πυρήνα που το διέπει (δικαίωμα στην εργασία και την κοινωνική ασφάλιση)».

Η ΕΝΥΠΕΚΚ, πρόεδρος της οποίας είναι ο κ. Μητρόπουλος, καλεί την κυβέρνηση να νομοθετήσει ώστε όσοι και όσες έχουν ανάγκη περισσότερου ή λιγότερου χρόνου για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, να απασχολούνται χωρίς τον φόβο της απόλυσης. Αλλωστε, και το δικαστήριο όρισε ότι έως ότου τελεσιδικήσει η απόφαση και σε κάθε περίπτωση έως ότου οι προσφεύγοντες συμπληρώσουν τα απαιτούμενα ένσημα, θα πρέπει να απασχολούνται, λαμβάνοντας τις νόμιμες αποδοχές τους.