Οι όροι του «παιχνιδιού» άλλαξαν θεαματικά τα τελευταία χρόνια. Μόλις μία εβδομάδα πριν από τις εκλογές, ο κόσμος όχι ότι αδιαφορεί, αλλά κρατά αποστάσεις (ίσως επειδή κάηκε με τον χυλό…) και ενημερώνεται κυρίως από τα socialmedia. Ελάχιστοι εντρυφούν στα κομματικά προγράμματα, ακόμα λιγότεροι παραμένουν εύπιστοι, οι ογκώδεις προεκλογικές συγκεντρώσεις ανήκουν στην Ιστορία, το δε πολιτικό επίπεδο εκφυλίστηκε σε χυδαίο χαβαλέ. Η «Εφ.Συν.» περπάτησε σε γειτονιές και πλατείες της Αθήνας, μίλησε με περισσότερους από 40 ανθρώπους και το exitpoll είναι μάλλον αποκαρδιωτικό.

«Σε λίγο θα ’χουμε εκλογές / σ’ αρέσουν οι εκλογές κοσμάκης λόγος χαβαλές…». Μία εβδομάδα πριν από την αναμέτρηση της 7ης Ιουλίου, καμία από τις συνθήκες που περιέγραφε η ποιήτρια Κατερίνα Γώγου στο «Τρία κλικ αριστερά» δεν ισχύει.

Ούτε κόσμος ούτε κοσμάκης, παρά βουβαμάρα και αδιαφορία γύρω από τα μισοάδεια προεκλογικά περίπτερα. Με τις μεγάλες υπαίθριες συγκεντρώσεις να εκλείπουν σταδιακά, οι εξορμήσεις των πολιτικών μετατρέπονται σε σουαρέ σε διαμερίσματα, σε κλειστές αίθουσες, είτε σε αυστηρά οριοθετημένους ανοιχτούς χώρους.

Καμία σχέση με τα ποτάμια κόσμου που βιντεοσκόπησαν με πανοραμικές λήψεις οι κάμερες του Τάσου Μπιρσίμ στις προεκλογικές συγκεντρώσεις του ’80.

Ο πολιτικός λόγος έχει μετακομίσει από τους δρόμους και τα μπαλκόνια στα τηλεοπτικά πλατό και σε μονοπρόσωπες συνεντεύξεις πολιτικών αρχηγών – αφού ακόμα και το πολυθρύλητο debate ναυάγησε. Τα πολιτικά πηγαδάκια μεταφέρονται στο ψηφιακό καφενείο, σε hashtags, τιτιβίσματα και ποσταρίσματα.

Κορυφώνεται η προεκλογική ραστώνη

Όσο για τον όποιο πολιτικό χαβαλέ, έχει εκφυλιστεί στον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή, με χυδαία λογοπαίγνια για πίτσες που έρχονται, που δεν τα σκέφτεται ο καλαμπουρτζής της γειτονιάς, αλλά κάποιος μαρκετίστας.

Σε μια απόπειρα να σπάσουμε το υποτονικό κλίμα των φετινών εκλογών, πήραμε σβάρνα τις πλατείες. Θέσαμε στους πολίτες που έχουν δικαίωμα ψήφου τρία ερωτήματα:

1) Θα ψηφίσετε στις εκλογές;

2) Γνωρίζετε τα προεκλογικά συνθήματα των δύο μεγάλων κομμάτων;

3) Γνωρίζετε τις προγραμματικές δεσμεύσεις ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ.;

Ρωτήσαμε τουλάχιστον 40 άτομα Ούτε μισός δεν θυμόταν το σύνθημα της Ν.Δ. («Ενωμένοι Μπορούμε» – «Ισχυρή Ανάπτυξη αυτοδύναμη Ελλάδα) ή του ΣΥΡΙΖΑ («Τώρα αποφασίζεις για τη ζωή σου»). Σε όσους απαντούσαν καταφατικά στην τρίτη ερώτηση, ακολουθούσαν άλλες τρεις διευκρινιστικές ερωτήσεις:

α) Τι λένε για τον ΦΠΑ και τον ΕΝΦΙΑ;

β) Τι λένε για τον κατώτατο μισθό και τις θέσεις εργασίας;

γ) Τι λένε για προσλήψεις στην Υγεία;

Ενα πρώτο συμπέρασμα είναι ότι, αν οι εκλογές ήταν πανελλήνιες εξετάσεις και αν αντί για ψηφοδέλτιο στην κάλπη έπεφτε διαγώνισμα με τις θέσεις των κομμάτων, το εκλογικό σώμα, μάλλον αυτό το απειροελάχιστο τυχαίο δείγμα του, θα έμενε μετεξεταστέο. Μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού ήταν οι ερωτώμενοι που απάντησαν στις στοχευμένες ερωτήσεις μας, χωρίς όμως να θυμούνται νούμερα.

Ενα δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι ο κόσμος μπορεί να μην έχει διαβάσει προσεκτικά τα προεκλογικά προγράμματα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αδιαφορεί. Κυρίως είναι καχύποπτος. Ακόμα κι όσοι απέχουν ξέρουν να διαβάζουν πίσω από τις γραμμές, ερμηνεύουν τις πραγματικές προθέσεις των κομμάτων εξουσίας, πέρα από τη ρετουσαρισμένη προεκλογική ρητορική. Είναι ενδεικτικό ότι, όσον αφορά τις θέσεις της Ν.Δ. για την υγεία, όλοι απάντησαν πως «θα επαναφέρει το πεντάευρο στα νοσοκομεία», κάτι που δεν αναφέρεται πουθενά στο 16ασέλιδο έντυπο του προγράμματός της.

Τρίτο συμπέρασμα είναι ότι τα πολιτικά προγράμματα, έστω η περιληπτική εκδοχή τους που μοιράζεται σε χαρτί στα προεκλογικά περίπτερα, είναι σαν το εγχειρίδιο με τις οδηγίες χρήσης στις ηλεκτρικές συσκευές. Κανένας δεν το διαβάζει πριν τις αγοράσει, μόνο αν χαλάσουν. Τότε διαπιστώνει, κάπου στα μικρά γράμματα, ότι η εγγύηση δεν καλύπτει τον αγοραστή για βλάβες, παρά μόνο αν το προϊόν είναι ελαττωματικό. Ετσι και με την ψήφο, ουδέν λάθος αναγνωρίζεται μετά την αποχώρηση από την κάλπη, και το προεκλογικό πρόγραμμα –ό,τι κι αν λέει– θα δοκιμαστεί μετεκλογικά στην πράξη.

Ισως γι’ αυτό οι πολίτες ψηφίζουν όχι με βάση το προεκλογικό μάνιουαλ, αλλά με αυτό που τους λέει η συνείδηση και η διαίσθησή τους. Και αυτή, αν πιστέψουμε την αχνή και όχι ακόμα βροντώδη φωνή των πλατειών, δεν προμηνύει χαρμόσυνα μαντάτα.

Από την efsyn.gr

Αφροδίτη Τζιαντζή, Ντίνα Δασκαλοπούλου, Εύα Παπαδοπούλου, Γιώργος Σινιοράκης