Α1.α. Λάθος «ἡ δὲ τοῦ φρονῆσαι…οὖσα»
Λάθος «ὅ τὴν μὲν … καὶ βλαβερὸν γὶγνεται»
Σωστό «τούτου τοίνυν… μεταστραφήσεται»
β. 1. Η αντωνυμία σφεῖς αναφέρεται στην μετοχή ἐπαγγελλόμενοι του αρχαίου κειμένου, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι έχουν την παιδεία τους επάγγελμά τους. Στο σημείο αυτό ο Σωκράτης κάνει έναν δριμύ υπαινιγμό εναντίον των σοφιστών, οι οποίοι είχαν ως επάγγελμά τους τη μόρφωση, έναντι αδρής αμοιβής. Για παράδειγμα, ο Πρωταγόρας στον ομώνυμο πλατωνικό διάλογο παρουσιάζεται να απαντά στον Σωκράτη ότι μπορεί να διδάξει έναν νέο να αποκτήσει την ικανότητα να σκέφτεται και να αποφασίζει σωστά (εὑβουλία) για κάθε θέμα που έχει σχέση τόσο με τον ιδιωτικό βίο όσο και με τον δημόσιο. Άλλο ανάλογο παράδειγμα ήταν οι ρητοροδιδάσκαλοι. Γενικότερα, στις ελληνικές πόλεις οι γονείς, ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητές τους, έστελναν τους γιους τους σε δασκάλους επί πληρωμή. Έτσι, για να καλυφθούν οι νέες εκπαιδευτικές ανάγκες που δημιούργησαν οι μεγάλες κοινωνικοπολιτικές αλλαγές στις ελληνικές πόλεις μετά τους Περσικούς Πολέμους, αναπτύχθηκε-πλάι στους παραδοσιακούς δασκάλους της γραφής και της ανάγνωσης-και μια επαγγελματική ομάδα διανοουμένων (σοφιστές) που δίδασκαν επί πληρωμή νομικά, ρητορική, πολιτική, φιλοσοφία.
- Η αντωνυμία «ᾧ» αναφέρεται στην λέξη ὄργανον του αρχαίου κειμένου το εργαλείο δηλαδή με το οποίο ο καθένας φθάνει στη μάθηση. Ο Σωκράτης παρατηρεί ότι στην ψυχή κάθε ανθρώπου ενυπάρχουν η δυνατότητα της μάθησης και το κατάλληλο όργανο για τη μάθηση. Το όργανο αυτό μαζί με όλη την ψυχή χρειάζεται να μεταστραφεί από τον μεταβαλλόμενο κόσμο της εμπειρίας προς την αντίθετη κατεύθυνση να ανυψωθεί προς το αληθινά υπαρκτό και να φτάσει ως την πιο κατάφωτη βαθμίδα του όντος, μέχρι να αντέξει να ατενίσει το πολύ δυνατό φως του.
Β1. Ο Σωκράτης διευκρινίζει πως το φανότατον τοῦ ὄντος είναι η ιδέα του Αγαθού. Άρα ο Σωκράτης ταυτίζει το αληθινά υπαρκτό με το Αγαθό και ακριβέστερα με την Ιδέα του Αγαθού.
Το ὄν: Η ουσιαστικοποιημένη μετοχή εἰμὶ εδώ αποδίδει την υπαρκτική σημασία του ρήματος. Το ὄν είναι το υπαρκτό, αυτό που πραγματικά είναι μόνο οι Ιδέες, όχι τα αισθητά. «Η αναζήτηση του αληθινά υπαρκτού αποτέλεσε εξ αρχής για τη φιλοσοφία, το λεγόμενο οντολογικό ερώτημα».
Ορίζει την παιδεία ως την τέχνη που θα βοηθήσει την ψυχή στην μεταστροφή της από τον κόσμο των αισθητών κόσμο στον νοητό κόσμο των ιδεών, ώστε να καταφέρει να θεαθεί τις ιδέες και την Ιδέα του Αγαθού.
Περιαγωγή: η λέξη έχει φιλοσοφική βαρύτητα διότι δείχνει πως η γνώση και η παιδεία καθώς τρέφεται στον κόσμο οφείλει να έχει πάντα καθολικό χαρακτήρα και να μην εξαντλείται σε προσέγγιση από μία επιμέρους οπτική γωνία. Η παιδεία αποβλέπει σε μία μεταστροφή της ψυχής από τον κόσμο των αισθήσεων προς τον κόσμο των Ιδεών.
Β2. Ο Σωκράτης αρχικά τονίζει τι δεν είναι παιδεία. Κάνει έναν υπαινιγμό εναντίων των σοφιστών οι οποίοι είχαν ως επάγγελμά τους τη μόρφωση, έναντι αδρής αμοιβής. Αυτοί ισχυρίζονται πως στην ψυχή δεν υπάρχει γνώση και πως ο άνθρωπος την αποκτά από μέσα από την διαδικασία της μάθησης. Άρα οι ίδιοι με την διδασκαλία τους εμφυτεύουν τη γνώση στην ψυχή των μαθητών, σαν να βάζουν την ικανότητα της όρασης στα μάτια ενός τυφλού ώστε να μπορεί να βλέπει με αυτά.
Οἶον τυφλοῖς ὀφθαλμοῖς ὅψιν ἐντιθέντες: η χρήση της παρομοίωσης έχει ως στόχο να δείξει το ανέφικτο και άτοπο των υποσχέσεων των σοφιστών αφενός και αφετέρου είναι ιδιαίτερα προσφιλής στον Πλάτωνα η σύνδεση της παιδείας με το φως και της απαιδευσίας με το σκοτάδι. Η αντίθεση φως – σκοτάδι καταδεικνύει τη διαφορά του πεπαιδευμένου με τον απαίδευτο.
Β3.
1-α
2-γ
3-β
4-β
5-γ
Β4. α.φανόν – φάσμα
ἀναχέσθαι – ανακωχή
περιεκτέον- άξονας
τετραμμένῳ – ανατροπή
ἐντιθέντες – παρακαταθήκη
ἀπόλλυσι – απώλεια
Β4.β
Οι πρόσφυγες θεωρούν την Ελλάδα γη της επαγγελίας.
Η επιστήμη της ιατρικής τα τελευταία χρόνια έχει πραγματοποιήσει
σημαντικά άλματα.
Β5.
Οι μαθητές πρέπει να αναφερθούν στις δύο απόψεις από το παράλληλο κείμενο του Ε.Π.Παπανούτσου: «Γίνεται καλύτερη η ζωή του ανθρώπου… και την καλοσύνη», «Στο ιδανικό αυτό μπορεί να πλησιάζει… στο ιδανικό εγώ του». Στην συνέχεια να εστιάσουν στις πλατωνικές ομοιότητες του κειμένου αναφοράς: «οὕτω σὺν ὅλῃ…θεωμένη», «Τούτου τοίνυν,… τοῦτο διαμηχανήσασθαι».
Γ1.
Εάν ωστόσο κάποιος με ρωτήσει Πράγματι (Αλήθεια) υποστηρίζει, αν κάποιος αδικεί στην πόλη, πως πρέπει απέναντί του να είμαστε φιλικοί, όχι θα έλεγα (πω) Αλλά περισσότερο ισχυρίζομαι ότι πολύ πιο γρήγορα θα τιμωρούμε αυτούς (που αδικούν την πόλη) εάν σε κανέναν δεν επιτρέψουμε να αδικεί. Γιατί δεν θα είχα κανέναν σύμμαχο.
Γ2.
Πλεονεκτήματα Ειρήνης
- Ευμάρεια, οικονομική πρόοδος «πολλά χρήματα εἰς τὴν πόλιν ἀνεχθέντα»
- Αύξηση των εσόδων και χρήσης τους από τους πολίτες σύμφωνα με τις επιθυμίες τους «ἐπεὶ δὲ εἰρήνη… ὅτι βούλονται»
- Ταχύτερη εκδίκηση όσων αδικούν την πόλη μας, απομόνωσή τους, έλλειψη βοήθειάς τους, ισχυροποίηση του κράτους της Αθήνας «ἀλλὰ μᾶλλον…σύμμαχον».
Μειονεκτήματα του πολέμου
- Σπατάλη των πόρων του Αθηναϊκού κράτους, των χρημάτων που υπήρχαν στο ταμείο της πόλης «ἐν πολέμῳ δε… δαπανηθέντα»
- Έλλειψη προσόδων-κατασπατάληση τους σε διάφορες ανάγκες «καὶ ἐν τῷ νῦν χρόνῳ…καταδαπανηθήσας».
Γ3α.
ἐξέλειπες
εἰσῄεις –εἰσῄεισθα
κατεδαπανῶ
Γ3β. μάλα –μᾶλλον-μάλιστα
ταχέως-θᾶττον –τάχιστα
Γ3γ. τισί
αἱ πρόσοδοι
ὦ πολῖτα
Γ4α.
ἤ εἰρήνην: β’όρος σύγκρισης, εξαρτώμενος από το «κερδαλεώτερον»
ταῦτα: υποκείμενο στο «κριθείη», αττική σύνταξη
τῶν προσόδων: ετερόπτωτος προσδιορισμός, γενική διαιρετική εξαρτώμενη από το «πολλάς»
ἄγειν: τελικό απαρέμφατο και υποκείμενο στο απρόσωπο χρήμα «χρὴ».
Γ4β. κατηγορηματική μετοχή, συνημμένη στην λέξη «χρήματα» εξαρτώμενη από το ρήμα εὑρήσει.
Γ4γ. Δευτερεύουσα ονοματική πλάγια ερωτιματικής μερικής άγνοιας ως αντικείμενο στο ρήμα οὐκ οἶδα.
Δευτερεύουσα ονοματική ειδική υποκειμενικής κρίσης («ὡς»), ως αντικείμενο στο «λέγεις».
Φιλολογική ομάδα «Άλμα»
Αξιώτη Χριστίνα
Βλάσση Ιωάννα
Βόλλαρη Ξακουστή
Δάβου Σοφία
Λούπη Βιβή
Παναγιωτοπούλου Όλγα
Πανοπούλου Ιωάννα
Παπαδόπουλος Σάκης
Τσουκαλά Αναστασία
