«Τους δε προς αρετήν εκ παίδων παιδείαν» (= Παιδεία είναι διαπαιδαγώγηση προς την αρετήν από τα παιδικά χρόνια) «Πλάτων Νόμοι 643 Ε»

Γράφει ο Τάκης Αντωνακόπουλος

Υπάρχουν άρχοντες με άριστο υπόβαθρο επιστημονικής παιδείας , αλλά στερούνται παντελώς ανθρωπιστικής παιδείας.

Η επιστημονική κατάρτισή τους , αντί να τους εξανθρωπίζει , αντί να τους προστατεύει από τα βίαια πάθη και την ψυχική σκληρότητα ( παθογένειες που φύσει ακολουθούν τον άνθρωπο, αντί να διαποτίζει με ημερότητα τη συμπεριφορά τους και με σωφροσύνη τις πράξεις τους, αντί να τους υποχρεώνει να εγκαταλείψουν το ΕΓΩ και να εγκολπωθούν το ΕΜΕΙΣ, ώστε να συνεργούν η συνύπαρξη και η συνεργασία , για το κοινό καλό, αυτοί οι ¨φωτισμένοι¨  άνθρωποι αφήνουν τους εαυτούς τους έρμαια της υπερτροφικής οίησης και του άκρατου εγωισμού τους , με αποτέλεσμα να καταντούν υπερφίαλοι, άδικοι και σκαιοί  ( απότομοι, βωμολόχοι, βάναυσοι) σ’ όσους τολμούν να τους υποδείξουν το ορθόν και το πρέπον. Γι’ αυτό, ο Αίσωπος συνιστούσε στο Σόλωνα , όταν και οι δύο ευρίσκοντο στην αυλή του Κροίσου ότι, αν κάποιος ομιλεί με βασιλιάδες ή άρχοντες δεν πρέπει να τους λέει τα ορθά και πρέποντα , τα οποία γι’ αυτούς είναι βαρετά και ενίοτε ενοχλητικά, αλλά να τους ομιλεί με γλυκύτητα, γιατί τα γλυκόλογα και κολακείες αρέσουν στον ηγεμόνα.

Tη θεραπεία αυτής της άρρωστης συμπεριφοράς έρχεται να προσφέρει με κάλλιστο λόγο ο σοφός, ο μέγας δάσκαλος του γένους , ο Αδαμάντιος Κοραής, ο οποίος συνιστά τη «Διπλή Παιδεία» , δηλαδή την παιδεία της κεφαλής και την παιδεία του στήθους. Γιατί η μεν σοφία πλουτίζει την κεφαλή , η δε παιδεία είναι της ψυχής ο θησαυρός!

Πράγματι , ο πεπαιδευμένος την κεφαλήν, όπου ο νους και το στήθος , όπου η ψυχή, η συνείδηση, δηλαδή ο Θεός μας, τείνει να φθάσει την τελειότητα!

Με την έλλειψη παιδείας της κεφαλής , ο άνθρωπος γίνεται μωρός, ηλίθιος και άνευ σκέψεως. Με την έλλειψη παιδείας του στήθους, ο άνθρωπος καταντά μοχθηρός και ρέπει σε αγριότητες και αχαλίνωτα πάθη. Γ ί ν ε τ α ι  ε π ι κ ί ν δ υ ν ο ς.

Ο Κοραής θέλει τον άνθρωπό και κυρίως τον άρχοντα, να είναι μόνο ά ν θ ρ ω π ο ς και όχι «άνθρωπος με τα θηρίου τερατώδες σύνθεμα».

Στη ζωή μας εμφανίζονται υποψήφιοι άρχοντες – σωτήρες , που φιλοδοξούν να διαχειρισθούν την καθημερινότητά μας με σκοπό , τάχα , να τη βελτιώσουν. Τους εμπιστευόμαστε, αρπάζουν την ψήφο μας και κάθονται πάνω στο σβέρκο μας, περιστιχιζόμενοι από ένα συνονθύλευμα ανίκανων, που χειρίζονται άριστα το θυμίαμα της κολακείας!

Τέλος ο Πλάτων στη Ζ’ επιστολή του, μας προειδοποιεί, λέγοντας: «Οι απαίδευτοι την ψυχή άνθρωποι , όσο περισσότερο έξυπνοι είναι, τόσο περισσότερο επιζήμιοι για το κοινωνικό σύνολο γίνονται». Και αυτό είναι το φρικτόν, όπως θα έλεγε ο μακαρίτης Χριστιανόπουλος.