Ινστιτούτο Reuters: Χωρίς αξιοπιστία και εξαρτημένα από την κυβέρνηση τα ελληνικά ΜΜΕ
Η πανδημία του κορονοϊού προκάλεσε δίψα για αξιόπιστες ειδήσεις σε μια περίοδο παγκόσμιας κρίσης και μια σαφής πλειονότητα ανθρώπων επιθυμεί οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί να είναι αμερόληπτοι και αντικειμενικοί, ανακοίνωσε σήμερα το Ινστιτούτο Reuters για την Μελέτη της Δημοσιογραφίας.
Ωστόσο η δίψα αυτή δεν φαίνεται να ικανοποιείται στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από την ετήσια έκθεση του Ινστιτούτου του Reuters για την Ψηφιακή Ενημέρωση, που καλύπτει μέσω ερηματολογίων 46 χώρες, μεταξύ τους σχεδόν το σύνολο της ΕΕ.
«Η Δημοσίευσις είναι η ψυχή της Δικαιοσύνης». Το βλέπει κανείς γραμμένο φαρδιά πλατιά στην πρόσοψη των γραφείων της ΕΣΗΕΑ στην Ακαδημίας. Η ιστορική ρήση ανήκει βεβαίως στον Ιωάννη – Ιάκωβο Μάγερ, τον Ελβετό φιλέλληνα που πολέμησε για την ανεξαρτησία της Ελλάδας και σκοτώθηκε κατά την Έξοδο του Μεσολογγίου μαζί με τη Μεσολογγίτισσα γυναίκα του και τα δυο μικρά τους παιδιά. Για την ιστορία επίσης, οφείλουμε να επισημάνουμε πως ο Μάγερ θεωρείται ο ιδρυτής της νεοελληνικής δημοσιογραφίας, καθώς από το 1824 έως και το 1826 εξέδιδε τα Ελληνικά Χρονικά. Η μαχητική, φιλελεύθερη σε θέσεις και ανεξάρτητη εφημερίδα, ενόχλησε αρκετές φορές την κεντρική διοίκηση, με αποτέλεσμα μάλιστα να κατασχεθούν και μερικά φύλλα της.
Πόσο όμορφα και μακρινά μοιάζουν όλα αυτά σήμερα, που η ελληνική δημοσιογραφία έχει πιάσει κυριολεκτικά πάτο. Βλέπετε σε τούτη τη χώρα δεν υφίσταται πια ούτε καν ως θεωρητική αρχή η εξίσωση της δημοσίευσης με την δικαιοσύνη, αλλά η σχεδόν θεσμοθετημένη ταύτισή της με την εντεταλμένη υπηρεσία. Βασιλεύει έτσι ένα άλλο περιλάλητο ρητό, που λέει ότι «τα Μ.Μ.Ε. είναι η τέταρτη εξουσία», όταν θα έπρεπε να είναι οι ελεγκτές κάθε εξουσίας, απ’ όπου κι αν προέρχεται. Και το χειρότερο είναι ότι πλέον μας έχουν πάρει χαμπάρι και στο εξωτερικό. Η χώρα διασύρεται διεθνώς με τις τραγικές της επιδόσεις σε σχέση με την αξιοπιστία και την ελευθερία του τύπου.
Μετά την κατάταξη της Ελλάδας στην 70η θέση από τον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου του RSF για το 2021, έρχεται η σχετική έκθεση του Reuters να παγιώσει την πεποίθηση ότι ζούμε σε μία χώρα όπου η συντριπτική πλειοψηφία των εγχώριων Μ.Μ.Ε. καθοδηγείται και συγκεκριμένα είναι εξαρτημένη από την κυβέρνηση. Το Reuters επισημαίνει ότι το 54% των πολιτών εναντιώνεται στις κρατικές ενισχύσεις των Μ.Μ.Ε. όπως αυτή για το «Μένουμε Σπίτι», υπενθυμίζοντας ότι περίπου τα μισά από τα 1.232 ωφελούμενα μέσα, δεν ήταν καν πιστοποιημένα. Παράλληλα δεν παραλείπει να αναφερθεί τόσο στην δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ότι τα social media συνιστούν «απειλή για τη Δημοκρατία», όσο και στις μομφές ότι προσπαθεί να απαξιώσει πηγές πληροφόρησης τις οποίες δεν μπορεί να ελέγξει.
Μία άλλη μάλλον αναμενόμενη πτυχή της έκθεσης είναι η εμπλοκή μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων στα ελληνικά Μ.Μ.Ε. με ιδιαίτερη αναφορά στην απόκτηση πολλών ιστορικών τίτλων, παραδοσιακών και ψηφιακών, από τον Βαγγέλη Μαρινάκη, δίχως περαιτέρω νύξεις στο πρόσωπό του. Ωστόσο, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η διαπίστωση ότι σε αντίθεση με άλλες χώρες, τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης φαίνεται να καλύπτουν μεν τις αποκαλύψεις που αφορούν σεξουαλική παρενόχληση, βιασμούς κλπ. χωρίς όμως αντίστοιχο κύμα αποκαλύψεων στον δικό τους, δημοσιογραφικό κόσμο και χωρίς ερευνητικά ρεπορτάζ που να εμβαθύνουν περισσότερο στις αποκαλύψεις οι οποίες έχουν πραγματοποιηθεί από άλλα πρόσωπα.
Άφησα το καλύτερο για το τέλος. Με εξαίρεση τον Κενυάτη, προκύπτει ότι ο Έλληνας δεν εμπιστεύεται τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης αλλά πλέον ούτε και τα ψηφιακά, γι’ αυτό και χρησιμοποιεί περισσότερες ψηφιακές πηγές ενημέρωσης από οποιονδήποτε άλλον πολίτη των 46 χωρών οι οποίες συμμετείχαν στην έρευνα. Με άλλα λόγια «ψάχνεται», ακριβώς επειδή δεν έχει καμία εμπιστοσύνη, και κατ’ επέκταση προσφεύγει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, από τα οποία ενημερώνεται –κρατηθείτε– το 69% των πολιτών! Επομένως δεν είναι καθόλου τυχαίες οι νύξεις του ίδιου του πρωθυπουργού σε αυτά και στα περίφημα πια «στεγανά έντασης». Αργά ή γρήγορα θα το επιχειρήσουν. Θα επιχειρήσουν να ελέγξουν και τα social media, στα οποία ήδη έχουν καταγραφεί ποικίλα περιστατικά φίμωσης και αποκλεισμού. Μένει μόνο να δούμε το πότε και αν θα τα καταφέρουν. Σε κάθε περίπτωση, η επόμενη μέρα της ενημέρωσης στην Ελλάδα, θα είναι αν μη τι άλλο ενδιαφέρουσα.
