Πλήθος αλλαγών φέρνει στον τομέα του συλλογικού και σωματειακού εργατικού δικαίου το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, το οποίο αναμένεται να τεθεί προς ψήφιση στη Βουλή τις προσεχείς ημέρες.  Ριζική τομή στις συλλογικές συµβάσεις εργασίας αποτελούν οι νέες προβλέψεις, µέσω των οποίων επανέρχεται η υπεροχή των επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων έναντι των κλαδικών, καθώς και η εν γένει δυνατότητα εξαίρεσης ορισμένων κατηγοριών επιχειρήσεων από τις συλλογικές συμβάσεις του κλάδου.

Ειδικότερα, εισάγεται η δυνατότητα κατά τη διαδικασία υπογραφής µιας εθνικής ή τοπικής κλαδικής οι κοινωνικοί εταίροι να συμφωνούν ειδικούς όρους και εξαιρέσεις για ειδικής κατηγορίας επιχειρήσεις. Επιπλέον, σε περίπτωση συρροής µίας κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας και µίας επιχειρησιακής, η δεύτερη µπορεί να κατισχύει της πρώτης ακόμη και αν εμπεριέχει δυσμενέστερους όρους εργασίας, εφόσον η επιχείρηση αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

Η αρχή της εύνοιας υποχωρεί και στην περίπτωση συρροής εθνικής κλαδικής συλλογικής σύμβασης µε αντίστοιχη τοπική. ∆υνατότητα εξαίρεσης επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα προβλέπεται και από τη διαδικασία κήρυξης µίας κλαδικής συλλογικής σύμβασης ως γενικώς υποχρεωτικής. Δέον δε, όπως επισημάνουμε ότι µε τη νέα διάταξη του αρ. 52 τίθενται επιπλέον προϋποθέσεις προκειμένου να µπορεί µία κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας να κηρυχθεί ως γενικώς υποχρεωτική. Επιπρόσθετα, μεταβάλλεται πλήρως η διαδικασία της µονοµερούς προσφυγής στη διαιτησία καθώς τα κριτήρια αυστηροποιούνται. Έτσι πλέον η προσφυγή στη διαιτησία είναι δυνατή µόνο όταν η συλλογική διαφορά ανακύπτει σε επιχειρήσεις δημοσίου χαρακτήρα και κοινής ωφέλειας ή όταν

α) αποτύχουν οριστικά οι διαπραγματεύσεις και

β) η επίλυσή της επιβάλλεται από υπαρκτό λόγο γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος, συνδεόμενο µε τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας.