Η HTR κατασκευάζει, δοκιμάζει και βελτιστοποιεί ελαστικούς μεταλλικούς τροχούς από το 2016
Η κούρσα για την κατάκτηση της Σελήνης έχει ξεκινήσει με πολλές χώρες να ανακοινώνουν πολυσύνθετα και πολυεπίπεδα σχέδια όχι απλώς για επίσκεψη αλλά για μόνιμη παρουσία και εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που προσφέρει ο φυσικός μας δορυφόρος σε πολλά επίπεδα (φυσικών πόρων, εμπορικής δραστηριότητας, επιστημονικής έρευνας, βάσης για μετακίνηση στο ηλιακό μας σύστημα κ.α). Η NASA σχεδιάζει σειρά αποστολών τα επόμενα χρόνια και αποφάσισε κάποιοι από τους ρομποτικούς εξερευνητές που θα στείλει στο φεγγάρι να κινούνται με τροχούς που δημιούργησε μια ελληνική εταιρεία.
Η HTR κατασκευάζει, δοκιμάζει και βελτιστοποιεί ελαστικούς μεταλλικούς τροχούς από το 2016. Πρόκειται για ένα επαναστατικό σχέδιο (design), προστατευμένο από παγκόσμια διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Μετά από πολυετείς έρευνες η HTR κατέληξε σε ένα design μεταλλικού ελαστικού τροχού, ο οποίος συνδυάζει ανθεκτικότητα με εξαιρετικές επιδόσεις. Οι τροχοί αυτοί τέθηκαν πριν λίγους μήνες σε εμπορική διαθεσιμότητα από τον επίσημο ιστότοπο της εταιρείας (www.htr.gr) και από μεταπωλητές (www.robotshop.com). Οι τροχοί που πωλούνται είναι ακριβώς ίδιοι με αυτούς που πληρούν τις απαιτήσεις για σεληνιακή λειτουργία. Πριν λίγες ημέρες, η NASA ανακοίνωσε την επιλογή της HTR στους φιναλίστ για το σχεδιασμό τροχών για ρόβερ της NASAστη Σελήνη. Η HTR πρέπει να προσαρμόσει τους τροχούς της στο rover της NASA, να τους κατασκευάσει και να τους δοκιμάσει στα εργαστήρια της υπηρεσίας στην Αμερική.
Το Naftemporiki.gr μίλησε με τον Media Manager της εταιρείας, Δρ. Αναστάσιο Κατελούζο σχετικά με την επιτυχία αυτή και τις προοπτικές που ανοίγονται για την ανθρώπινη παρουσία στη Σελήνη, για την εταιρεία αλλά και την Ελλάδα.
Πως δημιουργήθηκε η ανάγκη της NASA να ζητήσει την ανάπτυξη νέων τροχών για τις αποστολές της;
Η νέα «κούρσα» για τη Σελήνη δε μοιάζει με την αυτήν των 60’s και 70’s. Τώρα πλέον σκοπός για την Αμερική (αλλά και την Κίνα, τη Ρωσία κ.α.) είναι να πάνε στη Σελήνη «για να μείνουν». Οι απαιτήσεις λοιπόν των οχημάτων δεν είναι ίδιες με αυτές πριν από 60 χρόνια. Αυτό είναι ιδιαίτερα αισθητό στους τροχούς. Το σεληνιακό περιβάλλον είναι εξαιρετικά δύσκολο για ελαστικούς τροχούς. Η ακτινοβολία και η εναλλαγή των θερμοκρασιών, (το μεγάλο σεληνιακό θερμοκρασιακό εύρος από -180 βαθμούς Κελσίου έως +130 βαθμούς Κελσίου) αποκλείουν τη χρήση καουτσούκ και άλλων πολυμερών. Απομένει μόνο η χρήση ειδικών κραμάτων μετάλλων. Αλλά και στα μέταλλα υπάρχουν προβλήματα φθοράς και κοπώσεως. Το πρόβλημα είναι λοιπόν εξαιρετικά δύσκολο και δε λύνεται με μόνο ένα έξυπνο design. Χρειάζεται πάρα πολύς χρόνος σε δοκιμές, αναλύσεις και επανασχεδιασμό (re-design), μέχρι να εντοπιστούν και να λυθούν όλα τα προβλήματα. Τη δεκαετία του 1960 οι τροχοί είχαν σχεδιαστεί να αντέχουν περίπου 60 χλμ. διαδρομής. Τώρα οι απαιτήσεις είναι για +1,000 χλμ.
Τι ανταγωνισμό έχει η HTR στο χώρο των κατασκευαστών τροχών για σεληνιακά οχήματα;
Ανταγωνιζόμαστε εταιρείες κολοσσούς, οι οποίες έχουν πολλά χρόνια στο χώρο, όπως είναι το R&D της Michelin, με 600Μ€ ετήσιο προϋπολογισμό, ή όπως η Ελβετική Venturi, με τεράστια αποθέματα κεφαλαίων από το Μονακό. Οι εταιρείες αυτές συμμετέχουν σε κοινοπραξίες που έχουν καταθέσει προτάσεις για το LTV, το Lunar Terrain Vehicle της NASA. Για κάποιο λόγο η NASA ξεκίνησε το Challenge Hero X, στο οποίο συμμετείχαμε, και του οποίου την πρώτη φάση κερδίσαμε σαν παράλληλη δραστηριότητα με το LTV. Στο challenge αυτό, έχουμε άλλους 9 ανταγωνιστές, κυρίως από την Αμερική. Θεωρούμε εξαιρετικά καλή εξέλιξη το γεγονός ότι η NASA ξεκίνησε το Hero X Challenge, ίσως γιατί αποφάσισε να μην εξαρτηθεί αποκλειστικά από τους εργολάβους (contractors) του LTV για την κρίσιμη τεχνολογία των τροχών η οποία θεωρείται «κλειδί» για το όλο εγχείρημα. Είναι αλήθεια ότι με τον τρόπο αυτό η NASA δημιουργεί ένα μέσο σύγκρισης αποτελεσμάτων, που αλλιώς θα ήταν ανέφικτος. Από ευρωπαϊκής πλευράς δεν υπάρχει ουσιαστικός ανταγωνισμός για σεληνιακούς τροχούς, ενώ από Κινεζικής πλευράς οι πληροφορίες είναι ουσιαστικά ανύπαρκτες. Η Ιαπωνία κατασκευάζει κάποια μοντέλα τροχών, (Toyota, Bridgestone) ενώ η Κορέα πρόσφατα δημοσίευσε αποτελέσματα ερευνών στο χώρο. Κανείς από τους παραπάνω δεν έχει ανακοινώσει αποτελέσματα αντοχής για μεγάλες αποστάσεις σε αντίθεση με την HTR που έχει ολοκληρώσει και δημοσιεύσει αποτελέσματα δοκιμών 1,000 χλμ. (ESA Astra Conference, Leiden, Netherlands, October 7-9 2025).
Πόσο σίγουρη είναι η HTR ότι οι τροχοί που θα κατασκευάσει για τη NASA θα αντέξουν στις απαιτητικές συνθήκες λειτουργίας στις οποίες θα υποβληθούν;
Στην HTR οι τροχοί μας έχουν ήδη «τρέξει» πειράματα ανθεκτικότητας, είτε in-house (για πάνω από 1000 χλμ.) είτε υπό συνθήκες κανονικής λειτουργίας σε rover δικά μας, ή rover πελατών μας στην Ολλανδία (ESA), Ισπανία (GMV), Γερμανία (DLR) και Βρετανία (GMV UK). Οι τροχοί μας έχουν δουλέψει κάτω από τις χειρότερες δυνατές περιβαλλοντικές συνθήκες, (π.χ. λειτουργία με υπερφόρτωση, συγκρούσεις κ.λπ.). Στα σέρβις που κάνουμε αποσυναρμολογούμε τους τροχούς και αναλύουμε τις φθορές και αστοχίες, με απώτερο σκοπό την επανασχεδίαση των μερών που πρέπει να ενισχυθούν. Βρισκόμαστε τώρα στην 4η γενιά αυτής της επαναληπτικής διαδικασίας, συνεπώς μπορούμε να εγγυηθούμε τη μακρόχρονη λειτουργία για τους τροχούς, εφόσον παραμένουν μέσα στα προβλεπόμενα όρια φόρτισης. Αυτό είναι κάτι που άλλοι κατασκευαστές δε μπορούν να κάνουν, διότι οι τροχοί τους δεν έχουν φτάσει σε παρόμοιο επίπεδο σχεδιαστικής ωριμότητας. Με βάση τα παραπάνω, έχουμε κάποια στοιχειώδη εμπιστοσύνη ότι οι τροχοί μας, για τη NASA, θα ανταπεξέλθουν των απαιτήσεων. Από την άλλη πλευρά, το εξαιρετικά χαμηλό βάρος που επιτρέπει η NASA για κάθε τροχό θέτει πολύ δύσκολα προβλήματα αντοχών που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, οπότε θεωρούμε το challenge εξαιρετικά δύσκολο με τα στενά χρονικά περιθώρια που τίθενται, κυρίως διότι oι δοκιμές παίρνουν χρόνο, συνεπώς κάθε καινούργιο design ή αλλαγή χρειάζεται επίσης χρόνο για να επαληθευτεί.
Υπάρχει κάποια στήριξη της HTR σε Ελληνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο;
Στην Ελλάδα ο χώρος εποπτεύεται από το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος (ΕΛΚΕΔ) και τη Γενική Γραμματεία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Η ΓΓΤΤ και το ΕΛΚΕΔ είναι τα αρμόδια όργανα επαφής με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει μια εντυπωσιακή δραστηριοποίηση του ΕΛΚΕΔ και της Γενικής Γραμματείας προς την ESA, με λήψη σημαντικών πρωτοβουλιών όπως το πρόγραμμα Cubesats και Mικροδορυφόρων, καθώς και με σημαντική χαρτογράφηση των ικανοτήτων και αναγκών του όλου Ελληνικού Διαστημικού Οικοσυστήματος. Πρόσφατα η Ελλάδα προσχώρησε στο Πρόγραμμα Πλανητικής Εξερεύνησης της ESA, ανοίγοντας δυνατότητες χρηματοδότησης για τους τροχούς της HTR, γεγονός το οποίο προφανώς μας ενθουσίασε, διότι έτσι διαμορφώνονται ευνοϊκές συνθήκες για πιθανή συμμετοχή της χώρας στις Ευρωπαϊκές αποστολές στη Σελήνη. Πιστεύουμε ότι τέτοιες πρωτοβουλίες είναι σημαντικές για τη Ελλάδα και κυρίως τους νέους και ελπίζουμε να συνεχιστούν τα επόμενα χρόνια.
