Εκτόξευση της τιμής του
Η σεισμική δραστηριότητα προκάλεσε πλημμύρες στο συγκρότημα εξόρυξης χαλκού Kamoa-Kakula της Ivanhoe Mines στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Πλήγμα δέχτηκε και το ορυχείο El Teniente της Codelco στη Χιλή από θανατηφόρα κατάρρευση σήραγγας. Στην Ινδονησία, το ορυχείο χαλκού Grasberg της Freeport-McMoRan – το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο – κτυπήθηκε από φονική κατολίσθηση. Σημαντικά ορυχεία χαλκού αντιμετώπισαν λειτουργικά προβλήματα το 2025 και πολλές εταιρείες εξόρυξης μείωσαν τις προβλέψεις τους για την παραγωγή.
Από τα πιο διαδεδομένα μέταλλα στον κόσμο και υλικό ζωτικής σημασίας, για όλα σχεδόν τα ηλεκτρικά προϊόντα -smartphone, ψυγεία, ηλεκτρικά οχήματα, δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας- καθώς και για τα κέντρα δεδομένων της τεχνητής νοημοσύνης, ο χαλκός δέχεται συνεχή πλήγματα. Κι ενώ η ζήτηση για αυξάνεται, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα υπάρχει επαρκής προσφορά.
Όπως το πετρέλαιο καθόρισε τη γεωπολιτική του περασμένου αιώνα, η πρόσβαση στον χαλκό γίνεται επιτακτική για την οικονομική ανάπτυξη του σημερινού.
Εν μέσω αυτού του δυσμενούς κλίματος οι τιμές του χαλκού σημείωσαν τον Δεκέμβριο, ρεκόρ, ξεπερνώντας τα 11.700 δολάρια ανά μετρικό τόνο στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της BloombergNE, η αγορά χαλκού αναμένεται να βρεθεί αντιμέτωπη με σημαντικό έλλειμμα από τους κόκκινο μέταλλο, κατά την επόμενη δεκαετία, ενδεχομένως ήδη από το 2026.
Εν μέσω αυτού του δυσμενούς κλίματος οι τιμές του χαλκού σημείωσαν τον Δεκέμβριο, ρεκόρ, ξεπερνώντας τα 11.700 δολάρια ανά μετρικό τόνο στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου.
Οι έντονες ανησυχίες ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα επιβάλει δασμούς στα διυλισμένα προϊόντα έχουν οδηγήσει σε συσσώρευση αποθεμάτων στις ΗΠΑ, εξαντλώντας τα διαθέσιμα αλλού.
Τις αγορές δεν καθησυχάζει το γεγονός ότι, η οικονομική ύφεση στην Κίνα, έχει επηρεάσει αρνητικά τη ζήτηση στην χώρα.
Μακροπρόθεσμα προβλέπεται ισχυρή δυναμική στην παγκόσμια ζήτηση χαλκού. Η BloombergNEF εκτιμά ότι η κατανάλωση θα μπορούσε να αυξηθεί κατά περισσότερο από ένα τρίτο έως το 2035, σύμφωνα με το βασικό σενάριο.
Βασικοί παράγοντες η συνεχιζόμενη μετάβαση σε καθαρότερες πηγές ενέργειας, όπως οι ηλιακοί συλλέκτες και οι ανεμογεννήτριες, η αυξανόμενη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων και η επέκταση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας. Τα ηλεκτρικά οχήματα απαιτούν πάνω από τρεις φορές περισσότερο χαλκό από τα αντίστοιχα οχήματα με κινητήρα βενζίνης ή ντίζελ, σύμφωνα με την Copper Development Association.
Υπάρχει επίσης η εξάπλωση των κέντρων δεδομένων για την τεχνητή νοημοσύνη, η οποία μόλις αρχίζει. Μπορούν να χρησιμοποιούν τέσσερις φορές περισσότερο χαλκό, σε σχέση με τις παραδοσιακές εγκαταστάσεις σύμφωνα με την TCu29, έ πάροχο ψηφιακών token που υποστηρίζονται από χαλκό.
Πόσο εύκολο είναι να αυξηθεί η προσφορά χαλκού;
Παρόλο που ανακυκλώνεται περισσότερος χαλκός, και πάλι δεν επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση, οπότε η μόνη λύση είναι μεγαλύτερες εξορύξεις. Υπάρχουν ωστόσο πολλά εμπόδια. Επειδή ο χαλκός είναι ένας βασικός δείκτης της παγκόσμιας οικονομίας (αυξάνεται και μειώνεται παράλληλα με τη βιομηχανική παραγωγή ) οι μεταλλευτικές εταιρείες είναι επιφυλακτικές όσον αφορά την ενίσχυση της παραγωγικής τους ικανότητας, φοβούμενες ότι θα πληγούν από ενδεχόμενη πτώση της ζήτησης.
Σε αυτό προστίθεται ένα πιο δομικό πρόβλημα: τα νέα κοιτάσματα γίνονται όλο και πιο δαπανηρά στην εξόρυξη, καθώς η ποιότητα του μεταλλεύματος μειώνεται. Πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να εξορύσσεται περισσότερος βράχος για να εξαχθεί η ίδια ποσότητα μετάλλου.
Η ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή που δίνεται στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης χαλκού, συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης και της μόλυνσης του νερού, καθιστά επίσης πιο δύσκολη από πολιτική άποψη και πιο δαπανηρή την ανάπτυξη νέων έργων.
Οι υψηλότερες τιμές θα μπορούσαν να παρακινήσουν τους εξορύκτες να επενδύσουν σε νέες εγκαταστάσεις, αλλά ο ρυθμός με τον οποίο ανακαλύπτονται νέες πηγές χαλκού επιβραδύνεται. Από τα 239 μεγάλα κοιτάσματα που έχουν ανακαλυφθεί μεταξύ 1990 και 2023, μόλις 14 αντιστοιχούν στην τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με ανάλυση της S&P Global.
Χρειάζεται επίσης πολύς χρόνος για να τεθεί σε λειτουργία η νέα μονάδα παραγωγής. Ο μέσος χρόνος από την ανακάλυψη έως την παραγωγή είναι πάνω από 15 χρόνια.
Πώς έχουν επηρεάσει οι αμερικανικοί δασμοί την αγορά χαλκού;
Οι τιμές του χαλκού και οι εμπορικές ροές έχουν ανατραπεί από τότε που ο Τραμπ ανακοίνωσε τον Φεβρουάριο τα σχέδιά του να επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές του μετάλλου, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει την εγχώρια προσφορά στις ΗΠΑ. Παραδόξως, δεν επέβαλε δασμούς στο επεξεργασμένο μέταλλο. Εφάρμοσε δασμό 50% μόνο στα ημιτελή προϊόντα χαλκού, όπως σωλήνες και καλώδια, και στα λεγόμενα παράγωγα προϊόντα, όπως ηλεκτρικά εξαρτήματα, από τον Αύγουστο.
Ωστόσο, δήλωσε ότι θα επανεξετάσει την απόφαση το δεύτερο εξάμηνο του 2026. Οι φόβοι για επικείμενους δασμούς έχουν οδηγήσει για άλλη μια φορά τις τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης στο Comex της Νέας Υόρκης πάνω από τις τιμές σε άλλα παγκόσμια χρηματιστήρια, αναζωογονώντας τα κέρδη από την διαφορά της τιμής.
Καθώς οι έμποροι έσπευσαν να εκμεταλλευτούν την υπερτίμηση, τεράστιες ποσότητες του κόκκινου μετάλλου κατευθύνθηκαν προς τις αμερικανικές ακτές. Στις αρχές Δεκεμβρίου, τα αποθέματα χαλκού στο Comex ήταν σχεδόν πέντε φορές υψηλότερα από ό,τι στην αρχή του έτους.
Οι παραγωγοί έχουν επίσης ανακοινώσει ότι θα χρεώσουν προσαυξήσεις ρεκόρ στους πελάτες τους στην Ευρώπη και την Ασία το 2026, ζητώντας ουσιαστικά να τους αποζημιώσουν για τα επιπλέον κέρδη που θα μπορούσαν να αποκομίσουν από τις πωλήσεις τους στις ΗΠΑ.
