Δύο Μουσεία, Μία Σιωπή

Γράφει ο Γιώργος Παναγιωτόπουλος

Ο Ερμής του Πραξιτέλη και τα Γλυπτά του Παρθενώνα δεν μιλούν. Όμως σιωπηλά μας κρίνουν. Και η κρίση τους είναι αμείλικτη. Δεν ξέρουμε πια να στεκόμαστε απέναντι στο θαύμα με σεβασμό.

Μέσα σε λίγους μήνες, δύο γεγονότα ανέδειξαν την ίδια παθογένεια αλλά με εντελώς διαφορετική αντίδραση.

Στο Λονδίνο, η διεξαγωγή φιλανθρωπικού δείπνου στη Duveen Gallery, μπροστά στα Γλυπτά του Παρθενώνα, προκάλεσε την άμεση και δικαιολογημένη αγανάκτηση της ελληνικής πολιτείας. Η Υπουργός Πολιτισμού μίλησε για «προκλητική αδιαφορία» και «προσβολή των μνημείων».

Λίγο νωρίτερα, όμως, στην ίδια τη χώρα που διεκδικεί τα Γλυπτά, στον ιερό χώρο του Μουσείου της Αρχαίας Ολυμπίας, στήθηκε ένα αυτοσχέδιο «σαλονάκι» με τραπεζάκια και καρέκλες μπροστά από τον Ερμή του Πραξιτέλη για να φωτογραφηθούν πολιτικοί και αξιωματούχοι της ΔΟΕ.

Κι όμως, αυτή τη φορά, δεν υπήρξε ούτε μία επίσημη αντίδραση. Ούτε ένας θεσμικός ψίθυρος.

Η διαφορά δεν είναι τυχαία. Δείχνει πόσο εύκολα εξαντλείται η ευαισθησία μας όταν η ασέβεια προέρχεται «εκ των έσω».

Καταγγέλλουμε την αλαζονεία των ξένων, αλλά αδιαφορούμε για τη δική μας μικροπολιτική σκηνοθεσία.

Υπερασπιζόμαστε τα Γλυπτά του Παρθενώνα στο Λονδίνο, ενώ σιωπούμε όταν η ίδια λογική της εργαλειοποίησης του πολιτισμού συμβαίνει στην Ολυμπία, στο ίδιο το λίκνο του ελληνικού και οικουμενικού ιδεώδους.

Στην Duveen Gallery, τα μάρμαρα του Παρθενώνα έγιναν φόντο ενός κοσμικού δείπνου.

Στην Αρχαία Ολυμπία, ο Ερμής του Πραξιτέλη έγινε φόντο μιας επίσημης φωτογράφισης.

Δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: της αδυναμίας να διακρίνουμε τη διαφορά ανάμεσα στον πολιτισμό και στην προβολή.

Κάθε φορά που οι ιεροί χώροι χρησιμοποιούνται ως ντεκόρ εξουσίας, ακυρώνεται η ίδια η έννοια του πολιτισμού ως κοινού αγαθού. Και όταν η κοινωνία μένει σιωπηλή, τότε η σιωπή της μετατρέπεται σε συνενοχή.

Η Ιστορία δεν έχει ανάγκη από φωτογράφους ούτε από δεξιώσεις.

Χρειάζεται θεματοφύλακες. Ανθρώπους που να αντιλαμβάνονται πως ο πολιτισμός δεν είναι εργαλείο προβολής αλλά καθρέφτης της συλλογικής μας συνείδησης.

ΥΓ. Αλήθεια τι άλλο θα μπορούσε να ονομαστεί ως υποκρισία;

Που ήταν όλοι αυτοί, με την πλειοδοσία των σημερινών δηλώσεων, λίγους μήνες πριν;

Πηγή φωτογραφιών:

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1086681906835907&set=pb.100064823229307.-2207520000&type=3

https://www.facebook.com/photo/?fbid=3585210778449382&set=pcb.3585212015115925

https://www.iefimerida.gr/…/mendoni-gia-deipno…

https://www.protothema.gr/…/vretaniko-mouseio-gia-na…