Δασάρχης Πύργου: Οι δασικοί χάρτες έσωσαν τα αναγεννημένα δάση από τις καταπατήσεις
Γράφει ο Χρήστος Βορλόκας
Πριν τη φονική πυρκαγιά της 24ης Αυγούστου 2007, ολόκληρη η ημιορεινή περιοχή του Δήμου Ζαχάρως, από τη Μίνθη, τη Σμέρνα και τον Καϊάφα μέχρι τον άξονα Θολό – Νέα Φιγαλεία, χαρακτηριζόταν από πυκνή βλάστηση, με κυρίαρχο είδος την χαλέπιο πεύκη. Μάλιστα χιλιάδες στρέμματα πευκοδάσους περιείχαν αιωνόβια, πανύψηλα πεύκα, συνθέτοντας ένα τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς που έγινε κυριολεκτικά «κρανίου τόπος» μετά τη φωτιά.
Σήμερα, 18 χρόνια μετά, η εικόνα της περιοχής τείνει να προσομοιάσει με το πριν, αν και υπάρχουν πια αρκετές διαφορές. Τα πεύκα θέλουν ακόμη πολλά χρόνια για να ξαναγίνουν πανύψηλα, πάντως όλες οι πλαγιές είναι καταπράσινες. Δυστυχώς, όμως, το αναγεννημένο δάσος παραμένει ευάλωτο, ιδίως σε μια εποχή που ο όρος «κλιματική κρίση» είναι πια στην καθημερινότητά μας. Ο Δασάρχης Πύργου Παναγιώτης Λάττας, υπογραμμίζει, μιλώντας στην «Πρωινή», ότι στα δάση της Ηλείας η αναγέννηση της χλωρίδας γίνεται με φυσικό τρόπο και με γρήγορη μάλιστα εξέλιξη, όμως έχει παρατηρηθεί ότι ακόμη και μετά από δύο ή τρία χρόνια μπορεί στην ίδια περιοχή να ξεσπάσει πυρκαγιά, γεγονός που δυσχεραίνει σημαντικά την περαιτέρω αναβλάστηση:
«Η πολιτική μας ως δασική υπηρεσία είναι να αφήνουμε να περάσουν 2-3 χρόνια μετά την πυρκαγιά, αφήνοντας τη φύση να αναγεννηθεί μόνη της. Ευτυχώς εμείς στο νομό μας έχουμε χαμηλά υψώματα, γύρω στα 500 μέτρα υψόμετρο κατά μέσο όρο, μικρούς λόφους με μικρές κλίσεις, όπου ευνοείται η φυσική αναγέννηση. Αν δε υπάρχει μια φυσιολογική βροχόπτωση, βλέπουμε ότι αμέσως την επόμενη χρονιά το έδαφος έχει «ντυθεί» κατά 50% τουλάχιστο, με χαλέπιο πεύκη και αείφυλλα, πλατύφυλλα (κουμαριές, ρείκια, μυρτιές) που αναβλασταίνουν ακόμη και ένα μήνα μετά την πυρκαγιά. Επομένως δεν υπάρχει λόγος να κάνουμε τεχνητές αναδασώσεις. Αυτό γίνεται σπάνια, κυρίως για λόγους αισθητικούς, για να μπορέσουμε να αλλάξουμε γρήγορα την άσχημη εικόνα των καμένων σε περιοχές ιδιαίτερου ενδιαφέροντος όπως έγινε στην Αρχαία Ολυμπία, με τη συμμετοχή σχολείων, συλλόγων κλπ ώστε να διαμορφώσουμε και μια φιλοπεριβαλλοντική συνείδηση».
Σημαντικά τα αντιδιαβρωτικά έργα
Οι εκτάσεις που καίγονται κηρύσσονται αναδασωτέες με μια τυπική διαδικασία που γίνεται μετά από κάθε πυρκαγιά προκειμένου να προστατεύει την έκταση ώστε να ξαναγίνει δάσος.
Από τις διαδοχικές πυρκαγιές υπάρχει μια υποβάθμιση του εδάφους γιατί δεν προλαβαίνει η βλάστηση να καλύψει το έδαφος 100%. Αυτό όμως διαπιστώνεται σε μεμονωμένα σημεία γιατί και το 2007 έγιναν πολλά αντιδιαβρωτικά έργα που ευνόησαν την φυσική αναγέννηση. «Μετά από μια πυρκαγιά –συνεχίζει ο κ. Λάττας- στις καμένες εκτάσεις γίνονται εργασίες όπως η απομάκρυνση του ξυλώδους όγκου, όπου αυτό είναι αναγκαίο, γιατί το κόστος είναι μεγάλο. Αναλαμβάνουν δασικοί συνεταιρισμοί οι οποίοι σε κάποιες περιπτώσεις, όταν η ξυλεία είναι σε καλή κατάσταση, καταβάλλουν στο Δασαρχείο και το ανάλογο οικονομικό αντίτιμο και υλοτομούν τις καμένες περιοχές.
Το πιο σημαντικό είναι τα αντιδιαβρωτικά έργα. Πρόκειται για μικρά έργα, εναρμονισμένα με το περιβάλλον, με υλικά που υπάρχουν στο καμένο δάσος, δηλαδή ξύλα από κορμούς και κλαδιά. Τα έργα αυτά γίνονται εκεί που ξεκινά η διάβρωση του εδάφους, με ξυλοφράγματα για να συγκρατήσουμε τα εδάφη ώστε να υπάρξει φυσική αναγέννηση και να αποτρέψουμε τη διαβρωτική ένταση και ορμή των βρόχινων υδάτων. Αυτά τα έργα πρέπει να γίνονται άμεσα, ακόμη και ένα μήνα μετά τη φωτιά».
Σημαντικό, ωστόσο, είναι το γεγονός ότι, πλέον, οι καμένες δασικές εκτάσεις είναι εξαιρετικά δύσκολο να καταπατηθούν. Ο κ. Λάττας εξηγεί ότι οι καμένες εκτάσεις της Ηλείας το 2007 είχαν αεροφωτογραφηθεί λίγους μόλις μήνες πριν την πυρκαγιά, τον Μάρτιο, έτσι η Δασική Υπηρεσία γνωρίζει με ακρίβεια πού ήταν δάσος και πού καλλιεργούμενες εκτάσεις: «Η εικόνα που είχαμε πριν από τις φωτιές του 2007 και αποτυπώθηκε σε δασικούς χάρτες, καθόρισε και τον χαρακτηρισμό της κύρωσης των δασικών χαρτών. Πήραμε τις αεροφωτογραφίες του 1945 και του 2007 πριν τη φωτιά και οποιαδήποτε αλλαγή στη χρήση γης είναι αποτυπωμένη στους κυρωμένους δασικούς χάρτες. Όταν λοιπόν διαπιστώνεται παράνομη αλλαγή χρήσης, έπειτα από αυτοψίες που πραγματοποιούμε, επιβάλλονται οι ανάλογες κυρώσεις. Επομένως, το 2007 είναι χρονιά ορόσημο: ό,τι έχει αλλάξει από εκεί και πέρα είναι παράνομο και όποιος συλληφθεί να έχει κάνει παρανομίες τιμωρείται».
