Με πολλά μηνύματα η παρουσίαση του νέου βιβλίου του γνωστού Συνταγματολόγου “ΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ” το βράδυ του Σαββάτου στο Λάτσειο
Ρεπορτάζ Ελένη Παπαδοπούλου
Η νέα άκρως ενδιαφέρουσα ιστορική μελέτη του καταξιωμένου Έλληνα Συνταγματολόγου Νίκου Αλιβιζάτου για την καθιέρωση της Δημοκρατίας και τη θεσμοθέτηση του Συντάγματος με τίτλο «ΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ- Από τις όχθες του Τάμεση στην πλατεία Συντάγματος», παρουσιάστηκε το βράδυ του Σαββάτου στο Λάτσειο Δημοτικό Μέγαρο, από το δήμο Πύργου και τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, με την συνεργασία του βιβλιοπωλείου ΚΟΡΚΟΛΗΣ. Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Παναγιώτης Φωτεινόπουλος.
Πρόκειται για μια εξαιρετική μελέτη που ακροβατεί μεταξύ Ιστορίας, Κοινωνιολογίας, Πολιτικής και Συνταγματικής Ιστορίας και που αφήνει στους αναγνώστες της ένα αίσθημα πληρότητας και καλύτερης κατανόησης του τρόπου με τον οποίο εξελίχθηκε το πολιτικό μας σύστημα. Γιατί όλοι υπερασπιζόμαστε σήμερα το Σύνταγμα και τους δημοκρατικούς θεσμούς της πολιτείας , λίγοι όμως από εμάς, αναρωτιούνται πως ακριβώς φτάσαμε ως εδώ. Πώς ακριβώς οδηγηθήκαμε στο σημερινό κοινοβουλευτικό μας σύστημα και εν τέλει πώς αυτό διαμορφώνει το σήμερα”.
Την απάντηση αυτή την δίνει ο Νίκος Αλιβιζάτος με το νέο του βιβλίο και ήταν πολύ ενδιαφέροντα τα όσα ακούσαμε κατά την διάρκεια της εκδήλωσης στον Πύργο, τόσο από τον ίδιο τον Καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου, όσο και από τους δύο ομιλητές, τον πρ. Υπουργό Κώστα Τζαβάρα και τον τ. δήμαρχο Αρχαίας Ολυμπίας Γιώργο Γεωργιόπουλο, όπως και τον δήμαρχο Πύργου κ. Στάθη Καννή στο χαιρετισμό του, τοποθετήσεις που δημιούργησαν μια επίκαιρη συζήτηση γύρω από ζητήματα του Συνταγματικού χάρτη της χώρας και της εξέλιξης του πολιτεύματος έως και το σήμερα. Μάλιστα ο κ. Αλιβιζάτος έκανε μια πολύ σημαντική επισήμανση, τονίζοντας πως σήμερα έχουμε ανάγκη την Κοινωνική Δημοκρατία και όχι μόνο την Συνταγματική και αν δεν υπάρξει κοινωνικό κράτος, ο κόσμος θα ξεσηκωθεί, θα οδηγηθούμε σε ρήξη λόγω των μεγάλων ανισοτήτων που υπάρχουν και θα υπάρξει άνοδος της Άκρας Δεξιάς!
Οι 4 Αρχιτέκτονες του πολιτεύματος
Σύμφωνα λοιπόν με τον Νίκο Αλιβιζάτο, οφείλουμε ιδιαίτερη μνεία σε τέσσερις Έλληνες πολιτικούς τους οποίους χαρακτηρίζει ως “Αρχιτέκτονες του πολιτεύματος”, καθώς ο καθένας με τον τρόπο του και για διαφορετικούς όπως είπε λόγους, έβαλε το λιθαράκι του στην ολοκλήρωση της θεσμοθέτησης του Συντάγματος της χώρας.
“Στο έργο μου προσπαθώ να οπτικοποιήσω την συμβολή τεσσάρων σημαντικών προσωπικοτήτων στη διαμόρφωση του Πολιτεύματός μας, από την απελευθέρωση του 1821 έως σήμερα – σημείωσε ο κ. Αλιβιζάτος – Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος είχε τη ιδέα του Συντάγματος σε ανύποπτο χρόνο για να ενώσει την Ελλάδα, ο Χαρίλαος Τρικούπης για τον Κοινοβουλευτισμό, ο Ελευθέριος Βενιζέλος για την ανεξαρτησία που δεν μπόρεσε δυστυχώς να την υπηρετήσει λόγω του εθνικού διχασμού και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής για την Εκτελεστική εξουσία. Το βιβλίο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το σημερινό πολίτευμα, πρέπει να βελτιώσει πολλά, αλλά είναι η βάση επάνω στην οποία μπορεί να χτιστεί ένα καλύτερο αύριο. “
Η Ακροδεξιά και ο φόβος ρήξης στην κοινωνία
Ο κ. Αλιβιζάτος τόνισε ακόμα ότι “ Ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν ότι δεν μπορούμε να αποφασίζουμε για το μέλλον αν δεν ξέρουμε πού είμαστε τώρα και από που ερχόμαστε. Αυτό το βιβλίο βοηθάει να καταλάβουμε τη σημερινή κατάσταση της χώρας μας από πλευράς συντάγματος και θεσμών, ακριβώς θέλει να εφοδιάσει καταρχήν τον κόσμο με επιχειρήματα για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις απίθανες δυσκολίες που διαγράφονται στον ορίζοντα για το αύριο.”
Στο σημείο αυτό ο Καθηγητής, έκανε μια σημαντική τοποθέτηση, κάνοντας μια διασύνδεση του τότε με το σήμερα χτυπώντας “καμπανάκι” για την άνοδο της Ακροδεξιάς και τον φόβο ρήξης στην κοινωνία:
“H Συνταγματική Δημοκρατία είναι καλή αλλά αν δεν γίνει και Κοινωνική , η αποστροφή του κόσμου θα μεγαλώσει και θα ανέβει η Ακροδεξιά. Αν δεν γίνει αυτή η ταύτιση, υπάρχει η ένταση των ανισοτήτων που θα οδηγήσει σε ρήξη! Το κρατικό κράτος προχώρησε έδωσε τις πιο ευτυχισμένες μέρες στην Ευρώπη όταν ήταν και κοινωνικό κράτος, τα 30 ίσως και 50 πρώτα χρόνια μετά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο και πρέπει να είμαστε υπερήφανοι γι αυτό.”.
Μάλιστα υπό την έννοια αυτή του Κοινωνικού κράτους ο κ. Αλιβιζάτος απαντώντας επί της ουσίας σε ένα σχόλιο – υπονοούμενο του Γ. Γεωργιόπουλο για το ότι… κάποιος ίσως λείπει από το βιβλίο, συμπλήρωσε ότι “ υπό την έννοια αυτή ναι ίσως θα έπρεπε να μπει και κάποιος πέμπτος στους αρχιτέκτονες του πολιτεύματος, εννοώντας τον Ανδρέα Παπανδρέου, γιατί ομολογουμένως ήταν εκείνος που ταυτίστηκε με την έννοια του κοινωνικού κράτους.
Στ. Καννής: «Ο Ν. Αλιβιζάτος με το βιβλίο του μας δίνει ένα μάθημα πολιτικής”
Ο δήμαρχος Πύργου κ. Στάθης Καννής προλόγισε την εκδήλωση και καλωσόρισε τον κ. Αλβιζάτο στον Πύργο και στο Λάτσειο. Αναφερόμενος στις 4 προσωπικότητες που προβάλλει το βιβλίο τόνισε ότι “το κυρίαρχο στοιχείο, που νομίζω κατά το συγγραφέα, ενώνει και διαπερνά την ταυτότητα των συγκεκριμένων ηγετικών προσωπικοτήτων είναι η αταλάντευτη πρόσδεση της πολιτικής τους σκέψης στο δυτικό φιλελευθερισμό και της πολιτικής τους πράξης στο άρμα του εκάστοτε «δυτικού συστήματος ασφαλείας». Αυτή η «δυτική» επιλογή τους, η οποία οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι δεν ήταν στη χώρα μας πάντοτε δημοφιλής ή πλειοψηφική, προφανώς και υπηρετούσε διαφορετικές στοχεύσεις για καθένα από τους παραπάνω πολιτικούς.”
Καταλήγοντας ανέφερε ότι η συμβολή του εξαίσιου βιβλίου του Νίκου Αλιβιζάτου είναι ακριβώς αυτή. Χωρίς να εξωραΐζει και να υμνολογεί, αναδεικνύει εκείνες τις φωτεινές στιγμές της ιστορίας μας, που τέσσερις πολιτικές προσωπικότητες σφράγισαν την πορεία του τόπου μας . “Έτσι, ο Νίκος Αλιβιζάτος, μη μπορώντας να αποχωριστεί την βασική του ιδιότητα, αυτή του εσαεί πανεπιστημιακού δασκάλου, μας δίνει με το βιβλίο του ένα μάθημα πολιτικής και εν τέλει ηθικής στάσης. Μια στάση που έχει υιοθετήσει και ο ίδιος προσωπικά με την επιστημονική και εν γένει πολιτική παρουσία του.”
Γ. Γεωργιόπουλος: “ Μιλάμε για ένα εξαιρετικό βιβλίο Συνταγματικής ιστορίας”
Ο κ. Γιώργος Γεωργιόπουλος ήταν ο πρώτος εκ των δύο βασικών ομιλητών της βιβλιοπαρουσίασης και μέσα από μια λεπτομερή και εξαιρετική ιστορική ανάλυση παρουσίασε τις τέσσερις ηγετικές προσωπικότητες του βιβλίου του κ. Αλιβιζάτου ως “αρχιτέκτονες του πολιτεύματος”, ενώ παράλληλα αναφέρθηκε στην μακρόχρονη γνωριμία τους με τον Καθηγητή.
Για το βίβλο ανέφερε ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικό βιβλίο Συνταγματικής ιστορίας που επικεντρώνει στην διαδρομή και επιρροή των μεγάλων προσωπικοτήτων διαχρονικά από την Ελληνική επανάσταση μέχρι το τέλος του 20ου αιώνα και λιγότερο στην περιπέτεια των θεσμών. Είναι ένα βιβλίο που μπορεί να το διαβάζει όχι μόνο ο φοιτητής ή όποιος ασχολείται με την νομική επιστήμη, αλλά κάθε ένας γιατί τον Νίκο Αλιβιζάτο τον διακρίνει ένα τεράστιο ταλέντο αφηγηματικότητας. Δίνει τα γεγονότα και τη αφήγηση με έναν τρόπο τόσο συναρπαστικό που θα ήταν πολύ καλό σε ανθρώπους που έχουν ενδιαφέρον για τους θεσμούς και την ιστορία να το μελετήσουν και να το έχουν στη Βιβλιοθήκη τους”.
Κ. Τζαβάρας : “Το μέλλον μας θα έχει πολύ ξηρασία. Να πάρετε μαζί σας νερό- Ν. Κατσαρός”
Ο κ. Κώστας Τζαβάρας έκανε μια πολύ εμπεριστατωμένη ανάλυση του βιβλίου του Νίκου Αλιβιζάτου αναφέροντας ότι σε μια εποχή αμφισβήτησης θεσμών και πολιτικών αξιών, η μελέτη του παρελθόντος γίνεται απαραίτητη για την κατανόηση του παρόντος και την προάσπιση της δημοκρατίας
“Πρόκειται για ένα εξαιρετικής σπουδαιότητας βιβλίο , θα μπορούσα να πω και το αξίζει ότι είναι συμβολή στην συλλογική δημοκρατική μας αυτογνωσία γιατί μας φέρνει σε επαφή με τέσσερις μεγάλους πρωθυπουργούς της πολιτικής μας ιστορίας που έχουν συνδιαμορφώσει την σημερινή μας Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Ο καθένας με έναν τρόπο ξεχωριστό και όλοι μαζί έχουν συλλειτουργήσει με τέτοιο τρόπο που σήμερα με αυτό το Σύνταγμα η Ελλάδα να είναι από τις πιο σημαντικές δημοκρατίες του δυτικού κόσμου.
Το σύνταγμα είναι υπόθεση τεσσάρων μαστόρων της πολιτικής. Των Μαυροκορδάτου, Τρικούπη Βενιζέλου και Καραμανλή. Τι κοινό μπορεί να έχουν αυτές οι διαφορετικές προσωπικότητες; Με βάση την ιστορία του Συνταγματικού δικαίου που επιχειρεί ο καθηγητής αυτό που προκύπτει είναι ένας φωτισμός για τον αναγνώστη επί θεμάτων για τα οποία είμαστε υποχρεωμένοι να έχουμε ως πολίτες και γνώμη και άποψη. . Γι αυτό μου θύμισε όταν είχα τελειώσει την ανάγνωση και μελέτη του ενδιαφέροντος αυτού βιβλίου, μου έφερε στο μυαλό αυτούς τους στίχους που στη δεκαετία 70 αφιέρωνε σε όλους τους ανθρώπους που έβγαιναν στο δρόμο για να κερδίσουν την επιστήμη τους και τη ζωή ο αείμνηστος ποιητής Μιχάλης Κατσαρός. “Το μέλλον θα έχει πολύ ξηρασία. Να πάρετε μαζί σας νερό.” Και τώρα πια που έχουμε φτάσει σε μια εποχή για την πολιτική και κοινωνική της ξεραΐλα, θα έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε στο χέρι μας μια τέτοια προσφορά , όπως το βιβλίο του φίλου Καθηγητή Νίκου Αλιβιζάτου”.
Παράλληλα ο κ. Τζαβάρας, σχολιάζοντας μια υποτιθέμενη ερώτηση αναγνώστη- αλλά και ένα σχόλιο του προηγούμενου ομιλητή του κ. Γεωργιόπουλου- για το αν θεωρεί πως κάποιοι λείπουν από αυτό το βιβλίο, ανέφερε: “ Αν με ρωτάτε αν λείπουνε κάποιοι από το βιβλίο όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου όμως σε σχέση με την ενατένιση της πολιτικής συνταγματικής ιστορίας που κάνει ο Καθηγητής Ν. Αλιβιζάτος πράγματι η συμβολή του Ανδρέα δεν ήταν τόσο ισάξια. Ο Αντρέας πράγματι ήταν ένας πολύ μεγάλος πολιτικός, όμως αυτός ασχολήθηκε με την κοινωνική αναμόρφωση του τόπου και όχι με την Συνταγματική.”
Τέλος να σημειώσουμε ότι ο κ. Τζαβάρας με αφορμή την ανάλυση του για το βιβλίο του Νίκου Αλβιζάτου αναφέρθηκε και σε άλλα θέματα, όπως την δικαστική εξουσία, την λειτουργία του ΣτΕ και το ότι υπάρχουν πολλές φορές αντισυνταγματικοί νόμοι πάνω στους οποίους διαμορφώνονται σοβαρές πολιτικές που μετά… ακυρώνονται αλλά το κακό έχει συμβεί και αυτό θα πρέπει κάποτε να αλλάξει, ενώ έθεσε και το θέμα με τα χάλια της σημερινής πολιτικής τονίζοντας ότι υπάρχει μια έλλειψη ηγετικών προσωπικοτήτων.
