Γράφει η Ειρήνη Μεσσήνη
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια 
Ειδικευμένη στις Διαταραχές Άγχους 

Οι πανελλήνιες εξετάσεις αποτελούν, για τους περισσότερους μαθητές, το αποκορύφωμα μιας πολυετούς πορείας που συχνά βιώνεται με άγχος, πίεση και υπερένταση. Για τα ίδια τα παιδιά, αυτή η περίοδος συνοδεύεται από μια σειρά εσωτερικών προκλήσεων που δεν σχετίζονται μόνο με την ύλη ή τη μελέτη, αλλά με τον ψυχισμό, την αυτοεικόνα και τις προσδοκίες.

Το άγχος δεν είναι αδυναμία – είναι φυσιολογικό

Το άγχος κατά την περίοδο των εξετάσεων είναι μια φυσιολογική αντίδραση σε μια έντονα απαιτητική συνθήκη. Το πρόβλημα δεν είναι η ύπαρξη άγχους, αλλά ο τρόπος που το παιδί μαθαίνει να το διαχειρίζεται ή πολλές φορές, να το κρύβει. Τα παιδιά συχνά προσπαθούν να φανούν “δυνατά”, φορώντας μια μάσκα ψυχραιμίας που μέσα της κρύβει κόπωση, φόβο και μοναξιά.

Η ψυχολογική πίεση του “είναι η ευκαιρία της ζωής σου”

Πολύ συχνά, το περιβάλλον,  ακόμη και με καλή πρόθεση  εντείνει την πίεση, μεταφέροντας στο παιδί το μήνυμα ότι “αυτή είναι η πιο σημαντική στιγμή της ζωής σου”. Όμως η ζωή είναι γεμάτη ευκαιρίες, επιλογές και δεύτερες αρχές. Η απόλυτη φόρτιση μιας εξεταστικής περιόδου κινδυνεύει να περάσει στο παιδί το μήνυμα ότι η αξία του κρίνεται από έναν βαθμό, κάτι που μπορεί να επηρεάσει βαθιά την αυτοεκτίμησή του.

Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν:

  • Δημιουργήστε χώρο αποσυμπίεσης: Ρωτήστε το παιδί πώς νιώθει, χωρίς να το πιέσετε να αποδώσει. Το «είμαι εδώ για σένα ό,τι κι αν γίνει» είναι πιο ισχυρό από το «πρέπει να τα πας καλά».
  • Αποφύγετε τις συγκρίσεις: Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό, τις δικές του δυσκολίες και δυνατά σημεία. Η σύγκριση με άλλα παιδιά μόνο επιπλέον άγχος προκαλεί.
  • Δώστε σημασία στο συναίσθημα, όχι μόνο στην επίδοση: Πίσω από τη φράση «δεν μπορώ άλλο» μπορεί να κρύβεται εξουθένωση, φόβος ή ανάγκη για υποστήριξη.
  • Θυμίστε ότι η ζωή δεν καθορίζεται από μια εξέταση: Οι πανελλήνιες είναι σημαντικές, αλλά όχι καθοριστικές για την αξία, την ευφυΐα ή το μέλλον ενός παιδιού.

Η ψυχική ανθεκτικότητα χτίζεται στην αποδοχή

Η ψυχολογική στήριξη ενός παιδιού δεν βασίζεται μόνο στην ενίσχυση της προσπάθειας, αλλά κυρίως στην άδεια να είναι ανθρώπινο: να κουραστεί, να αμφισβητήσει, να κάνει λάθη. Αυτό που χρειάζεται περισσότερο ένα παιδί στις πανελλήνιες δεν είναι μόνο πρόγραμμα και στρατηγική, αλλά ενσυναίσθηση, εμπιστοσύνη και μια ασφαλή βάση που θα του θυμίζει: «Η αξία σου δεν εξαρτάται από το αποτέλεσμα».

Στην καρδιά των πανελληνίων δεν κρίνεται μόνο η γνώση, αλλά και η ψυχική αντοχή των παιδιών μας. Και αυτό που τελικά θα θυμούνται δεν είναι ο βαθμός, αλλά ποιος στάθηκε δίπλα τους με κατανόηση, στήριξη και άνευ όρων αποδοχή.

Ας είμαστε η φωνή που λέει: «Είσαι πολύ περισσότερα από μια εξέταση».