Η Μεγάλη Εβδομάδα του Θείου Πάθους αποτελεί σταθμό και έμπνευση για τους ποιητές.
Συγκλονίζει με τον αριστουργηματικό «Επιτάφιο Θρήνο», ανωνύμου ποιητή:
«Ω γλυκύ μου έαρ,
γλυκότατόν μου τέκνον,
πού έδυσου το κάλλος;»
και μετά τον έλεο και τον φόβο της εβδομάδας των Παθών, υμνεί την κάθαρση, τη Λύτρωση, την Ανάσταση, τη στιγμή του θαύματος που τα πάντα ακινητούν.
Μια τέτοια θεϊκή στιγμή σκηνοθετεί και ο Σολωμός για τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους», όπου τη στιγμή του θαύματος, η φύση κρατάει την ανάσα της.
Γιατί «ο Θεός είναι ο Πρωτομάστορας» και «η Ποίηση αρχίζει από κει που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος».
Κατά κανόνα το Πάσχα πέφτει στον Απρίλιο και ο Απρίλιος ως κεντρικός μήνας της Άνοιξης, ένας «σκληρός μήνας» που εμπεριέχει και τα Πάθη και την Ανάσταση.
Ο Απρίλης του Ρίτσου από τον Επιτάφιο και ο Απρίλης του Ελύτη από το «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου».
Τα Πάθη του Ιησού μέσα από την ποίηση σμίγουν με τη «σταύρωση» του αγωνιζόμενου ανθρώπου, τους θρήνους της Μάνας Του, την «Ανάσταση» που λαχταρούν οι σκλαβωμένοι.
Ενέπνευσαν τον εθνικό ποιητή, Διονύσιο Σολωμό, αλλά και πολλούς ποιητές της γενιάς του ’30, της προπολεμικής και της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς.
Ανάμεσα τους οι Κώστας Βάρναλης ( με τους συγκινητικούς « Πόνους της Παναγιάς»), Νίκος Καζαντζάκης, Αγγελος Σικελιανός, Γιάννης Ρίτσος, Ρίτα Μπούμη – Παπά, Νικηφόρος Βρεττάκος.
Στη νεότερη, εμπνευσμένη από το Πάσχα ποίηση, είναι σπουδαίο το έργο των Σ. Μαρτζώκη, Ιασ. Δεπούντη, Χ. Βαΐου, Ν. Καρούζου και της Κ. Δημουλά.
Επιλέξαμε να κλείσουμε αυτή τη μικρή αναφορά με «δυο λόγια» του Τάσου Λειβαδίτη και ένα «υστερόγραφο*» του Ν. Καζαντζάκη:
«Ποιος θα σηκωθεί να μας υπερασπίσει την ώρα του τελικού απολογισμού; Νικητές μπροστά στο θάνατο ή νικημένοι αντίκρυ στην αιωνιότητα…
Ανυπεράσπιστος και ο Παντοκράτωρ μπροστά στον θάνατο. Αυτός που ανέστησε τον Λάζαρο, την κοπελούδα του αρχισυνάγωγου. Στέκει νικημένος αντίκρυ στην αιωνιότητα του θανάτου.Κανείς πια δεν μπορούσε να τον υπερασπιστεί, ούτε καν ο Πατέρας. «Ίνα τι με εγκατέλειψες;»
Κι όμως, στο τέλος κερδίζει μόνο όποιος χάνει.
Αυτός που σηκώνει τον Σταυρό χάριν της Αγάπης. Ο νικημένος θα γίνει νικητής”.
*Με την τελευταία, σπαρακτική κραυγή Του φάνηκε σα να ήρθε τέλος. Και όμως, τότε ξεκίνησαν όλα…
