Από το «Παρέλαβα χάος και έφτιαξα κράτος» του Κωνσταντίνου Καραµανλή και το σύνθηµα περί «Αλλαγής» που έφερε τον Ανδρέα Παπανδρέου στην κυβέρνηση το 1981 µέχρι το «Μαζί πάµε την Ελλάδα µπροστά» του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Το πλέον πρόσφατο µότο ήταν το «Η ελπίδα έρχεται» µε το οποίο οδηγήθηκε στην εξουσία ο Αλέξης Τσίπρας. Ας θυµηθούµε µαζί τα εκλογικά συνθήµατα, τα προεκλογικά σποτ, τα κοµµατικά µότο και τις ατάκες που έγραψαν Ιστορία όλα αυτά τα χρόνια.

1974: Καραμανλής ή τανκς

Ο πρώτος προεκλογικός αγώνας µετά την πτώση της δικτατορίας σηµαδεύτηκε από µια ατάκα ενός αριστερού άκρως πολιτικοποιηµένου µουσικοσυνθέτη, η οποία πριµοδοτούσε ηθεληµένα τον 67χρονο Κωνσταντίνο Καραµανλή που µόλις είχε έρθει από το Παρίσι και ηγούνταν της κυβέρνησης εθνικής ενότητας.

Ο λόγος για τον Μίκη Θεοδωράκη, που έθετε ανοιχτά το δίληµµα «Καραµανλής ή τανκς», µε την έννοια πως εάν ο λαός δεν επέλεγε τον πρόεδρο της Νέας ∆ηµοκρατίας η οποία µόλις είχε δηµιουργηθεί, υπήρχε ορατός ο κίνδυνος νέας εκτροπής.

1981 – Αλλαγή

Παρουσιάζεται το πιο επιτυχηµένο σύνθηµα όλων των εποχών στην Ελλάδα. Πρόκειται για µια απλή λέξη που έµελλε να αγγίξει τις ευαίσθητες χορδές 2.726.000 ψηφοφόρων, όσων δηλαδή επέλεξαν το ΠΑΣΟΚ εκείνη τη χρονιά. Η λέξη που ακούγεται παντού είναι «αλλαγή»! Ο Ανδρέας Παπανδρέου αντιλαµβάνεται πλήρως την περιρρέουσα ατµόσφαιρα. Γνωρίζει πώς σκέφτονται οι πολίτες. Οτι αντιλαµβάνονται πως πλέον έχει αποµακρυνθεί ο κίνδυνος µιας νέας κατάλυσης του πολιτεύµατος χάρη στις ενέργειες του Κωνσταντίνου Καραµανλή και τώρα, µετά τη φθορά που έχει υποστεί η Νέα ∆ηµοκρατία ύστερα από περίπου επτά χρόνια διακυβέρνησης, ζητούν κάτι το διαφορετικό. Αυτό τους υπόσχεται, µια αλλαγή! Γύρω από αυτή χτίζονται και τα υπόλοιπα συνθήµατα.

«Ο λαός θέλει, το ΠΑΣΟΚ µπορεί να φέρει την αλλαγή», «Ραντεβού µε την Ιστορία», «Στις 18 σοσιαλισµός» (καθότι οι εκλογές διενεργήθηκαν 18 Οκτωβρίου του 1981) και «Το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, ο λαός στην εξουσία». Αρκετά από τα µηνύµατα αυτά έγιναν µάλιστα και προεκλογικές αφίσες για να εµπεδωθούν καλύτερα. Στις συγκεντρώσεις το κρεσέντο συνεχίζεται µε το «Εµπρός, Ανδρέα, για µια Ελλάδα νέα», «Λαός – ΠΑΣΟΚ στην εξουσία» και «Ο λαός δεν ξεχνά τι σηµαίνει ∆εξιά»· είπαµε, αυτό το τελευταίο ήταν πολυφορεµένο εκατέρωθεν.

1989 – Μητσοτάκη μπες μπροστά, η Ελλάδα σε ζητά

Υπό τη σκιά των σκανδάλων θα διεξαχθούν οι δύο εκλογικές αναµετρήσεις του 1989 (Ιούνιο και Νοέµβριο) που θα µείνει στην πολιτική ιστορία και ως «βρώµικο ’89». Το τραυµατισµένο ΠΑΣΟΚ θα επαναλανσάρει τη φράση «Μαζί θα προχωρήσουµε µε τον ήλιο του ΠΑΣΟΚ», οι οπαδοί θα ξαναφωνάξουν «Ο λαός δεν ξεχνά τι σηµαίνει ∆εξιά» και θα στηρίξουν τον Παπανδρέου µε το σύνθηµα «Είσαι και θα είσαι ο πρωθυπουργός».

Η Νέα ∆ηµοκρατία, που έχει µπει σε τροχιά εξουσίας καθώς φθάνει να λαµβάνει το 46,19% των ψήφων αλλά αδυνατεί να σχηµατίσει κυβέρνηση (καθότι µε τον εκλογικό νόµο της σχεδόν απλής αναλογικής που επίτηδες είχε φτιάξει η κυβέρνηση Παπανδρέου µόλις και µετά βίας λάµβανε 148 έδρες), προτάσσει την «Κάθαρση».

1993 – Η Ελλάδα δεν γυρίζει πίσω

Οι πρόωρες εκλογές διενεργούνται µε φόντο την ονοµατοδοσία του γειτονικού κράτους των Σκοπίων. Ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Νέας ∆ηµοκρατίας, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, πραγµατοποιεί την κεντρική προεκλογική του οµιλία στην Αθήνα και στο βάθρο γράφει «Η Ελλάδα δεν γυρίζει πίσω», το οποίο επαναλαµβάνει ο ίδιος στην οµιλία του.

Οι οπαδοί που ανεµίζουν κοµµατικές και ελληνικές σηµαίες φωνάζουν ρυθµικά «Τώρα είναι η µεγάλη ώρα» και «Ο λαός απόψε ψήφισε». ∆εν έλειπαν βέβαια και οι φραστικές επιθέσεις κατά του αποπεµφθέντος νεαρού υπουργού Εξωτερικών Αντώνη Σαµαρά, που διαφωνώντας για τους χειρισµούς στο Μακεδονικό ήρθε σε ρήξη µε τον πρωθυπουργό και ίδρυσε την Πολιτική Ανοιξη, που πορεύτηκε µε το «Υπέρβαση τώρα». Το χαρακτηριστικότερο σύνθηµα που ακουγόταν εναντίον του ήταν το «Αλήτη – προδότη – Σαµαρά».

Ο ασθενής Ανδρέας Παπανδρέου θα κερδίσει ωστόσο τις εκλογές µε το σύνθηµα «Επιτέλους τέλος», αποσπώντας το 46,88% των ψήφων. Το ΚΚΕ της Αλέκας Παπαρήγα πλασαρίστηκε ως «Η αριστερή απάντηση», όπως διατεινόταν, ενώ ο Συνασπισµός της Αριστεράς και της Προόδου της Μαρίας ∆αµανάκη πρότεινε το «Αψηφίστε τους», αλλά µάλλον δεν εισακούστηκε καθώς έλαβε ποσοστό 2,94% και έµεινε οριακά εκτός Κοινοβουλίου.

1996 – Νέα εποχή, νέα μεγάλη νίκη

Εχουµε πλέον µπει στην περίοδο των εκλογών του… καναπέ. Οι ανοιχτές πολιτικές συγκεντρώσεις έχουν ελαχιστοποιηθεί, καθώς ο κόσµος αρνείται να δώσει το «παρών» και ο αγώνας δίνεται µέσω των διαφηµιστικών σποτ και των ξενόφερτων ντιµπέιτ που θα αποδοθούν ελληνιστί ως τηλεµαχίες. Είναι παράλληλα η εποχή που γνωρίζουν πιένες οι δηµοσκοπήσεις που φιλοξενούνται στις εφηµερίδες και στους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθµούς που από το 1989 ξεκίνησαν να κάνουν τα πρώτα τους βήµατα, ασκώντας άθελα ή ηθεληµένα επιρροή στους ψηφοφόρους. Αλλωστε και οι ίδιοι οι πολιτικοί αρχηγοί δεν είναι πλέον αυτό που λέµε «µπαλκονάτοι».

Επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ είναι ο καθηγητής Κώστας Σηµίτης και της Νέας ∆ηµοκρατίας ο απόφοιτος της ΑΣΟΕΕ και εκπρόσωπος της επονοµαζόµενης «λαϊκής ∆εξιάς» Μιλτιάδης Εβερτ. Το κίνηµα θα κάνει λόγο για «Νέα εποχή, µεγάλη νίκη», βάζοντας µε στόµφο τη λέξη «Εκσυγχρονισµός» στο πολιτικό γίγνεσθαι, ενώ η φιλελεύθερη παράταξη κρίνει ότι είναι «Ωρα για δουλειά».

2000 – Το μέλλον ξεκίνησε

Ο πρωθυπουργός Κώστας Σηµίτης θα ακολουθήσει τη δοκιµασµένη συνταγή του να ποντάρει σε «Ακόµη καλύτερες µέρες», που έλεγε και ο Παπανδρέου. Ο ίδιος θα αναφερθεί στο ίδιο όραµα µε άλλα λόγια, τονίζοντας πως «Το µέλλον ξεκίνησε» και ότι «Ολοι µαζί δηµιουργούµε τη νέα Ελλάδα». Ο κυριότερος αντίπαλός του είναι πλέον ο Κώστας Καραµανλής, που έχει εκλεγεί πρόεδρος της Νέας ∆ηµοκρατίας από το 1997. Στις προεκλογικές του συγκεντρώσεις ακούγεται το µελοποιηµένο από τον Σταµάτη Σπανουδάκη σύνθηµα «Υπάρχει καλύτερη Ελλάδα και τη θέλουµε», ενώ ένεκα της αλλαγής αρχηγού, προβάλλεται και το «Νέο ξεκίνηµα». ∆εν καταφέρνει ωστόσο να κερδίσει τις εκλογές. Θα περιµένει άλλα τέσσερα χρόνια µέχρι να γίνει πρωθυπουργός.

2004 – Ο τόπος χρειάζεται αλλαγή 

Η ιστορία επαναλαµβάνεται. Για µία ακόµη φορά η χώρα οδηγείται σε µια αναµέτρηση Καραµανλή εναντίον Παπανδρέου, µόνο που τώρα από τη µια πλευρά έχουµε τον ανιψιό του ιδρυτή της Νέας ∆ηµοκρατίας και από την άλλη τον γιο του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ. Μοιραία γίνονται συγκρίσεις αλλά και προβολή ξαναζεσταµένων συνθηµάτων άλλων εποχών. Αυτό που κυριαρχεί είναι το «Ηρθε η ώρα του Καραµανλή», που θα κερδίσει και τις εκλογές µε ποσοστό 45,36%.

Ο πολιτικός πολιτισµός δεν επιτρέπει αξιοσηµείωτες προσωπικές επιθέσεις και η αντιπαράθεση γίνεται πρωτίστως µέσω της τηλεόρασης. Στις αφίσες του Καραµανλή υπάρχει η φράση «Ο τόπος χρειάζεται αλλαγή» και το «Νέα πολιτική, καλύτερη ζωή», ενώ ο Παπανδρέου πορεύεται µε το «Τολµάµε, αλλάζουµε, προχωράµε» καθώς και µε το «Μαζί στη νέα εποχή, ενώνουµε τους Ελληνες, αλλάζουµε την Ελλάδα». ∆εν έχει έρθει όµως ακόµη η ώρα του να ορκιστεί πρόεδρος της κυβέρνησης.

2007 – Μαζί πάμε την Ελλάδα μπροστά

Είκοσι δύο κόµµατα κατεβαίνουν στις εκλογές του 2007 και το καθένα λανσάρει το δικό του σύνθηµα. Η Νέα ∆ηµοκρατία του Κώστα Καραµανλή, που ξανακερδίζει µε 41,84%, προτάσσει το «», ενώ το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου το «Μαζί για τη νίκη» και το «∆ίκαιη κοινωνία, δυνατή Ελλάδα». Γενικώς το «Μαζί» παίζει πολύ.

Το Κοµµουνιστικό Κόµµα Ελλάδας της Αλέκας Παπαρήγα κατέρχεται µε το «ΚΚΕ ισχυρό» και το «Εµπιστοσύνη στη δύναµή σου», ο Συνασπισµός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς του Αλέκου Αλαβάνου µε το «Αλλάζουµε το τοπίο», ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερµός του Γιώργου Καρατζαφέρη µε το «Γροθιά στο πολιτικό κατεστηµένο», η ∆ηµοκρατική Αναγέννηση του Στέλιου Παπαθεµελή µε το «Μαζί µπορούµε να αλλάξουµε το µέλλον», οι Οικολόγοι Πράσινοι µε το «Στοπ στην κλιµατική αλλαγή» και το «Παίξε κι εσύ τον δικό σου ρόλο», ενώ το Μαρξιστικό-Λενινιστικό ΚΚΕ µάς ζητάει «Να δυναµώσουµε τη φωνή της πραγµατικής Αριστεράς».

2009 – Πρώτα ο πολίτης

Η χώρα βρίσκεται στο κατώφλι της οικονοµικής κατάρρευσης και οι ψηφοφόροι δίνουν εντολή σχηµατισµού κυβέρνησης στο ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου µε το διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό του 43,92%. Στις συγκεντρώσεις που γίνονται κυρίως σε κλειστούς χώρους κυριαρχεί το σύνθηµα «Πρώτα ο πολίτης», ενώ ο ίδιος δεσµεύεται από µικροφώνου να δηµιουργήσει «την Ελλάδα που θέλουµε». Στις τηλεοπτικές διαφηµίσεις τον βλέπουµε να κουµπώνει τα µανικετόκουµπα του πουκαµίσου, να φοράει το σακάκι και να προτρέπει όλους εµάς µε το σύνθηµα «Πάµε!». Το µότο του Κινήµατος ήταν επίσης το «Μαζί µπορούµε να χτίσουµε ένα καλύτερο αύριο». Λίγους µήνες αργότερα θα µπαίναµε στην περιπέτεια των µνηµονίων.

2012 – Ανατροπή στην Ελλάδα

∆ιπλή εκλογική χρονιά ήταν το 2012, καθώς προσήλθαµε στις κάλπες τόσο τον Μάιο όσο και τον Ιούνιο εξαιτίας της µνηµονιακής λαίλαπας που είχε ανατρέψει πλήρως το πολιτικό σκηνικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε αξιωµατική αντιπολίτευση. Η Χρυσή Αυγή µπήκε στη Βουλή και η συρρικνωµένη Νέα ∆ηµοκρατία του Αντώνη Σαµαρά αναγκάστηκε να συγκυβερνήσει µε το καταβαραθρωµένο ΠΑΣΟΚ του Ευάγγελου Βενιζέλου και τη ∆ΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη που εµφάνιζε στις τηλεοπτικές διαφηµίσεις τον ηθοποιό Γιάννη Μπέζο ο οποίος περιέγραφε ένα… όνειρό του που αφορούσε τις συνοµιλίες για τον σχηµατισµό κυβέρνησης µε τον ίδιο στον ρόλο του Προέδρου της ∆ηµοκρατίας.

Η Νέα ∆ηµοκρατία προκάλεσε αίσθηση µε το βίντεο που έδειχνε µια µαθήτρια δηµοτικού σε σχολική αίθουσα να αναρωτιέται µε εκφραστικά µάτια απευθυνόµενη στον δάσκαλό της γιατί η Ελλάδα δεν είναι στη ζώνη του ευρώ. «Και η Ελλάδα, κύριε; ∆εν είναι; Γιατί;» ρωτούσε χτυπώντας τις ευαίσθητες χορδές των ψηφοφόρων και θέλοντας να καταδείξει τον κίνδυνο εξόδου της χώρας µας από το κοινό ευρωπαϊκό νόµισµα.

2015 – Η ελπίδα έρχεται

Ο µεγάλος νικητής των δύο εκλογικών αναµετρήσεων που πραγµατοποιήθηκαν τον Ιανουάριο και τον Σεπτέµβριο του 2015 ήταν αναµφισβήτητα ο ΣΥΡΙΖΑ, µε κεντρικό σύνθηµα «Η ελπίδα έρχεται» και επιµέρους ατάκες «Τώρα είναι η ώρα για νέο ξεκίνηµα µε αξιοπρέπεια, δικαιοσύνη, δηµοκρατία» και «Η Ελλάδα προχωράει, η Ευρώπη αλλάζει». Ωστόσο, το σποτάκι που ξεχώρισε ήταν αυτό των Ανεξαρτήτων Ελλήνων µε το σύνθηµα «Αναγκαίο καλό». Στο βίντεο εµφανίζεται ένα µικρό παιδί να παίζει µε ένα τρενάκι το οποίο εκτροχιάζεται. Τότε ζητά τη συνδροµή του Πάνου Καµµένου, που του εξηγεί πως κάποιες φορές θα πρέπει να κόβει ταχύτητα για να µη βγαίνει το τρένο από τις ράγες.

Η κορύφωση της σηµειολογίας βρίσκεται στο τέλος, όταν µαθαίνουµε ότι το παιδάκι το λένε… Αλέξη, παραπέµποντας ευθέως στον κ. Τσίπρα. Σύµφωνα µε τους πολιτικούς αναλυτές, το διαφηµιστικό λειτούργησε θετικά και επηρέασε αρκετούς ψηφοφόρους.