Πραγματικό «ντόμινο» καταγράφουν οι εξελίξεις γύρω από την υπόθεση του 13ου και του 14ου μισθού στο Δημόσιο, τα λεγόμενα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα και το επίδομα καλοκαιρινής αδείας.
Εργαζόμενοι που έχουν προσφύγει στα αρμόδια δικαστήρια δικαιώνονται πρωτόδικα ως προς τις διεκδικήσεις τους ο ένας μετά τον άλλον, ενώ στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πολλοί είναι αυτοί στους οποίους έχουν ήδη καταβληθεί ή πρόκειται να καταβληθούν τα ποσά που επιδικάστηκαν εφόσον η τοπική δημοτική αρχή έχει αποφασίσει να μην ασκήσει έφεση, αφήνοντας έτσι την απόφαση να τελεσιδικήσει.
Το φαινόμενο έχει ήδη αποκτήσει πανελλαδικά χαρακτηριστικά. «Καθημερινά έρχεται και ένας σύλλογος στην Ομοσπονδία και μας λέει ότι οι συνάδελφοί μας κέρδισαν στο δικαστήριο», περιγράφει στην «Εφ.Συν.» ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας της ΠΟΕ-ΟΤΑ, Γ. Τσούνης.
Με τις δικαστικές -και συνδικαλιστικές, αναμφίβολα- νίκες να καταγράφονται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, διαμορφώνεται ένα κλίμα ενθουσιασμού στις τάξεις των δημοσίων υπαλλήλων, που μετά την τρομακτική συρρίκνωση των εισοδημάτων τους (η μείωση έχει εκτιμηθεί περίπου στο 40% για τα χρόνια των μνημονίων), βλέπουν την προοπτική να ανακτήσουν μέρος έστω των χρημάτων που τους περικόπηκαν.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, διατυπώνονται και… συστάσεις ψυχραιμίας, όπως για παράδειγμα σε νομικό γνωμοδοτικό σημείωμα της ΑΔΕΔΥ.
Και αυτό γιατί η υπόθεση «13ος και 14ος μισθός» διέπεται από πλήθος παραμέτρων, που καθεμία από την πλευρά της έχει διαμορφώσει και από μία διαφορετική «ταχύτητα».
1. Η διαφορά δήμου και Δημοσίου.
Στο σύνολό τους οι αποφάσεις που έχουν δικαιώσει εργαζομένους προέρχονται από πρωτοβάθμια δικαστήρια και συγκεκριμένα ειρηνοδικεία ή μονομελή πρωτοδικεία. Εναντίον τους μπορεί να ασκηθεί έφεση.
Στην περίπτωση των δήμων, αυτό έγκειται σε πολιτική απόφαση. Με νόμο της κυβέρνησης που τροποποίησε τον «Καλλικράτη» (ν.4447/2016, άρ. 54), είναι στη διακριτική ευχέρεια των δημοτικών αρχών εάν θα προσφύγουν ή όχι κατά της πρωτόδικης απόφασης· με τον «Καλλικράτη» ήταν υποχρεωμένες να ασκήσουν έφεση. Αν δεν προσφύγουν σε ανώτερο δικαστήριο, η απόφαση τελεσιδικεί.
Αυτή τη στιγμή, η συντριπτική πλειονότητα των δημάρχων δεν εφεσιβάλλει τις θετικές για τους εργαζομένους τους πρωτόδικες αποφάσεις. Μάλιστα, οι αποφάσεις μη άσκησης ένδικων μέσων εγκρίνονται σχεδόν πάντα ομόφωνα από τα κατά τόπους δημοτικά συμβούλια. «Είμαστε σε προεκλογική περίοδο για την Αυτοδιοίκηση», παρατηρούν δήμαρχοι και συνδικαλιστές.
Η περίπτωση του «στενού» Δημοσίου είναι διαφορετική. Μπορεί και για περιπτώσεις δημοσίων υπαλλήλων (όχι μόνο δημοτικών) τα δικαστήρια να έχουν κρίνει αντισυνταγματικές τις διατάξεις του νόμου 4093/2012 που καταργούσαν 13ο-14ο μισθό, αλλά η δημόσια διοίκηση είναι υποχρεωμένη να ασκήσει έφεση και να αναστείλει την εκτέλεση των πρωτόδικων αποφάσεων.
Ακόμη και εάν οι αποφάσεις παραμείνουν θετικές στον δεύτερο βαθμό, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους θα οδηγήσει την υπόθεση στον Αρειο Πάγο.
Το αίτημα για επαναφορά των δώρων και του επιδόματος αδείας στους δημοσίους υπαλλήλους ενισχύεται, προφανώς, στις τάξεις των εργαζομένων αλλά και των δημάρχων. Υπολογίζεται ότι εάν επανέλθει έστω και στα 1.000 ευρώ/έτος, θα έχει δημοσιονομικό αντίκτυπο της τάξης των 600 εκατ. ετησίως.
Από πλευράς συνδικαλιστών εκπροσώπων των δημοσίων υπαλλήλων, ο αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, Γ. Πετρόπουλος, δήλωσε:
«Είναι προφανές πως η μισθολογική ανάταξη των εργαζομένων στο Δημόσιο πρέπει να αποτελέσει βασικό διεκδικητικό στόχο. Απέναντι στον ΣΕΒ, ο οποίος προτείνει την περικοπή των συντάξεων, έτσι ώστε να αυξηθούν οι φοροαπαλλαγές τους, και άρα τα κέρδη που θα διοχετεύσουν στους φορολογικούς παραδείσους, οι εργαζόμενοι οφείλουν να επιδιώξουν την αποκατάσταση των μισθολογικών απωλειών τους. Πρόκειται για αίτημα κοινωνικά δίκαιο και κοινωνικά ανταποδοτικό, καθώς οι αυξήσεις μισθών ή η επαναφορά των δώρων θα ενισχύσει, μέσω της αύξησης της κατανάλωσης, τους ρυθμούς ανάπτυξης, συνολικά την οικονομία και άρα την κοινωνία».
