Η κρίση «γερνάει και μικραίνει» την Ελλάδα
Πώς επηρεάζει η οικονομική κρίση τις βασικές δημογραφικές συνιστώσες, όπως τη γονιμότητα και τη θνησιμότητα; Επιταχύνει και πιθανόν ανατρέπει τις μέχρι σήμερα τάσεις εξέλιξής τους; Η πορεία της γονιμότητας φθίνει συνεχώς. Οι δυσμενείς κοινωνικοοικονομικές συνθήκες οδηγούν σε αναβολή των γεννήσεων. Η μέση ηλικία για την απόκτηση παιδιού είναι σήμερα τα 30έτη και θεωρείται εξαιρετικά υψηλή.
Οι γενιές οι οποίες στα χρόνια της κρίσης βρίσκονται στις ηλικίες 25-35, δηλαδή, γυναίκες που γεννήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του ΄80 και αργότερα, θα έχουν λιγότερα παιδιά για δύο λόγους: εξαιτίας της συρρίκνωσης του χρόνου που έχουν μπροστά τους για να κάνουν παιδιά, και της βιολογικής τους ικανότητας σύλληψης, ικανότητας που μειώνεται ταχύτατα μετά τα 30 χρόνια.
Παράλληλα, συνεχίζεται η τάση αύξησης της ατεκνίας, η αύξηση, δηλαδή, του ποσοστού των γυναικών που δε θα κάνουν παιδί, καθώς και η συρρίκνωση των πολύτεκνων οικογενειών.
Η κρίση στο δημόσιο σύστημα υγείας και η μείωση του εισοδήματος ευρύτατου τμήματος του ελληνικού πληθυσμού, θα έχουν πιθανότατα επιπτώσεις και στην υγεία και τη μακροζωία του. Ήδη, έχει επιβραδυνθεί, και σύντομα πιθανότατα θα ανακοπεί, η μέχρι τώρα μακροχρόνια τάση αύξηση του προσδόκιμου ζωής στη γέννηση, και επιπλέον, θα αυξηθούν την επόμενη δεκαετία τα χρόνια ζωής σε κακή κατάσταση υγείας πριν από τον θάνατο.
Τι προβλέπει μελέτη για το άμεσο μέλλον;
Συνεχώς φθίνουσα πορεία θα ακολουθήσει ο πληθυσμός της Ελλάδας έως τα μέσα του αιώνα μας, εξαιτίας των αρνητικών δημογραφικών εξελίξεων στη χώρα μας. Αυτό προβλέπει μια νέα μελέτη του Ινστιτούτου του Βερολίνου για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη, η οποία αναλύει γενικότερα το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης και αναδεικνύει ανάμικτες τάσεις, τόσο θετικές όσο και αρνητικές (για τη χώρα μας κυρίως αρνητικές).
Η μελέτη επισημαίνει ότι μεταξύ 2011-2016 η Ελλάδα έχασε σχεδόν το 3% του πληθυσμού της, μεταξύ άλλων λόγω της γέννησης λιγότερων παιδιών εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Προβλέπει ότι από περίπου 10,8 εκατομμύρια το 2016, ο πληθυσμός της χώρας μας θα μειωθεί στα 9,9 εκατομμύρια έως το 2030 και στα 8,9 εκατομμύρια έως το 2050, με συνέπεια να υποστεί μια πρόσθετη μείωση κατά περίπου 18%. Με δείκτη ολικής γονιμότητας 1,33 (ο προβλεπόμενος μέσος αριθμών παιδιών ανά γυναίκα), η Ελλάδα έχει σήμερα σχεδόν τη χαμηλότερη επίδοση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η μελέτη επισημαίνει ότι εξαιτίας, κυρίως, του μικρού αριθμού παιδιών που γεννιούνται στη χώρα μας (περίπου 90.000 ετησίως), η Ελλάδα έχει πλέον έναν από τους πιο γερασμένους πληθυσμούς στην Ευρώπη, καθώς πάνω από το ένα πέμπτο των κατοίκων της (το 21%) είναι άνω των 65 ετών. Μόνον η Ιταλία στην Ευρώπη έχει υψηλότερο ποσοστό ηλικιωμένων.
Οι Γερμανοί ερευνητές προβλέπουν ότι, με βάση τις έως τώρα δημογραφικές τάσεις, η Ελλάδα είναι πιθανό πως θα έχει τη χειρότερη σε όλη την Ευρώπη αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους έως το 2050.
