Το 2017 σίγουρα δεν ήταν μια από τις καλύτερες χρονιές για τον Ηλείο αγρότη, αφού οι καιρικές συνθήκες δεν ευνόησαν την παραγωγή, αντιθέτως μάλιστα τα έντονα καιρικά φαινόμενα, καταιγίδες, χαλάζι και κατά τόπους ανεμοστρόβιλοι, προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές στα βασικά αγροτικά προϊόντα της Ηλείας. Σταφίδα, καρπούζι, βιομηχανική τομάτα και ελαιόλαδο – με τελευταία την χαλαζόπτωση που έπεσε πριν από την έναρξη του ελαιομαζώματος. Εξαίρεση το κρασί, που σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ποιοτικά είναι το καλύτερο των τελευταίων χρόνων για την Ηλεία.

Ο απολογισμός της φυτικής παραγωγής 2017 για την Ηλεία, άφησε πίσω του «πληγές» στον πρωτογενή τομέα, οικονομικές απώλειες σοβαρές, διεκδικήσεις για αποζημιώσεις που ακόμα δεν πήραν το δρόμο τους, τα προβλήματα ταλανίζουν τον πρωτογενή τομέα είναι σημαντικά και αδιαμφισβήτητα. Μέσα από καταγραφές της Πρωινής και σε συνδυασμό με τα στοιχεία που παρουσίασε το ypaithros.gr επιχειρείται ένα μικρός απολογισμός, στο κατώφλι της νέας χρονιάς που σίγουρα ξεκινάει παρά τα προβλήματα με αισιοδοξία αλλά και την απαίτηση του αγροτικού κόσμου να στηριχθεί ο πρωτογενής τομέας στην Ηλεία που μαζί με τον τουρισμό αποτελεί την ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας.

ΚΡΑΣΙ: μειωμένες ποσότητες, εξαιρετική ποιότητα

Ο τρύγος, όπως φαίνεται, εξελίχθηκε καλά στις περισσότερες περιοχές της Ηλείας, όσον αφορά την ποιότητα, ωστόσο οι καιρικές συνθήκες έφεραν μια σημαντική μείωση της ποσότητας, αλλά όχι και της παραγωγής αφού τα οινοστάφυλα είχαν χυμούς. Οι οινοπαραγωγοί της Ηλείας αποχαιρετούν μια καλή χρονιά, γιατί παρά τους καύσωνες και την ελαφρά μειωμένη παραγωγή, η ποιότητα του κρασιού είναι ασυναγώνιστη, μάλιστα όπως είχε δηλώσει ο κ. Β. Κανελλακόπουλος εκ των ιδιοκτητών του Κτήματος Μερκούρη σε ρεπορτάζ της Πρωινής κατά την διάρκεια του τρύγου « το 2017 προσδοκούμε ότι θα είναι η καλύτερη χρονιά των τελευταίων 20 χρόνων από άποψη ποιότητας και παραγωγής». Στο ίδιο μήκος κύματος και το Κτήμα Μπριτζίκη όπου οι ιδιοκτήτες του έκαναν λόγο για τα καλύτερα κρασιά των τελευταίων χρόνων, αφού μπορεί να είχαν μικρές απώλειες από τον καύσωνα, δεν είχαν όμως ασθένειες και η ποιότητα είναι εξαιρετική.

ΚΑΡΠΟΥΖΙ : Δυσαρεστημένοι οι παραγωγοί

Μία από τις χειρότερες χρονιές για το καρπούζι χαρακτηρίζουν το 2017 οι παραγωγοί της Ηλείας. Μολονότι η τιμή του υπαίθριου καρπουζιού για τον παραγωγό ξεκίνησε πολύ καλά, φτάνοντας ακόμα και τα 38 λεπτά το κιλό, εντούτοις περί τα τέλη Ιουνίου έφτασε να μην έχει καθόλου τιμή. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν, σύμφωνα με τους παραγωγούς, οι έμποροι από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, που πίεζαν τις τιμές, εκμεταλλευόμενοι την άσχημη οικονομική κατάσταση των Ελλήνων αγροτών, οι οποίοι είχαν άμεση ανάγκη ρευστού.

Τροχοπέδη στη διακίνηση του καρπουζιού και καθοριστικές για την εξέλιξη της τιμής του στάθηκαν και οι άστατες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν κατά τον Ιούνιο.

Η τιμή για τα πρώιμα καρπούζια θερμοκηπίου ήταν από 55 έως και 65 λεπτά το κιλό, στη συνέχεια κατέβηκαν στα 40-45 λεπτά το κιλό και περί τα τέλη Ιουνίου έφτασαν τα 10 λεπτά το κιλό. Και το υπαίθριο καρπούζι, ενώ η τιμή του ήταν αρχικά στα 38 με 42 λεπτά το κιλό, έφτασε να μην έχει καθόλου τιμή. Όσον αφορά το πεπόνι, η τιμή του ήταν από 27 λεπτά μέχρι και 32 λεπτά το κιλό. Ξεκίνησε με πολύ καλές προοπτικές από πλευράς τιμής, όμως στη συνέχεια και αυτό πήρε την κατιούσα.

ΣΤΑΦΙΔΑ: Μικρότερη παραγωγή, τεράστιες καταστροφές, καλύτερες τιμές

Μειωμένη ποσοτικά, ακόμα και κατά 40% σε σχέση με πέρυσι, είναι η φετινή παραγωγή της κορινθιακής σταφίδας στη Δυτική Ελλάδα και βεβαίως στην Ηλεία, γεγονός που προκαλεί τον έντονο προβληματισμό των παραγωγών οι οποίοι εκφράζουν φόβους για την εγκατάλειψη της συγκεκριμένης καλλιέργειας, λόγω μη απόδοσης.

Παρά την άσχημη εικόνα που παρουσιάζει η φετινή παραγωγή, η τιμή της κινήθηκε σε θετική τροχιά, φτάνοντας μέχρι και τα 1,20 ευρώ το κιλό, την ώρα που την προηγούμενη χρονιά μετά βίας έφτανε τα 90 λεπτά το κιλό.

Η αύξηση, πάντως, της τιμής της σταφίδας, που οφείλεται τόσο στη μειωμένη παραγωγή όσο και στην αυξημένη ζήτηση στο εξωτερικό, δεν ικανοποιεί διόλου τους παραγωγούς, οι οποίοι δεν κατάφεραν να βγάλουν τα έξοδά τους από τη φετινή καλλιέργεια. Η χρονιά ήταν πολύ απαιτητική από πλευράς καλλιεργητικών αναγκών, λόγω των προβλημάτων που παρουσιάστηκαν σε πολλές περιοχές της Ηλείας, με τη μαραμένη σταφίδα, αλλά και λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών και των μεγάλων αυξομειώσεων στη θερμοκρασία. Όπως αναφέρουν οι παραγωγοί, πέρα από τη χαμηλή βλάστηση και την ξήρανση των κλημάτων, κατά τη διάρκεια του χρόνου είχαν να αντιμετωπίσουν το χαλάζι στην αρχή της βλάστησης, την ξηρασία και στη συνέχεια τον καύσωνα.

Να σημειωθεί ότι στον Νομό Ηλείας, από τους 5.000 σταφιδοπαραγωγούς καλλιεργούνται περίπου 20.000 στρέμματα Κορινθιακής σταφίδας και παράγονται περίπου 7.000 τόνοι σταφίδας, υπό κανονικές συνθήκες.

Με τα σημερινά, όμως, δεδομένα, ολοένα και περισσότεροι σκέφτονται να αλλάξουν καλλιέργεια, αφού δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά. Το  Σεπτέμβρη του 2016 η σταφίδα «πνίγηκε» στα αλώνια από την κακοκαιρία, μέσα στο 2017 οι τεράστιες απώλειες δεν μπόρεσαν να αντικατασταθούν, ενώ η ξήρανση του φυτού ειδικά στην περιοχή της Ωλένης έχει φέρει σε απελπισία τους σταφιδοπαραγωγούς.

Το μόνο ίσως ενθαρρυντικό γεγονός, είναι ότι παρατάθηκε μέχρι τις 31 Ιανουαρίου, αντί για τα τέλη του Νοέμβρη, η προθεσμία που έχουν οι καλλιεργητές προκειμένου να παραδώσουν κατ’ ελάχιστο 150 κιλά προϊόντος ξηρής σταφίδας ανά στρέμμα σε εγκεκριμένες μεταποιητικές επιχειρήσεις για την καλλιεργητική περίοδο 2017, προκειμένου να καταστούν δικαιούχοι της συνδεδεμένης ενίσχυσης.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΟΜΑΤΑ: Από τις χειρότερες χρονιές, λόγω καιρού

Για τη χειρότερη χρονιά της τελευταίας δεκαετίας, τουλάχιστον, κάνουν λόγο οι παραγωγοί βιομηχανικής ντομάτας, καθώς ο άστατος καιρός δημιούργησε πολλά προβλήματα, εξαιτίας των οποίων –εφόσον παραμείνουν άλυτα– την επόμενη χρονιά τα στρέμματα που θα καλλιεργηθούν θα είναι πολύ λιγότερα.

Με απώλειες έκλεισε η φετινή χρονιά και στην περιοχή της Ηλείας, καθώς οι ποσότητες που παραδόθηκαν από τα μέλη της Ομάδας Παραγωγών στα εργοστάσια επεξεργασίας τοματοπολτού είναι λιγότερες σε σχέση με αυτές που είχαν συμπεριληφθεί στα συμφωνητικά. Ειδικά για τις πρώιμες ντομάτες, η μείωση άγγιξε το 40%, εξαιτίας των ζημιών από την κακοκαιρία, αφού οι καλλιέργειες πνίγηκαν στα λασπόνερα.

Στην Αμαλιάδα, οι ποσότητες που παραδόθηκαν από τα μέλη της Ομάδας Παραγωγών είναι στο εργοστάσιο της Unilever 12.500 τόνοι από τους 14.500 τόνους που προέβλεπε το συμφωνητικό και στο εργοστάσιο της Κύκνος 22.000 τόνους από τους 24.500 τόνους.

ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ: Αν και το χαλάζι έκανε τεράστια ζημιά, υπήρξε διπλάσια  αύξηση της παραγωγής σε σχέση με το 2016

Το 2017 ξεκίνησε με υψηλές προσδοκίες για το ελαιόλαδο και αν δεν υπήρχε το χαλάζι του Νοεμβρίου που σε πολλές περιοχές της Ηλείας κατέστρεψε εντελώς τις ελιές και προκάλεσε τεράστιες απώλειες στην παραγωγή πριν το ελαιομάζωμα, θα μπορούσε ο απολογισμός να είναι θετικός αφού υπήρχε και περιορισμένη δακοπροσβολή.

Παρ όλα αυτά όμως σε γενικές γραμμές, οι φετινές παραγωγές ελαιολάδου «ξόρκισαν» το κακό περσινό προηγούμενο του 2016, μια χρονιά για την οποία οι ελαιοπαραγωγοί είχαν να λένε «να φύγει και να μην ξανάρθει». Έτσι, ακόμα και στις περιοχές όπου οι καιρικές συνθήκες ανέτρεψαν τις αρχικές πολύ αισιόδοξες προβλέψεις, οι παραγωγές είναι τέτοιες που σαφώς –με μεμονωμένες εξαιρέσεις– επαναφέρουν την κανονικότητα και ισοφαρίζουν τις απώλειες και στην Ηλεία μιλάμε για αύξηση της παραγωγής κατά 150% περίπου ειδικά στις ελαιοκομικές περιοχές της Ζαχάρως και της Νότιας Ηλείας.

Σύμφωνα με το ypaithrow.gr . σε ένα διεθνές περιβάλλον, στο οποίο αναμένεται αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής κατά 14%, καθώς και αύξηση της κατανάλωσης κατά 5%, (εκτιμήσεις Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου – IOC), που θεωρείται ότι θα δώσει ώθηση και στις τιμές, η ελληνική παραγωγή δίνει αυξημένες ποσότητες με διψήφια ποσοστά. Σε ορισμένες περιοχές, μάλιστα, η αύξηση των ποσοτήτων ανέρχεται ακόμα και σε υπερδιπλασιασμό, όπως στην Ηλεία, όπου η αύξηση εκτιμάται στο 150%, στην Αργολίδα στο 140% κλπ. . Την ίδια στιγμή, και η ίδια η ποιότητα του ελαιολάδου, οι πολύ χαμηλές φετινές οξύτητες, ακόμα και κάτω από 0,2 σε περιοχές που είναι ταυτισμένες με την ελαιοκομία, όπως  στην Ηλεία, τη Μεσσηνία και τη Λακωνία, δημιουργούν βάσιμη αισιοδοξία για τις τιμές. Με τιμή εκκίνησης τα 4 ευρώ, έπιασαν στην πορεία και 4,60, για να παρουσιάσουν τις τελευταίες εβδομάδες μια αναμενόμενη, για το τέλος του χρόνου, κάμψη.

ΜΑΝΤΑΡΙΝΙ: Ανάμεικτες οι εντυπώσεις

Με αρνητικό πρόσημο κλείνει το 2017 για το μανταρίνι στον Νομό Ηλείας. Αν και η περίοδος συγκομιδής ξεκίνησε με τις καλύτερες προϋποθέσεις, εντούτοις, οι έντονες βροχοπτώσεις του Δεκέμβρη προκάλεσαν μεγάλη ζημιά στην Κλημεντίνη, τη «βασίλισσα» του μανταρινιού, με αποτέλεσμα ο καρπός να παρουσιάσει μονίλια.

Σύμφωνα με τους παραγωγούς, ποιοτικά το μανταρίνι ήταν πολύ καλό, αφού οι καρποί δεν παρουσίασαν προβλήματα από ασθένειες και εχθρούς. Η παραγωγή, όμως, ήταν ιδιαίτερα μειωμένη, λόγω των προβλημάτων ακαρπίας από τον παγετό και το χαλάζι, που είχε σημειωθεί στην περιοχή τον περασμένο Ιανουάριο. Έτσι, το 2017 η ποσότητα των μανταρινιών στον Νομό Ηλείας ήταν μειωμένη κατά 60%.

Η τιμή ξεκίνησε από τα 40 λεπτά και στην πορεία έπεσε στα 32 λεπτά το κιλό, ενώ, παραμονές Χριστουγέννων δεν υπήρχαν μανταρίνια, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια. Εξαιτίας της μειωμένης παραγωγής, δεν στάθηκε δυνατό να καλυφθεί η ζήτηση, τόσο από την εγχώρια αγορά όσο και από το εξωτερικό. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομάδας Παραγωγών Δίας στο Τραγανό, Κώστα Κυπριώτη, δεν μπορεί να γίνει καν απολογισμός της χρονιάς σε ό,τι αφορά το εμπορικό κομμάτι, αφού, ουσιαστικά, δεν έγινε εμπορία, καθώς η μειωμένη ποσότητα καταστράφηκε από τον καιρό.

ΠΑΤΑΤΑ: Σκαμπανεβάσματα με τιμές που κυνήθηκαν από 12-15 λεπτά το κιλό

Τον Απρίλιο του 2017, ξεκίνησε με καλούς οιωνούς για τους παραγωγούς στην Ηλεία η συγκομιδή της πρώιμης πατάτας,  καλή και ποιοτική παραγωγή και με καλές τιμές σε σχέση με το 2016 και γενικά στην περιοχή του κάμπου είχαμε καλή σοδειά. Οι υψηλές θερμοκρασίες στη συνέχεια  ταλαιπώρησαν τους πατατοπαραγωγούς προκαλώντας ταυτόχρονα μείωση στην παραγωγή, αλλά και κατρακύλισμα στις τιμές παραγωγού έως τα 10-15 λεπτά. Λίγο πριν την έναρξη της συγκομιδής της πρώιμης φθινοπωρινής πατάτας κι επειδή η εικόνα στην αγορά ήταν απογοητευτική καθώς υπήρχαν μεγάλα αποθέματα από την Δράμα και οι τιμές είχαν κατρακυλήσει, οι παραγωγοί είχαν στόχο να την αποθηκεύσουν για να καταναλωθεί στις γιορτές των Χριστουγέννων όπου ήταν ευνόητο ότι υπάρχει αυξημένη ζήτηση που ανεβάζει και την τιμή. Στις αρχές Νοέμβρη του 2017, μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Συλλόγου Πατατοπαραγωγών Ηλείας  Ανδρέας Τσουκαλάς δήλωσε ότι «η παραγωγή αναμένεται να είναι σε καλά επίπεδα και με καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Ο κύριος όγκος της συγκομιδής θα ξεκινήσει από Δεκέμβριο. Ωστόσο δεν φαίνεται να αλλάζει κάτι στην αγορά. Αυτή την εποχή οι πατάτες πωλούνται στα 13 – 15 λεπτά το κιλό. Τα στρέμματα καλλιέργειας πάντως φαίνεται να είναι μειωμένα. Εισαγωγές και ελληνοποιήσεις παραμένουν τα μεγάλα προβλήματα στην πατάτα».