Παίρνοντας ερέθισμα και αφορμή ότι αυγουστιασε και λίγο πολύ όλοι θα προσφέρουμε στον εαυτό μας λίγες έστω μέρες καλοκαιρινής ραστώνης αναζήτησα στη δισκοθήκη μου ένα παλιό τραγούδι του Γιάννη Σπανού σε ποίηση Ρώτα, με τη φωνή της Καίτης Χωματά – που πολύ μου άρεσε και με συγκίνησε, όταν το πρωτάκουσα
Ο L.P. δίσκος «Ανθολογία» είναι ο πρώτος του Σπανού με αυτό τον τίτλο, καθώς στα χρόνια που ακολούθησαν έγιναν τρεις (οι άλλοι δυο, αντίστοιχα, το 1968 και το 1975), με στίχους, κυρίως, ποιητών. Κι ήταν από τις μουσικές ανάσες στα χρόνια του ζόφου.
Ο πρώτος αυτός δίσκος περιείχε δώδεκα τραγούδια και, πλην του Ρώτα, ήταν ποιήματα των Αιμιλίας Δάφνη, Ναπ. Λαπαθιώτη, Γ. Βιζυηνού, Μυρτιώτισσας, Κ. Παλαμά. Κι εκτός της Χωματά, που ερμηνεύει άλλα τέσσερα, τραγουδούν: Μιχάλης Βιολάρης, Πόπη Αστεριάδη, Γιώργος Ζωγράφος, Γιάννης Πουλόπουλος – άπαντες μέλη της μουσικής οικογένειας, που ο δημιουργός της δισκογραφικής εταιρείας «Λύρα» Αλέκος Πατσιφάς είχε βαφτίσει Νέο Κύμα (από το γαλλικό NouvelleVague), που διέπρεπε κυρίως στις μπουάτ της Πλάκας.
«Το Χριστινάκι» θα μπορούσε να είναι ένα θαυμάσιο, νεανικό, καλοκαιρινό τραγούδι, αν δεν είχε τραγική κατάληξη – επειδή πρόκειται για ολόκληρη ιστορία. Στη γραφή του Ρώτα, το ποίημα αποτελείται από 21 τρίστιχα, απ’ όπου ο Σπανός μελοποίησε τα 14, χωρίς, ωστόσο, να λαβωθεί η ποίηση και το περιεχόμενό του.
Με ομαδικό πνιγμό πλήρωσαν τα 12 παιδιά την απόφασή τους να κλέψουν τη συμμαθήτριά τους Χριστίνα και ν’ ανοιχτούν ανέμελα και χαρούμενα με βάρκα στο πέλαγος, χωρίς όμως να ξέρουν να κουμαντάρουν το πλεούμενο. Που κάποια στιγμή ανατράπηκε – «Κι η βάρκα η ποθοπλάνταχτη / πάει στων νερών τα βάθη, / με του έρωτα τα πάθη». Και πάνε τα παιδιά… Ο ποιητής όμως ξεχωρίζει την απώλεια της Χριστίνας: «Δεν κλαίω τα δώδεκα παιδιά, / τους νιους τους μαθητάδες, / τις δώδεκα μανάδες, / μόν’ κλαίω τα μάτια τα γλαρά, / το λυγερό κορμάκι, / τ’ αγρίμι, το ελαφάκι, / που ήταν δώδεκα χρονών, / παρθένα Παναγιά μου, / κι έλαμπε η γειτονιά μου»…
Και, τελειώνοντας, να σταθώ σ’ ένα ακόμη τρυφερό καλοκαιρινό τραγούδι, της ίδιας σειράς του Σπανού – «Μια αγάπη για το καλοκαίρι», σε στίχους Γιώργου Παπαστεφάνου, που τραγουδά η Χωματά. Κομμάτι μελαγχολικό βέβαια κι αυτό, μια και αναφέρεται σ’ έναν εφήμερο έρωτα, αλλά έτσι είναι η ζωή (και) σε κάποια τραγούδια…
Μπικίνι: μικρούλι μαγιό, μεγάλη επανάσταση
Το μπικίνι, «μαγιό δύο τεμαχίων», το πλέον μικροσκοπικό ένδυμα στον κόσμο, έκανε την εμφάνισή του στις 5 Ιουλίου 1946 χάρη στον Γάλλο μηχανικό αυτοκινήτων, Λουί Ρεάρ, η οικογένεια του οποίου δραστηριοποιείτο στο εμπόριο εσωρούχων. Λανσαρίστηκε από τη στρίπερΜισελίνΜπερναντινί στο Παρίσι, η οποία κρατούσε ένα σπιρτόκουτο για να δείξει, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι αυτό που φορούσε άνετα μπορούσε να χωρέσει σε τόσο περιορισμένες διαστάσεις. Το μπικίνι λοιπόν παρουσιάστηκε ως μεγάλη είδηση, έγινε σύμβολο για να αναδείξει η γυναίκα το σώμα της και να το απελευθερώσει.
Από τότε το μπικίνι πολεμήθηκε και τρελά αγαπήθηκε. Ο συγγραφέας Ηλίας Καφάογλου αναλύει το φαινόμενο σε όλες του τις διαστάσεις στο βιβλίο του «Η δημοκρατία στην παραλία: Μικρό δοκίμιο για το μπικίνι», που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόρτες.
■ Το μπικίνι και η δημοκρατία. Το μπικίνι, όταν πρώτη φορά εμφανίστηκε, κατέστη σύμβολο για να αναδείξει μια γυναίκα το σώμα της. Συνιστά και συστήνει, επομένως, σύμβολο κοινωνικής διάκρισης, αφού η γυναίκα πρέπει να ξοδέψει χρήματα έτσι ώστε να διατηρήσει το σώμα της «με προδιαγραφές μπικίνι». Συνιστά ακόμα μέτρο για να επικρίνονται οι ατέλειες -πόσο ερωτεγενείς, ωστόσο, μπορεί να είναι…-, αυτές που δεν συνάδουν με το σώμα «γλυπτό», το οποίο τα γυναικεία περιοδικά ανέδειξαν και πρόβαλλαν – και το κάνουν ακόμα. Είναι σέξι το μπικίνι, γι’ αυτό το λάνσαραν συνήθως χυμώδη μοντέλα, είναι αποκαλυπτικό, συνιστά εξολκέα ανδρικών φαντασιώσεων, είναι αναπόσπαστο από την κουλτούρα του μαυρίσματος και αυτήν του ναρκισσισμού.
Το μπικίνι είναι μια κάποια εκδίκηση στη ρουτίνα της καθημερινότητας, στη μονοτονία της, σήμα ανεμελιάς. Τονίζει και αναδεικνύει τη… διαβολική ομορφιά, γι’ αυτό και η Καθολική Εκκλησία το εξόρισε στο πυρ το εξώτερον. Κάνει το σώμα από απόσταση επιθυμητό,είναι επίσης, σήμα και απόδειξη νεανικότητας, πρόκριμα άνεσης, διακήρυξης ελευθερίας. Τα σώματα στην παραλία είναι τρωτά στο βλέμμα, ενδοτικά σε κάθε λογής εισβολείς, εκτεθειμένα στο κοινωνικό ζάπινγκ.
