Τον Ηλείο, καταγόμενο από την Αρχαία Ολυμπία φιλόσοφο Παναγιώτη Κονδύλη, τίμησε με ένα σπουδαίο επιστημονικό συνέδριο για τη ζωή του και κυρίως για το έργο του, η πατρώα γη, όπου διακεκριμένοι επιστήμονες από το χώρο της Πανεπιστημιακής Κοινότητας αλλά και της πολιτικής, έκαναν πολύ σημαντικές εισηγήσεις που έριξαν φως στην προσωπικότητα και το έργο του.
Έτσι, χθες το μεσημέρι, ολοκληρώθηκε στο συνεδριακό της ΕΦΑ Ηλείας στο ΣΠΑΠ Αρχαίας Ολυμπίας με τις τελευταίες εισηγήσεις, το τριήμερο συνέδριο με τίτλο «Η διαρκής επικαιρότητα της σκέψης του Παναγιώτη Κονδύλη». Το συνέδριο διοργάνωσε ο Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας, υπό την αιγίδα της Βουλής, στην μνήμη του Ηλείου Φιλοσόφου Παναγιώτη Κονδύλη (1943-1998).που γεννήθηκε στο Δρούβα Αρχ. Ολυμπίας.
Τις εργασίες του Συνεδρίου, άνοιξε την Παρασκευή το απόγευμα, ο Γενικός Γραμματέας της Βουλής των Ελλήνων, Κωνσταντίνος Αθανασίου, όπου στο χαιρετισμό του ανέφερε μεταξύ άλλων πως «… ο Παναγιώτης Κονδύλης άφησε ένα σημαντικό έργο και ένα διακριτό στίγμα στην Ευρωπαϊκή πνευματική ζωή. Ο Κονδύλης ήταν πολλά πράγματα. Ήταν φιλόσοφος, συγγραφέας μεταφραστής υπεύθυνος εκδοτικών σειρών. Δούλεψε σε πάρα πολλά πεδία, στο ινστιτούτο ιδεών στην κοινωνική ιστορία, την φιλοσοφία και γενικά έχει ένα ευρύ έργο το οποίο αποτυπώνει μία συνολική κοινωνική πολιτική και φιλοσοφική αναζήτηση.
Είμαι βέβαιος ότι τις επόμενες μέρες πιο αρμόδιοι από εμένα θα συζητήσουν περισσότερα πράγματα όπως την πρωτοτυπία της σκέψης του, για παράδειγμα όταν συζητούσε την ιστορία και τη γενεαλογία του συντηρητισμού για τις ριψοκίνδυνες κριτικές αναγνώσεις του σε κλασικούς όπως ο Smith, ο Klauser, ο Marx, αλλά και για την μεθοδολογική του αυστηρότητα η οποία όμως πάντα ήταν μία ανοιχτή σε προκλήσεις σκέψης αλλά και για τις στιγμές της ιστορίας που η σκέψη του Κονδύλη είναι πολύ ισχυρή και χρήσιμη αλλά και για εκείνες τις στιγμές του έργου του που προκάλεσαν πάρα πολλές διαμάχες και συγκρούσεις… Χάρη στην δουλειά του Κονδύλη (ως μεταφραστή) ήρθαν στην Ελλάδα πάρα πολύ κρίσιμα έργα της Ευρωπαϊκής γραμματείας αλλά και το κομμάτι αυτό ήταν άμεσα συνδεδεμένο με την υπόλοιπη δουλειά του.
Ο Κονδύλης δημιούργησε ένα οικοσύστημα, ένα συνολικό περιβάλλον που είναι απαραίτητο για να καταλάβουμε την συνολική του δουλειά. Έχει συζητηθεί αρκετά η υποδοχή που έτυχε η Κονδύλης από την Ελληνική πνευματική και ακαδημαϊκή ζωή. Συνήθως ακολουθούμε το σχήμα που λέει ότι ο Κονδύλης δέχτηκε μία μικρόψυχη απόρριψη από την ακαδημαϊκή ζωή. Πολλοί έχουν γράψει γι αυτό, πολλοί το έχουν συζητήσει γι αυτό».
Τις εργασίες έναρξης του συνεδρίου παρακολούθησε και ο Μητροπολίτης Ηλείας κ.κ. Γερμανός όπου στον χαιρετισμό του τόνισε πως «… είναι γνωστό ότι ο Χριστιανισμός λέει να αγαπάμε τον συνάνθρωπο ως τον εαυτό μας. Επομένως όποιος από τους ανθρώπους εκδηλώνει όλες του τις δυνάμεις για τον συνάνθρωπο πρώτα και μετά για τον εαυτό του, αυτό πρέπει να του λάβουμε ιδιαίτερη τιμή. Όταν ένας τέτοιος άνθρωπος όπως ο Παναγιώτης Κονδύλης πρόσφερε όλο του τον εαυτό για τον συνάνθρωπο μόνο ιδιαίτερη ικανοποίηση και ανάγκη νοιώθω να τον τιμήσω κι εγώ αφού πρώτα ο ίδιος μας τίμησε με τον λόγο του και όλα του τα γραπτά».
Ο δήμαρχος Αρχ. Ολυμπίας Θύμιος Κοτζάς, ως οικοδεσπότης ανέφερε ότι «… πριν από χιλιάδες χρόνια φωτισμένοι άνθρωποι με ανοιχτούς πολιτικούς ορίζοντες δημιούργησαν στον τόπο αυτό το Ολυμπιακό θαύμα. Μία γοητευτική πραγματικότητα χωρίς προηγούμενο. Όλοι όσοι είστε εδώ αλλά και όσοι πάτησαν την ήρεμη κοιλάδα του Αλφειού έχουν αισθανθεί το μοναδικό μήνυμα που εκπέμπει αυτό το τοπίο. Την πίστη στην άμυλα, την ειρήνη, την συναδέλφωση ανάμεσα στους λαούς. Οι δοκιμασίες της ιστορίας δεν έσβησαν το μήνυμα της Ολυμπίας.
Η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων πριν από 120 περίπου χρόνια άνοιξε μία νέα σελίδα στην ανθρωπότητα μία ελπιδοφόρα προοπτική για κάθε άνθρωπο στον πλανήτη. Όμως αυτό που έπαιξε αποφασιστικό ρόλο ώστε να καταφτάνουν στην Ολυμπία άνθρωποι από όλα τα μέρη της Ελλάδας και της μεσογείου ήταν ότι ο τόπος αυτός είχε μετατραπεί για 1200 χρόνια σε χώρο διαλόγου. Ίσως αυτό είναι ένα ακόμα στοιχείο του Παναγιώτη Κονδύλη που ήταν ένα λαμπρό πνεύμα της διανόησης. Ο φιλόσοφος που εάν ζούσε θα ήταν σε μεγάλο βαθμό ο διαμορφωτής της σύγχρονης φιλοσοφικής σκέψης».
Η πρώτη συνεδρία με τίτλο: «Έθνος, τέχνη, ιδεολογία» είχε σημαντικές παρουσίες όπως αυτή του Επίκουρου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς Ηλία Παπαγιαννόπουλου όπου ανέπτυξε το θέμα «Ο Παναγιώτης Κονδύλης και η νεοελληνική ιδεολογία». Ακολούθησε ο αναπληρωτής καθηγητής της ΕΚΠΑ Μάνος Στεφανίδης, με θέμα της ομιλίας του, «Παναγιώτης Κονδύλης – Το φθίνον έθνος». Στη συνέχεια ο ποιητής, δοκιμιογράφος και μεταφραστής Κωνσταντίνος Κουτσουρέλης, ανέπτυξε το θέμα «Στοχασμός των σπλάχνων: Ο Παναγιώτης Κονδύλης για την ποίηση και τη γλώσσα». Ο πρώτος κύκλος του συνεδρίου ολοκληρώθηκε με τον εκδότη Γιώργο Καραμπελιά, όπου στην ομιλία του ανέπτυξε το θέμα «Βάφοντας με γκρίζο πάνω στο γκρίζο: ή ο Παναγιώτης Κονδύλης και η εξάντληση της σοσιαλιστικής επαγγελίας». Εξισου σημαντικές ομιλίες έγιναν και την δεύτερη μέρα του Συνεδρίου.
Η τελευταία μέρα των εργασιών ξεκίνησε χθες το πρωί με μια προσωπική μαρτυρία του Καθηγητή και κριτικού Κώστα Γεωργουσόπουλου που καθήλωσε στην κυριολεξία το κοινό, όπως άλλωστε συνηθίζει πάντα με τον εξαίρετο και από στήθους λόγο του, όπου μίλησε για τον Παναγιώτη Κονδύλη της παρέας. Μια τελείως διαφορετική προσέγγιση για τον άνθρωπο Παναγιώτη Κονδύλη, γιατί ακόμα και οι φιλόσοφοι και μεγάλοι διανοητές, έχουν και την άλλη, την καθημερινή και ανθρώπινη πλευρά τους.
Ακολούθησαν ομιλίες από τον Λεωνίδα Σταματελόπουλο και την Παναγιώτα Βάσση και ακολούθησε ένα Στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Παναγιώτης Κονδύλης και πολιτική συγκυρία» όπο την εισαγωγή και τον συντονισμό είχε ο ο βουλευτής Κώστας Τζαβάρας . Συμμετείχαν οι Κωνσταντίνος Δουζίνας Βουλευτής, Καθηγητής Birkbeck College Λονδίνου Νικόλαος Ξυδάκης Βουλευτής, πρώην Υπουργός Γεράσιμος Μπαλαούρας, Βουλευτής Θεόδωρος Ρουσόπουλος, πρώην Υπουργός, πρώην Βουλευτής,Καθηγητής European University Cyprus, Διδάκτωρ Ιστορίας The University of Edinburgh.
Ομιλία του Μ. Μπαλαούρα στο Συνέδριο για τον Π. Κονδύλη
Ο Κονδύλης ένας μαχητικός Ευρωπαίος διανοητής
Παίρνοντας το λόγο για τον μαχητικό φιλόσοφο και πολιτικό διανοητή Παναγιώτη Κονδύλη, που επηρέασε σημαντικά την Ευρωπαϊκή πνευματική ζωή,ο Μ. Μπαλαούρας εξέφρασε την αμηχανία του να τοποθετηθεί ως αριστερός απέναντι στον διανοητή Κονδύλη, ο οποίος, βαθύς γνώστης της Μαρξιστικής ανάλυσης αλλά και της σκέψης του Μακιαβέλι, είχε πει σε συνέντευξή του: «Εγώ ανατέμνω τις ιδεολογικές ψευδαισθήσεις αριστερών και δεξιών με τα ίδια αναλυτικά εργαλεία κι αναλόγως με του ποιου τις ιδεολογικές αυταπάτες θίγω κάθε φορά, οι πιο πολλοί με βαφτίζουν αριστερό ή δεξιό».
«Το σίγουρο είναι ότι ο Παναγιώτης Κονδύλης, με τα πολιτικά γραπτά του, λειτούργησε αποδομητικά και καυστικά και προς τα δεξιά και προς τα αριστερά» συμπέρανε ο Μ. Μπαλαούρας, που πολλοί τον περιγράφουν, ακόμα καιως «προφήτη» όχι μόνον της ελληνικής κρίσης, αλλά και της κατάστασης της Ευρώπης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.
«Σε ό,τι αφορά ειδικά την Ευρώπη, ο Κονδύλης εξέφρασε απόλυτη δυσπιστία απέναντι στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, όχι μόνον γιατί προέβλεπε ότι με την παγκοσμιοποίηση θα συρρικνώνονταν το μερίδιο της Ευρώπης στον παγκόσμιο πλούτο προς όφελος του Τρίτου Κόσμου, με αποτέλεσμα την ανάδυση κοινωνικών εντάσεων στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών κοινωνιών, αλλά και γιατί οι οικολογικές και μεταναστευτικές πιέσεις της νέας εποχής θα ενίσχυαν τις κεντρόφυγες δυνάμεις μέσα στην Ευρώπη, θα έκαναν το κάθε κράτος να στραφεί στον εαυτό του και θα οδηγούσαν εν τέλει κάποια ευρωπαϊκά κράτη να ξαναϋψώσουν τα σύνορά τους».
Και για την Ελλάδα, τι είπε; Ότι η χώρα μας, στη νέα εποχή θα κινδύνευε να συρρικνωθεί περαιτέρω λόγω της ολίσθησής της στον «παρασιτικό καταναλωτισμό», δηλαδή την αύξηση του εσωτερικού και εξωτερικού δανεισμού, με σκοπό όχι τη χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων αλλά την εισαγωγή καταναλωτικών αγαθών από το εξωτερικό, ο οποίος θα «υπονόμευε την ανεξαρτησία της χώρας και την αυτοτέλεια των εθνικών της αποφάσεων».
Ο βουλευτής θεωρώντας ότι οι εκτιμήσεις του Κονδύλη, παρά τη μεγάλη τους αξία, επιδέχονται κριτικής, γιακάποιες από τις προβλέψεις του για την Ευρώπη, ενώ όσον αφορά τη χώρα μας, ανέφερε: «Ο Κονδύλης, ως μαχητικός διανοητής,συγκλίνονταςμε απόψεις μέρους τηςτότε Αριστεράς,παρουσίασετη θέση του ότι το ελληνικό παραγωγικό πρότυπο 1980-2008 ήταν πελατειακός καταναλωτισμός με δανεικά, με αδιαφορία για την πραγματική παραγωγική οικονομία και με εύνοια του κράτους προς την αποβιομηχάνιση και τη στροφή στις υπηρεσίες.
Είδε σωστά ότι η πίστη των ελληνικών ελίτ πως η ευρωπαϊκή ένταξη της Ελλάδας χώρας θα έλυνε αυτόματα όλα τα προβλήματα ήταν μύθος, που τη βόλευε. Ιδιαίτερα η ένταξη στην ΟΝΕ που προβλήθηκε ως η απόλυτη λύση του ελληνικού οικονομικού προβλήματος όχι μόνον δεν βοήθησε αλλά επιδείνωσε δραματικά το πρόβλημα του παρασιτικού καταναλωτισμού. Και μόνο η καλπάζουσα αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, από 4% στο τέλος της δεκαετίας του ΄90 σε 14% το 2008, τα λέει όλα».
«Εν τέλει η Ελλάδα χρεοκόπησε», συνέχισε ο Μάκης Μπαλαούρας,«κι αν δεν έχασε μέρος της εδαφικής κυριαρχίας προς όφελος της Τουρκίας όπως φοβόταν ο Κονδύλης, έγινε κράτος με περιορισμένη κυριαρχία, υποχρεωμένο να εφαρμόζει τις νεοφιλελεύθερες συνταγές που του υπαγόρευαν οι δανειστές του. Έτσι οδηγηθήκαμε σε μια πρωτοφανή για καιρό ειρήνης ύφεση 25% και τη θυσία μιας ολόκληρης γενιάς, που είτε φυτοζωεί άνεργη στην Ελλάδα είτε πήρε το δρόμο για το εξωτερικό. Η ελληνική πολιτική τάξη που έκανε τις επιλογές οι οποίες έφεραν τη χώρα στη χρεοκοπία, αυτή η πολιτική τάξη που στα χρόνια των παχιών αγελάδων εκμαυλιζόταν πρόθυμα, την ώρα όμως της κρίσης, πήγε να ρίξει την ευθύνη στο λαό με το ‘μαζί το φάγαμε’, χρεοκόπησε κι αυτή».
Τελειώνοντας, ο Μ. Μπαλαούρας τόνισε ότι δε συμμερίζεται την άποψη του Κονδύλη περί καθολικής ευθύνης του ελληνικού λαού για τη χρεοκοπία, ενώ όσον αφορά την Ευρώπη κατέληξε: «Υπήρξαν δύο Ευρώπες, διαφορετικές σε κάθε φάση. Ήταν διαφορετική η οραματική Ευρώπη των κοινωνικών κρατών με τη πρόταση γιαμετα-εθνική Ευρώπη που κυριάρχησε ως το 1989. Μεταμορφώθηκε σε κάτι άλλο η Ευρώπη, από την εποχή του Μάαστριχτ και της ΟΝΕ, όταν συνδέθηκε με το νεοφιλελεύθερο οικονομικό πρόταγμα».
