Άρθρο από τον κτηνιάτρο Πύργου Γιάννη Καλογερόπουλου για την γνωστή θανατηφόρο ζωοανθρωπονόσο
Η λεπτοσπείρωση, μια γνωστή θανατηφόρος ζωοανθρωπονόσος(προσβάλλει ανθρώπους και ζώα) υπάρχει και στον νομό μας. Ίσως την έχουμε ακούσει και σαν ”αρρώστια των ποντικιών”.
Μας είναι γνωστή από το 1886 σαν νόσος του WEIL στον άνθρωπο. Η γεωγραφική της εξάπλωση είναι παγκόσμια, με πάνω από 200 ορρότυπος του μικροβίου Leptospica spp. Μας ενδιαφέρει, γιατί μπορεί να είναι οξεία, ή ατυπική χωρίς ειδικά συμπτώματα ή και λανθάνουσα χωρίς συμπτώματα. Είναι μια λοιμώδης ασθένεια των ποντικιών, χοίρων, βοοειδών, προβάτων, αιγών, κουνελιών, ακόμα και γάτας, αλεπούς. Γενικά ”ρεζερβουάρ” της αρρώστιας είναι όλα τα θερμόαιμα ζώα.
Τα μολυσμένα ζώα αποβάλλουν τις λεπτόσπειρες σε μεγάλο αριθμό με τα ούρα ή τα κόπρανα και έτσι μολύνονται νερό – στέρνες – στάσιμα νερά – τρόφιμα – χόρτα. Το μικρόβιο ζει σε υγρό περιβάλλον, πεθαίνει όμως με τη θερμοκρασία – ξηρασία και τα συνηθισμένα αντισηπτικά (π.χ. χλωρίνη).
Ο άνθρωπος και τα ζώα μολύνονται από τον οφθαλμικό, ρινικό, στοματικό και εντερικό βλεννογόνο ή από το δέρμα ερχόμενος σε επαφή με μολυσμένα τρόφιμα, χορταρικά, πίνοντας μολυσμένο νερό ή ακόμα πατώντας ή κολυμπώντας σε αυτό. Μόλυνση από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι σχεδόν απίθανη.
Παράγοντες που επιδρούν στην ευπάθεια και μετάδοση της νόσου είναι :
- Τα ποντίκια
- Τα σκυλιά, όταν ο τρόπος στέγασης επιτρέπει την επαφή με ποντίκια.
- Εποχή – κλίμα, εμφανίζεται όλο το έτος αλλά κυρίως τους θερινούς μήνες και αρχή φθινοπώρου.
- Διατροφή – πόση μολυσμένου νερού.
Ποιοι άνθρωποι κινδυνεύουν: Προσωπικό σφαγείων, εργάτες που ασχολούνται με εργασίες σε βόθρους, αγρότες που έρχονται σε επαφή με ζώα ή γεωργικές εργασίες (πότισμα, καλλιέργεια ρυζιού, καθαρισμός σε γράνες, αποχετεύσεις), κτηνίατροι, προσωπικό εργαστηρίων.
Η νόσος έχει απότομη εμφάνιση με ποικιλία συμπτωμάτων, με ταχεία εξέλιξη και θάνατο κατά κανόνα. Εμφανίζει υψηλό πυρετό. Στην αρχή του μικροβίου κάνει σηψαιμία (το βρίσκουμε στο αίμα) κι εντοπίζεται σε νεφρά και ήπαρ. Επίσης βρίσκουμε Ίκτερο (κιτρίνισμα) στο δέρμα, βλεννογόνους, λευκό των οφθαλμών (αποτέλεσμα της προσβολής του ήπατος και της έντονης αιμολύσεως). Ο θάνατος οφείλεται στην αιμόλυση και στην ουραιμία λόγω κακής λειτουργίας των νεφρών.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΖΩΑ
Σκύλος: α) Ικτερικός τύπος: απότομη εμφάνιση, υψηλός πυρετός 40- 41 βαθμοί και άνω. Ανορεξία – κατάπτωση – εμετός – διάρροια, πολλές φορές αιμορραγική αφυδάτωση. Ο Ίκτερος (κιτρίνισμα), ένα από τα κυριότερα συμπτώματα εμφανίζεται σε δέρμα και βλεννογόνους με χρώμα κίτρινο (λεμονί έως πορτοκαλί).
β) Αιμορραγικός τύπος: απότομη εμφάνιση, υψηλός πυρετός 40- 41 βαθμοί, ανορεξία, κατάπτωση, συμφόρηση βλεννογόνων οφθαλμού, αστάθεια, δίψα, εμετός με αιμορραγικό περιεχόμενο. Στον βλεννογόνο του στόματος έχουμε επίσης μυϊκό τρόμο – ταχυπαλμία – απίσχναση – αφυδάτωση.
γ) Αφανής τύπος (Η πιο επικίνδυνη μορφή): Είναι συχνότατος στα σκυλιά ή και στα ποντίκια. Δεν έχουμε κανένα σύμπτωμα, αλλά το ζώο νοσεί και μεταδίδει κατά χιλιάδες τη λεπτοσπείρωση με τα ούρα στο περιβάλλον. Μπορεί να έχουμε αναζωπύρωση σε οξεία φάση.
Βοοειδή: πυρετός – ανορεξία – δύσπνοια – ίκτερος – αναιμία – αιμοσφαιρινουρία (κόκκινα ούρα). Τα ενήλικα ζώα δεν πεθαίνουν. Στις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής έχουμε μείωση στην γαλακτοπαραγωγή ή και παχύρευστο αιμορραγικό έκκριμα μαστού χωρίς αλλοιώσεις μαστίτιδας (οίδημα – κοκκίνισμα – πόνο).
Χοίροι: αποβολές, πυρετό, ίκτερο, αιμορραγίες, θάνατο.
Άλογα: πυρετό – αδυναμία – ίκτερο ή και περιοδική οφθαλμία. Η θεραπεία γίνεται χωρίς να είναι πάντα αποτελεσματική με υψηλές δόσεις πενικιλίνης – Στρεπτομυκίνης – Βιταμίνης C – Βιταμίνης Κ – ορρούς.
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ
Συστηματική καταπολέμηση με ειδικά φάρμακα ποντικιών και αρουραίων. (Να αποφεύγουμε τα γεωργικά δηλητήρια γιατί έχουμε μόλυνση των υπόγειων νερών και συχνά ατυχήματα με άλλα οικιακά ζώα συνήθως θανατηφόρα, γιατί δεν υπάρχουν αντίδοτα). Να δίνουμε στα ζώα μας καθαρό νερό και όχι από στέρνες, χωρίς χλωρίωση. Οι ζωοτροφές να είναι πάντα σε καλή κατάσταση, αποθηκευμένες, ώστε να μην υπάρχει η δυνατότητα να μολύνονται από κόπρανα ποντικιών. Συστηματικός εμβολιασμός όλων των σκυλιών από τον κτηνίατρο ανά 6μηνο. Κατάλληλα προστατευτικά ενδύματα. Λαστιχένιες μπότες – γάντια – προστατευτικά γυαλιά για όσους εργάζονται σε κανάλια – βόθρους κλπ. Κάψιμο ή βαθύ θάψιμο με απολύμανση νεκρών ζώων (όχι πέταγμα στη γράνα/ ποτάμι/ δάσος). Συστηματική απολύμανση στους βόθρους των σφαγείων – βουστασίων – χοιροστασίων – ποιμνιοστασίων.
