Ανοικτή επιστολή προς τον Κύριον Υπουργό Παιδείας Φίλη
Κύριε Υπουργέ,
Μά την Αλήθεια, δεν είχα φανταστεί πως, εκτός από τον ηχητικό, υπάρχει επίσης στενός ενεργειακός δεσμός ανάμεσα στο πολιτικό όνομα «ΣΥΡΙΖΑ» και στο επίρρημα «Σύρριζα». Και, στην γλώσσα μας, το επίρρημα δηλώνει «ξερρίζωμα, κόψιμο από τη ρίζα». Και, ιδού: Φανερές οι προθέσεις του Υπουργείου σας για ξερρίζωμα αξιών, θεσμών, παραδόσεων, ιδεολογιών: Κατάργηση παρελάσεων (μαζί με κάποιους λογογράφους), κατάργηση σχολικής προσευχής, αφαίρεση εικόνων από τις σχολικές αίθουσες, στιγματισμός των κληρικών (πάλι μαζί με επώνυμους φιλοσοφικούς υποστηρικτές), κ.ά. Εσχάτως, γίνεται λόγος για αποποινικοποίηση της βλασφημίας, ένα μέτρο χωρίς αντίκρισμα, ως εάν η βλασφημία να είχε ποτέ ποινικοποιηθεί… Αλλά, εκεί που με ασίγαστη μανία επιτίθεται το κόμμα σας, είναι το μάθημα των θρησκευτικών. Ωσάν αυτό να αποτελεί κακόηθες μόρφωμα για την σπουδάζουσα νεολαία και πρέπει να εξαιρεθεί ως ένας όγκος του εγκεφάλου που προκαλεί, μεταξύ των άλλων, ορθοστατικήν ανισοροπία…
Δεν έχω καμία πρόθεση σ’ αυτή την επιστολή, να κρίνω τις ενέργειες τόσον του Υπουργείου σας, όσον και εκείνες κάποιων Ιεραρχών που, ασφαλώς, και οι δύο παρατάξεις, υπερβαίνουν την ρεαλιστική λογική. Και τούτο διότι, τόσον εσύ όσον και εκείνοι, θα πρέπει να κατανοήσουν ότι, έναντι κάθε καλής η κακής σκοπιμότητας, αδιάβλητη στέκεται η συνείδηση του Λαού. Και προτείνω ως παράδειγμα την προ- ή/και μετα- Σοβιετική Ρωσία που στάθηκε αδύνατο να φιμωθούν τα θρησκευτικά και πατριωτικά αισθήματα του Λαού: «Ου φιμώσεις βούν αλοώντα». Συνεπώς, εμείς, ο Λαός, ούτε πολιτικές «μεταρρυθμίσεις» υπολογίζομε, ούτε σκέψεις ανεδαφικές υιοθετούμε. Αυτό σημαίνει ότι κάθε Πολιτική έχει αρχή και τέλος. Και, μετά το τέλος, ακολουθεί η πολυπόθητη ηλιοφάνεια. Όπως ακριβώς στη σημερινή Ρωσία που είναι έντονα θρησκευτική.
Σκοπός της επιστολής μου αυτής, είναι η άλλη όψη του μαθήματος των Θρησκευτικών, έστω, με τις δικές σας νεοαριστερές προθέσεις : Αυτό, είναι ένα μάθημα Θεοκρατικό, όχι όμως ξύλινα αφηγηματικό όπως η Ιστορία. Στην τελευταία παρατίθενται κυρίως πολεμικά ή /και ταξικά γεγονότα με τα οποία μας «μπάφιασαν» στα σχολικά μας τα χρόνια, όχι λιγώτερο και σήμερα, καλοί μεν, αλλά επιταγμένοι παιδαγωγοί. Στα Θρησκευτικά η Ιστορία διέρχεται από δρόμους πολιτιστικούς, φιλοσοφικούς και δεοντολογικούς, ό,τι χρειάζεται η προσωπικότητα του νεαρού ανθρώπου για μία επιτυχημένη ένταξη στο Κοινωνικό σύνολο. Και, τόσον η Παλαιά, όσον και η Καινή διαθήκη αφηγούνται ρεαλιστικά πλήθος επεισοδίων που, με διλήμματα, προβληματισμούς, πάθη και εμπάθειες, όχι όμως ολιγώτερο με ιαμβικούς χειρισμούς, σχεδόν αδιόρατα, προγυμνάζουν τη σκέψη σε ευτυχισμένην απόληξη εσωτερικής η/και εξωτερικής πάλης του ανθρώπου με τις ποικίλες μορφές της καθημερινής ζωής. Και, πρέπει ακριβώς να σταθούμε με παιδαγωγικήν ευλάβεια εμπρός στον σπουδαστή της Θρησκευτικής αγωγής στον λογισμό του οποίου συνωθούνται ένστικτα (κυρίως σεξουαλικά), κατακτητικά, επιδεικτικά, κάποτε και επιθετικά. Και, δυστυχώς, στις ημέρες μας βιώνομε όλο και περισσότερο τα τελευταία με απολήξεις εγκληματικές. Και ο νεοσύστατος ανθρώπινος λογισμός του Γυμνασίου /Λυκείου, στέκεται αμήχανος, ίσως και έντρομος, μπροστά σε αυτή την πρωτόγνωρη επανάσταση. Και, είναι πολύ εύκολο να εκτραπεί σε πράξεις ανώφελες , επιβλαβείς, επικίνδυνες.
Ενδεικτικά, σου παραθέτω μικρό απόσπασμα από την «Χριστιανικήν Ηθική»της παλαιάς 8ης, που αναφέρεται στον Επίκουρο: «Όταν λέγομεν ηδονή δεν εννοούμε τις γενετήσιες απολαύσεις ή τα πλούσια γεύματα που σηκώνει η πολυτελής τράπεζα, αλλά τον νηφάλιον στοχασμόν που ερευνά και ανακαλύπτει διατί πράττομεν τούτο και αποφεύγομε εκείνο…» (Διογένης ο Λαέρτιος, επιστολή προς Μενοικέα). Η, ακόμη, στο ίδιο μάθημα: Ασφαλώς, στον Αρχαίον Ελληνικό κόσμο έλαμψαν κάποια πνεύματα όπως του Σωκράτη και του Πλάτωνα, όμως, κανείς από αυτούς δεν προσέγγισε τόσον στενά την ανθρώπινη ψυχή όσον η μόνη ειδική για τον κάθε άνθρωπο, Διδασκαλία του Ιησού». Ασφαλώς, Υπουργέ μου, τέτοια μηνύματα δεν κατατίθενται ούτε στους νόμους της Φυσικής, ούτε στον πόλεμο των δύο Ρόδων της Ευρωπαϊκής Ιστορίας… Και τους μεν πρώτους, ύστερα από την αφόρητη καταπίεση των Πανελληνίων ( έτσι όπως συ και οι προκάτοχοί σου τους καταντήσατε, ενώ δεν θα έπρεπε) , τους πετάμε με αγανάκτηση και ο πόλεμος των δύο Ρόδων απόμεινε στο μυαλό μας ως ιστορική επιγραφή… Χιλιάδες όμως φορές όλων τα στόματα επαναλαμβάνουν: «Ο … διαβαίνει το Γολγοθά του»
Τυχαίνει να είμαι Ιατρός και η ζωή μου ολόκληρη αναλώθηκε στην βοήθεια του πάσχοντος συνανθρώπου. Κι όμως: Χωρίς να είμαι «θρήσκος ή θεούσης», πλειστάκις ήλθα σε άμεση συνάφεια με διδάγματα θρησκευτικά σε στιγμές αμηχανίας ή ιατρικής δυσκολίας , ακριβώς από εκείνα τα μαθήματα του Γυμνασίου…και όχι μόνον: Σε άσχετες στιγμές της καθημερινής ζωής, σε φιλικές συζητήσεις, επικαλεσθήκαμε πλειστάκις ευρύτερους κανόνες της Χριστιανικής Ηθικής, ακόμη και νομικούς, και δεν ξεχνώ πως στην παλαιάν 8η, πρωτόμαθα τη διαφορά καθήκοντος και δικαιώματος , ως επίσης την περίφημη προσταγή του Γερμανού Ι. Kant, τη διάστασή της από την Θρησκεία του Ιησού… και τόσα άλλα…
Θεωρώ, πως με αυτή τη βραχεία επιστολή, σου υπενθύμισα κάποιες από τις αμέτρητες θέσεις των Θρησκευτικών τις οποίες, εξ άλλου γνωρίζεις πολύ καλά. Τώρα, αν λόγοι πολιτικοί σου επιβάλλουν τακτική «ξερριζώματος», αυτό είναι άλλο θέμα. Και σ’ αυτήν όμως την περίπτωση, σου υπενθυμίζω τον αντίλογο του Αίμονα στον πατέρα του: «Εγώ μόνον γνωρίζω πόσο ο Λαός κατακρίνει την απόφασή σου να θανατώσεις την Αντιγόνη. Τα λόγια τους δεν φθάνουν στην αυλή σου επειδή σε φοβούνται…»
Με εκτίμηση
Ιωάννης Κάνδυλας,
Διευθυντής Καρδιολόγος , MD, PhD
Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών
