Με αφορμή τα δημοσιεύματα της Εφημερίδας Πρωινή για τους «αλεξιπτωτιστές» που μέχρι σήμερα λυμαίνονται τα έργα του Ταμείου Μολυβιάτη στην Ηλεία ο πρώην πρόεδρος του Συνδέσμου εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ν. Ηλείας, Μηχ/γος-Ηλεκ/γος- Μηχανικός Ε.Δ.Ε. Νίκος Διάκος μας έστειλε την παρακάτω επιστολή:
Η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την κοινοτική παρουσιάζει, από την εποχή της σύνδεσης της χώρας με την Ε.Ε., πολλά ελαττώματα εκ των οποίων η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση είναι η πλήρης εναρμόνιση της ελληνικής προς την κοινοτική νομοθεσία και των δικαιωμάτων του έλληνα πολίτη ακόμη και μέσα στα όρια επιτρεπτής ισχύος της ελληνικής νομοθεσίας έναντι του κοινοτικού δικαίου.
Ένα τέτοιο νομοθέτημα είναι και το άρθρο 59 του Ν. 4278/14, όπου στην πρώτη παράγραφο αναφέρεται ρητά :
“Άρση περιορισμών συμμετοχής εργοληπτικών επιχειρήσεων σε δημόσια έργα.
- Τα ανώτατα και κατώτατα όρια προϋπολογισμού δημοσίων έργων και προεκτιμώμενων αμοιβών, μελετών ανά κατηγορία και τάξη, με βάση τα οποία έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις αναθέσεις δημοσίων έργων, μελετών και συναφών υπηρεσιών, οι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων ( ΜΕΕΠ) και στα Μητρώα Μελετητών και Εταιρειών Μελετών της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων, καταργούνται. Οι διατάξεις του άρθρου αυτού ως προς τα κατώτατα όρια εφαρμόζονται και σε εκκρεμείς διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων έργων, μελετών και συναφών υπηρεσιών (ανοικτές, κλειστές και με διαπραγμάτευση), στις οποίες δεν έχουν υποβληθεί προσφορές μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου”.
Με τον τρόπο αυτό “αλώθηκε” η μικρομεσαία επιχείρηση, αφού πλέον από την αποφράδα εκείνη ημέρα οι μεγάλες εταιρείες μπορούν και έρχονται στους ανοικτούς διαγωνισμούς, οιουδήποτε ύψους προϋπολογισμού.
Και όχι μόνο γιατί στην παράγραφο (2) του μνημονευθέντος άρθρου 59 του Ν. 4278/14 αναφέρεται ακόμη ότι:
Άρθρο 59 παρ. 2.
΄Η ισχύς των διατάξεων της ανωτέρω παραγράφου όσον αφορά τα ανώτατα όρια, ορίζεται με προεδρικό διάταγμα, με το οποίο καθορίζονται οι προϋποθέσεις συμμετοχής στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων έργων και μελετών”.
Τρία χρόνια όμως μετά κανείς δεν μπήκε στον κόπο (σύνηθες φαινόμενο) να συντάξει εκείνο το περίφημο προεδρικό διάταγμα της παραγράφου 2 του άρθρου 59 του μνημονευθέντος νόμου και το κυριότερο να διορθώσει ένα νόμο “εκτελεστικό απόσπασμα” των μικρομεσαίων κατασκευαστών.
Και αυτό γιατί και σ’ αυτήν την περίπτωση το άρθρο 59 είναι παράδειγμα ολοκληρωτικής εναρμόνισης προς την κοινοτική νομοθεσία με ολοκληρωτικό παραγκωνισμό της ελληνικής νομοθεσίας και των δικαιωμάτων του έλληνα πολίτη, μέσα στα όρια επιτρεπτής ισχύος της ελληνικής νομοθεσίας έναντι του κοινοτικού δικαίου.
Ευτυχώς βέβαια που η χώρα μας διαθέτει πληθώρα πληθωρικών επιστημόνων, οι οποίοι δεν ερωτώνται, αλλά όταν ερωτώνται καθηλώνουν ακόμα και τον υπουργό, για παράδειγμα τον κ. Χρυσοχοϊδη, ο οποίος λίγο πριν “μεταναστεύσει” είχε παραδεχθεί από το βήμα της Βουλής για τον ατυχή χειρισμό (κατάργηση) των κατωτάτων ορίων των πτυχίων, μετά την μελέτη της γνωμοδότησης του Χ. Ταγαρά, ο οποίος γνωμοδότησε επί του άρθρου 59 το Ν. 4278/14 και του οποίου η γνωμοδότηση μπορεί να συμπυκνωθεί ως ακολούθως.
Οι ως άνω οδηγίες (για την κατάργηση των ορίων) οριοθετούν το πεδίο εφαρμογής της με βάση το αντικείμενο της σύμβασης, το σημερινό δε κατώφλιο ( seuil) άνω του οποίου οι οδηγίες καθίσταται εφαρμοστέες, είναι 5.186.000,00 €.
Πλήρης και deplane (και όχι περιορισμένη και κατά περίπτωση) εξαίρεση από την εφαρμογή των οδηγιών υπάρχει για τις κάτω του κατωφλίου συμβάσεις σήμερα δηλ. γι’ αυτούς που έχουν προϋπολογιζόμενη αξία κάτω των 5.186.00 ευρώ.
Και η Κυβέρνηση άλλαξε, αλλά κι εδώ τίποτε δεν άλλαξε αφού το άλλοθι “οι άλλοι φταίνε” εξακολουθεί να επιβεβαιώνει την λαϊκή ρήση ” Ουδέν μονιμότερον του προσωρινού”. Γιατί ο στόχος της “σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα” εφαρμόσθηκε κι εδώ μ’ επιτυχία, προκειμένου να μεγαλώσει λίγο η μικρή πίτα και να περισσέψουν έσοδα.
Κατέβηκαν λοιπόν οι μεγάλες εταιρείες με μειωμένα έξοδα, λόγω μοναδικού πλέον πτυχίου για όλες τις κατηγορίες και τάξεις έργων και άλωσαν την επαρχία με τα γνωστά αποτελέσματα.
Οι προσφορές της τάξης του 60% και άνω είναι πλέον συνήθεια, οι δουλειές πετάξανε, ο πρώτος και ο δεύτερος βαθμός δια του τύπου εξέφρασε την ευαρέσκειά του για το γεγονός ότι με τα διατιθέμενα χρήματα θα παρουσιάσουν διπλάσιο έργο, λόγω των εκπτώσεων, αλλά κανείς δεν νοιάστηκε για την ποιότητα ενός έργου, για το οποίο έχει προσφερθεί τιμή υλικού χαμηλότερη του κόστους, χωρίς να λαμβάνεται υπ’ όψη η μεταφορά του υλικού, η ενσωμάτωσή του στο έργο, (εργατική δαπάνη), οι ασφαλιστικές εισφορές, (ποσοστό εργατικής δαπάνης) οι κρατήσεις, ο φόρος, η δαπάνη του ασφαλιστικού ταμείου του αναδόχου, οι δημοσιεύσεις κ.λ.π.
Κανείς λοιπόν αυτοδιοικητικός δεν ενδιαφέρθηκε για την ποιότητα των έργων, αλλά μόνο για την ποσότητα και γι’ αυτό δεν έκανε χρήση του άρθρου 88 του Ν.4412/16 (ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, άρθρο 69 της οδηγίας 2014/24/Ε.Ε.), όπου στην παράγραφο (1) αναφέρεται ρητά:
“Όταν οι προσφορές φαίνονται ασυνήθιστα χαμηλές σε σχέση με τα έργα, τα αγαθά ή τις υπηρεσίες, οι αναθέτουσες αρχές απαιτούν από τους οικονομικούς φορείς να εξηγήσουν την τιμή ή το κόστος που προτείνουν στην προσφορά τους, εντός αποκλειστικής προθεσμίας, κατά το ανώτατο όριο δέκα (10) ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής πρόσκλησης της αναθέτουσας αρχής”.
Εάν αυτό το σοβαρό όπλο της νομοθεσίας με γνώμονα τις βασικότερες τιμές της αγοράς (σκυρόδεμα, άσφαλτο, αδρανή, σίδηρο, σωλήνες, καλύμματα φρεατίων, ημερομίσθια μηχανημάτων και αυτ/των, κ.λ.π.) το χρησιμοποιούσαν στις πρώτες ακραίες περιπτώσεις εκπτώσεων οι αυτοδιοικητικοί μας, σε συνδυασμό με την επαναφορά από την αριστερή κυβέρνηση των κατώτατων ορίων, τότε είναι σίγουρο ότι οι εκπτώσεις θα ήταν πολύ χαμηλότερες και οι ντόπιες εταιρείες θα είχαν πάρει την μερίδα του λέοντος από τα έργα του ταμείου Μολυβιάτη, και τις λοιπές φτωχές χρηματοδοτήσεις, επιβεβαιώνοντας την διακήρυξη της Λισσαβόνας ότι :”οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι ο στυλοβάτης των εθνικών οικονομιών”.
Όμως κάτι τέτοιο δεν έγινε, τα φτωχά προγράμματα περιφερειακής ανάπτυξης όπως και αυτό του ταμείου Μολυβιάτη εξαντλήθηκαν, οι επαρχιακές εργοληπτικές επιχειρήσεις μείνανε να κοιτάνε τον ήλιο, η περιφερειακή οικονομία δεν αναθερμάνθηκε και τα πολυπόθητα έργα αποκατάστασης και ανάπτυξης της επαρχίας, χρειάζονται αρκετή ουράνια βοήθεια, λόγω εκπτώσεων, για να μπορέσουν να μείνουν λειτουργικά για αποδεκτό χρονικό διάστημα.
Έτσι μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι ο γιαλός είναι στραβός, εμείς (οι μικρομεσαίοι εργολήπτες) καλά αρμενίζουμε.
Νικόλαος Αχ. Διάκος
Μηχ/γος-Ηλεκ/γος
Μηχανικός Ε.Δ.Ε.
